Сабақтың тақырыбы: Циклдық алгоритмдер Сабақтың мақсаты
жүктеу/скачать 248,43 Kb.
|
| Циклдық алгоритмдер
Сабақтың тақырыбы: Циклдық алгоритмдер Сабақтың мақсаты: Білімділік: Оқушылар циклдық алгоритмдерді блок – схема түрінде өрнектеуді және программа құруды үйренеді. Дамытушылық: логикалық ойлау қабілеті, компьютерлік сауаттылығы дамиды; Тәрбиелік: оқушылар адамгершілікке, ақпараттық мәдениеттілікке, жауапкершілікке тәрбиеленеді. Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту. Сабақтың түрі: дәстүрлі емес (электронды сабақ) Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, компьютер, слайдтар, кестелер, парақшалар, электронды оқулық Сабақтың технологиясы: компьютерлік технологиямен оқыту. Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру 2. Өткен материалды қайталау. «Асыл тасты сұрақтар» 3. Жаңа сабақты түсіндіру 4. Сабақты бекіту 5. Үйге тапсырма Топқа бөлу. І – топ: «Әзір циклы» тобы, ІІ – топ «Дейін циклы» тобы, ІІІ – топ: «Үшін циклы» тобы Өткен материалды қайталау сұрақтары. Алгоритм деген не? 1. Алгоритм деген не? 2. Алгоритмнің қандай түрлері бар? 3. Алгоритм көрсетімінің әдістері. 4. Программа деген не? 5. Циклдың алғы шарты, яғни «Әзір» циклы. 6. Циклдың ілесі шарты, яғни «Дейін» циклы. 7. Параметрлі цикл, яғни «Үшін» циклы. Жаңа сабақты баяндау Анықтама. Егер алгоритмде көп рет қайталанатын әрекеттер (әрекеттер тобы) болса, мұндай алгоритмді циклдық деп аталады. Көп рет қайталанатын әрекеттер - цикл денесі деп аталады. Өткен сабақтарда өткеніміздей циклдың алғы шарты және циклдың ілесу шарты болады. Алғы шартты цикл «Әзірше» циклы деп аталады. Ілесу шартты цикл «Дейін» циклы деп аталады. Циклдың үшінші түрі бұл параметрлі цикл немесе «Үшін» циклы. 1 – тапсырма І – топ: Циклдың алғы шартын, яғни «Әзір» циклын қолданып «Шар үрлеу» алгоритмінің блок – схемасын құр. ІІ – топ: Циклдың ілесу шартын, яғни «Дейін» циклын қолданып «Шар үрлеу» алгоритмінің блок – схемасын құр. ІІІ – топ: Параметрлі циклды, яғни «Үшін» циклын қолданып «Шар үрлеу» алгоритмінің блок – схемасын құр. 2 – тапсырма S= 1 + 3 + 5 + … + 25 Қосындыны табудың блок – схемасын және программасын құр. Мұнда қайталанатын әрекеттер, яғни цикл денесі S=S+x, x=x+2. Xб = 1 Хс = 25 Хқ = 2 S = 0 3 - тапсырма Жоғарыдағы блок – схема бойынша программа құр. 1 - топ
Сергіту сәті: « Қызыл өрік» видеоролик 4 – тапсырма. «Информатикалық жұмбақтар» 1 – топ. Биологияда бұл паразит, көзге зорға көрінер, Информатикада өлшем бірлік, ақпаратты өлшер. 2 - топ Асханада бұл ыдыссыз шайды демдей алмайсың, Информатикада үйренушіні дәл осылай атайсың. Сабақты бекіту Әр топ өздері құрған программаны компьютерде орындап нәтижесін алуы керек. Үйге тапсырма: Р = 1*3*9*27*81 көбейтіндісінің мәнін есептейтін циклдық алгоритм құр. E-learning - электоронды оқыту технологиясы Жарияланды 25-04-2014, 17:07 Категориясы: Информатика E - learning (ағылшын тілінен Electronic Learning қысқартылған) – электрондық оқыту жүйесі, қашықтан оқыту, компьютердің көмегімен оқыту, желілік оқыту, виртуалды оқыту, ақпараттық, электрондық технологиялардың көмегімен оқыту синонимі. ЮНЕСКО мамандарының берген анықтамасы бойынша: «e - learning – интернет және мультимедиа көмегімен оқыту». E - learning – бұл оқу және оқыту форматы, білім беру контенттерінің электрондық формасына электрондық құралдарды, компьютерді, ұялы телефонды, коммуникаторларды қолданып, білімді