Сабақтың тақырыбы: Қазақстан табиғатын қорғау

(Сабақ 3 – 4 оқушыдан сұралады).

ауа демалатын орын

дәріхана отын
Орманның рөлі

тамақ көзі ағаш

жануарлардың ауа

мекені суқоймаларды қорғайды

өсімдіктер топырақты қорғайды
ІV. Жаңа материалды игерту.

Кіріспе бөлім:

М: Жаңа тақырыпты өлең шумағымен бастағым келіп тұр.

Табиғат

Тіршіліксің тұнып тұрған,

Сен – Күнсің көтерілген күліп қырдан

Сен – Көлсің,

Сен - Ормансың,

Сен – Бұлбұлсың,

Адамды сұлулыққа құнықтырған.

Сен – Жарықсың,

Сен – Жерсің,

Сен – Гүлсің,

Сен – Адамсың,

Сен – Ауасың,

Сен – Анамсың,

Бәрі – менің өмірім сен сыйлаған,

Туған елім – Отаным – Қазақстан.М: Садықбек Хангелдин деген ағамыздың өлеңі.

Негізгі бөлім:

М: Бүгінгі өтетін сабағымыздың тақырыбы «Қазақстан табиғатын қорғау».

Қазақстан Республикасының картасы арқылы көрсетіліп түсіндіріледі.

М: Ғалымдар мен экологтар өлі және тірі табиғатта болатын өзгерістерді бақылай отырып, «табиғаттың алуан түрлілігін сақтау қажет» деген қорытынды жасады.
Каспий теңізін алатын болсақ онда мұнай тасыған кезде мұнай қалдықтарының суға түсуінен ондағы балықтар, құстарға үлкен зиян келеді. Адам табиғатқа үнемі аялай қарамаса, не алғысы келсе соны алса, алғанының орнын толтырмаса табиғат байлығы да таусылады.

Халқымыз ежелден-ақ өсімдіктер мен жануарлардың табиғаттағы, адам өміріндегі қадір-қасиетін, маңызын жақсы білген, табиғатқа жақсы қараған.

(Төле би ұя басқан қарлығаш үшін үйін жұртқа тастап кетуі, үйге кірген жыланға ақ құйып шығару, аққу, көгершіндер т.б. жануарларды қасиетті деп санайды)

Халқымыздың өз ұрпағын, табиғатты аялап, сақтауға тәрбиелейтін алуан түрлі өсімдіктері бар. «Көк шөпті жұлма, таптама», «Құс ұясын бұзба» және т.б. нақыл сөздер бар.

өзен – көлдерді қорғау мақсатында қорықтар құрылған.

(Қорықтар картадан көрсетіліп түсіндіріледі).

1. Ақсу – Жабағалы – 1926 жылы Оңтүстік Қазақстан облысы, Сайрам,

Түлкібас аудандарын қамтиды. Жер көлемі – 85,4 мың гектар.

Жер көлемі – 73,3 мың гектар.

Жер көлемі – 223,3 мың гектар.

Жер көлемі – 12,5 мың гектар.

Зеренді аудандарын қамтиды. Жер көлемі – 205,8 мың гектар.

Қазақстанның Қызыл кітабына жойылу алдында тұрған сүтқоректілердің 40 түрі, құтардың 56 түрі, балықтың 16 түрі, қосмекенділердің 3 түрі, жорғалаушылардың 10 түрі, бунақденелілердің 58 түрі енгізілген. Олардың қатарында барыс, қабылан, қарақұйрық, құлан, дуадақ, безгелдек, шіл, қырғауыл, қоқиқаз, аққу, қоңыздар мен көбелектер бар. Қсімдіктердің де жүзге тарта түрі сиреп және құрып бара жатқандардың қатарына жатқызылады. Олар: қызғалдақтың көптеген түрлері, қыхзыл қайың, көк сағыз, жабайы жүзім және басқалары.

Қызыл кітапқа енген өсімдіктер мен жануарлардың суреті буклеттен көрсетіледі.

Балалар, Батыс Қазақстан облысы, Сырым ауданында бүркіт көп болатын болса, сол жер де бүркіттің суреті тұрады, яғни бүркітке тиіспендер деген мағынаны білдіреді.

Ақтөбе облысы, Ырғыз ауданындағы «Ырғыз - Торғай» қорығына енген өсімдіктер мен жануарлар буклеттен, слайдттан көрсетіледі.

(Тақырып екі оқушыға оқытылып, кітапта берілген суретпен жұмыс жасалады).

- Жойылып бара жатқан өсімдіктер мен жануарларды құтқару үшін адамдар не істеп жатыр?

Қоршаған ортаны қорғау туралы Заң қабылдады

Қорықтар және ұлттық саябақтар ашылды

Белгілі бір уақытта ғана ау аулауға рұқсат беру

- Қорықтар және ұлттық саябақтар не үшін құрылып жатыр?

Жойылып бара жатқан өсімдіктер мен жануарларды қорғау, олардың жойылып кетудің алдын алу мақсатында құрылып жатыр.

«Сен жануарлар әлемін қорғау үшін не істер едің?» тақырыбында эссе, яғни, әңгіме жазып келіңдер.

Алады оны жақсы бала.

2. «Бес» дегенің – үздік баға,

Оқитын бол үздік қана.