басқару жүйесі (LMS) және интерактивтік оқыту платформасына негізделген сабақ беру формаларының бірі. Электрондық оқыту «ашық білім беру», «қашықтықтан білім беру» сияқты ұғымдардың қосындысын береді, яғни ЭО = компьютерлік оқыту + желілік оқыту + он - лайн оқыту + Интернет оқыту + қашықтықтан оқыту. E - learning ұғымы – бір, бірнеше немесе барлық элементтерді қолданып жұмыс жасау мүмкіндігі ауқымды оқыту формаларының бірі ретінде LMS (Learning Management System) немесе қашықтықтан оқыту жүйесі (ҚОЖ) қарастырылады. Бұл жүйе оқытудың барлық үрдістері жүргізілетін және ұйымдастырылатын платформаны ұсынады. Қашықтан оқыту жүйесі осы немесе басқа да желіде жұмыс істеуге қолайлы бірнеше құралдардың жиынтығынан тұрады: форумдар, чаттар, тестілеу жүйесі, файлдарды алмастыру жүйесі, электрондық тізім, виртуалды сынып бөлмелері, блогтар, виртуалды зертханалар және тағы басқалар. Электрондық оқыту барлық білім беру ұйымдарының қызметкерлері үшін білімнің бірыңғай стандартын қамтамасыз етеді. 1. Электрондық оқытудың шетелдік тәжірибелері E - learning термині білім беру үрдісінің электрондық формасын Интернет немесе Интранеттің көмегіне оқытуды басқару жүйесі дегенді білдіреді. E - learning оқу формасы бүгінгі күнгі ең озық білім беру формасының бірі болып табылады және де ЮНЕСКО - ның қолдауымен әлемнің алдыңғы қатарлы білім беру ұйымдарына жедел түрде енгізілуде. ЮНЕСКО - ның бүкіләлемдік баяндамасында «Білім қоғамдарына» барлығы үшін сапалы білім – білім қоғамы 4 негізгі қағидаларымен анықталады, ал Интернет – білім қоғамын құрастыруға моторымен анықталған. E - learning стратегиялық негізгі ұлттық білім беру жүйесін дамыту және жаңарту арқылы сипатталатындығымен айқындалады. Электрондық оқыту жүйесі енгізілген елдердің алдыңғы қатарына мына мемлекеттер енеді: АҚШ, Канада, Ұлыбритания, Германия, Италия, Франция. Зерттеушілердің айтуынша, шетелде 70% студенттер білім алудың қашықтан оқыту түрін таңдайды. АҚШ - та 200 - ден астам университет және мыңдаған колледждерде электрондық оқыту дамыған, ал электрондық курстардың саны жыл сайын шамамен 30 - 40%- ға ұлғаю үстінде. Дүниежүзі бойынша 100 миллионнан артық адам электронды түрде білім алады. АҚШ - тың компанияларының қызметкерлеріне сауалнама жүргізу барысында электрондық оқыту туралы келесі нәтиже алынған: - 87% - жұмыс уақыттарында оқығанды қалайды; - 52% - арнайы компьютер сыныбында емес, өз жұмыс орындарында оқуды қалайды; - 84% - оқуды қайтадан электрондық форма түрінде үйренгісі келеді; - 38% - электрондық оқу формасымен салыстырғанда дәстүрлі түрдегі форманы қалайды; 2009 жылдың тамызынан бастап, Калифорнияда (АҚШ) қағаз оқулықтарынан бас тартуға дейін әрекеттер жүргізілген. Онлайн – оқулықтары тексеруден өткізіліп, стандарттарға сәйкес келген. Сондықтан бұл мемлекетте баспа түріндегі оқулықтар шығарылмайтын болған. Осыған орай экономикалық үнем $350 миллионға дейін артқан. E - learning корпоративті практикаларды дәстүрлі формадан CD - ROM - ға программалық қамтамасыз етуді қолданумен алмастырылып келеді және де көптеген сарапшылардың бағалауы бойынша 2004 жылға АҚШ пен Батыс Еуропада нарықта электрондық оқыту формасының мәні жоғары болған. Диаграммада IDC компаниясының сараптамалық болжамдары бойынша электрондық әдістердің көлемі 1999 жылғы 38 %- дан салыстырмалы түрде жалпы көлемі 63%- ға дейін жоғарылағандығы анықталып отыр. E - learning – Финляндияда, Ирландияда, Оңтүстік Кореяда білімді жаңарту және экономикалық өсудің негізгі құралы болды. E - learning жүйесімен жұмыс жасау бірнеше негізгі компоненттерден тұрады: - Мектепті басқару жүйесі (SMS); - Сыныпты басқару жүйесі (CRMS); - Оқу үрдісін басқару жүйесі(LMS); - Тестілеуді басқару жүйесі (TMS); - Пәндер бойынша электрондық әдістемелік жүйелер (MMS); - Электрондық психологиялық – мониторингтік жүйе (MPsMS); - Ақпараттық - анықтамалық жүйе(IMS). SMS - School Management System (мектепті басқару жүйесі) оқушының үлгерімі мен сабаққа қатысуы туралы есепті енгізетін жүйе. SMS оқушылардың сабаққа қатысуын бақылай отырып, әкімшілік саясатын жақсарту негізінде жүргізілетін есептеу нәтижелерін қалыптастыруға мүмкіндік береді. Жүйе орталық сервер және мәліметтердің шлюзінен тұруы керек. Мектепті басқару жүйесі мектептегі үрдістердің күнделікті ағымдағы кәсіби қызметтері мен есебін жүргізуді автоматтандыруға мүмкіндік береді. Жүйе мұғалімдерге дербес блогтар арқылы кәсіби тәжірибелермен және портфолиомен пікір алмасуды, оқушылардың үлгерім динамикасын зерттеп отыруды, оқушылар рейтингісін жүргізуді, мектеп ұстаздарының және әкімшілігінің жаңалықтары мен хабарламаларын беруді және тағы басқа. Әрекеттерді орындауды қамтамасыз етеді. «Электрондық сынып журналы» модулі Электрондық журналға рұқсат қолданушының кәсіби деңгейіне байланысты келесі әрекеттерді орындауын қажет етеді: - Электрондық сынып журналының интерфейсі дәстүрлі түрдегі журналға барынша сәйкес келуі; - Журнал сабақ кестесімен және күнтізбелік - тақырыптық жоспарды құрастыру модулдарымен кіріктірілуі; - Сабақтардың тақырыбын және өткізілетін күнін, оқушыны автоматты түрде тіркеу мүмкіндігі; - Әр түрлі бағалар қою, бағаның түрлері мүмкіндігі; - Атрибут қорытынды бағаға сәйкес есептелуі; - Тоқсандық және қорытынды бағалардың есептелуі; - Тақырыптың өтуін белгілеуі; - Оқу үлгерімі және сабаққа қатысу жайлы деректер орталықтандырылған және түрлі есептер шығаруға мүмкіндік беретін онлайн режимде сақталуы; - Сынып журналының Excel - де және HTML форматында ұсынылуы; - Сыныпты топқа бөлу есебі. Мектепті басқару жүйесі (SMS) – оқушының үлгерімі мен сабаққа қатысуы туралы есепті енгізетін жүйе. Бұл жүйе оқу орнының электрондық журналын жүргізу қызметі ата - аналар мен оқушыларға мектеп өмірінің барлық оқиғалары туралы sms - күнделік, sms - хабарлама, e - mail немесе интернет желісі арқылы ақпараттарды берумен айналысады. Сервистің мүмкіндіктері ауқымды және жеделдетілген болып табылады. Оның кейбір мүмкіндіктері төменде келтірілген: • Баланың бағалары туралы ата - аналарға деректер беру; • Ата - аналарға баласының сабақта жоқтығы туралы мәлімдеме беру; • Сабақ кестесінің өзгерісі туралы деректер беру; • Ата - аналар жиналысы туралы хабарландыру; • Мектепке ата - аналарын шақыру туралы хабарландыру; • Үйге берілген тапсырмаларды ата - ананың немесе оқушының электрондық поштасына жіберу; • Алдағы бақылау жұмыстары және емтихан туралы деректер беру; • Жалпы хабарламаларды жіберу (мысалы, сабақтың болмауы); • Мәдени іс - шаралар туралы деректер б Информатика 7 сынып
Тақырыптық күнтізбелік жоспар
№1 сабақ Сыныбы: Күні: Мүғалімі: Тексерген_____________ Сабақтың тақырыбы: Есептеуіш техника кабинетіндегі қауіпсіздік техникасының ережелері. Электр тогымен зақымданған жағдайда алғашқы дәрігерлік көмек көрсету. Көз талғанда жасалатын жаттығулар.
жүру ережелерімен, көз жаттығуларымен, төтенше жағдайдағы іс-әрекет ережелерімен таныстыру;
Оқушыларды ұйымдастыру Жаңа тақырыпты түсіндіру Сабақты бекіту Үйге тапсырма 1. НЕГІЗГІ КАҒИДАЛАР ҚазССР халыққа білім беру министрлігінің 08.02.90 жылғы бұйрығына сәйкес, барлық оқушылар оку процесінде есептеу техникасын қолдану алдында кауіпсіздік техникасы бойынша нұсқау алып, апат жағдайдағы әрекеттер ережелерімен, электр тогымен закымданғанда алғашқы медициналық көмек көрсету тәсілдерімен және шаршағанда, көз талғанда дем алу үшін орындайтын жаттығулармен танысулары қажет, Қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқау берілгеннен кейін оқушылар сынақ, тапсырулары керек. Бұл жөнінде сәйкес үлгідегі журналға тіркеу керек. ЕТ кабинетінде сабақ өткізу кезіндегі оқушылар білуі тиісті еңбек қауіпсіздігін сақтау талаптарына кауіпсіздік техникасының ережелері, компьютер сыныбындағы тәртіп ережелері, электр тогымен закымданғанда көрсетілетін алғашқы дәрігерлік көмек тәсілдері, жалпы шаршағанда және көз талғанда қолданылатын жаттығулар жатады.
Қауіпсіздік техникасының ережелерін төмендегі пункттерге бөлуге болады: Жалпы
ДК-де жұмысты бастау алдында
Жұмыс істеу кезінде Авариялық жағдайларда Жұмысты аяқтағанда Жалпы қауіпсіздік талаптары: Мұғалімнің рұқсатынсыз құрал-жабдықтарды орнынан қозғауға, сымдарға, розеткаларға, штепсельдің айырына, штекерге тиісуге тыйым салынады. Мұғалімнің рұқсатынсыз сынынқа кіруге және сыныптан шығуға болмайды. ДК-де су киіммен және су қолмен жұмыс істеуге болмайды. Корпусы мен сымдарының бүтіндігі бұзылған (ашық) ДК-де жұмыс істеуге тыйым салынады. Үстелге, ДК-дің жанына сөмке, портфель, кітап қоюға болмайды. Үстелде тек дәптер мен қалам ғана жатуы керек. Пернетақтаның үстіне ештеңе коюға болмайды. Компьютер сыныбында жүгіруге, ойнауға, жолдастарыңның көңілін қажетсіз аударуға, бөгде жұмыстарды істеуге тыйым салынады. ДК-де жұмыс істеуді бастау алдында қойылатын қауіпсіздік талаптары: ДК электр тогына косылмаған жағдайда сымдардың, ДК-дің корпусының бүтіндігін және айыру (изоляция) бұзылмағанын қарап шығып, олардың дұрыс жағдайда екендігіне көз жеткізу керек. Жұмыс кезінде оларға тие бермеу үшін, сымдар салбырап тұрмауына көңіл бөлу керек. Жұмыс орнын пайдалануды есепке алу журналына белгі қою керек. ДК-мен жұмыс кезіндегі қауіпсіздік талаптары: ЭЕМ-да жұмыс істеу кезінде көздің экраннан ең қолайлы кашықтығын (60-70см) сақтау керек. Мүмкін қашықтық - 50 см. Келушілер кіргенде окушынардың орнынан тұруының қажеті жоқ. Көз талғанда немесе шаршағанда орнынан тұрмай көзді демалдыратын бірнеше жаттығу орындау керек. Оқушылар электр тогымен зақымданғанда алғашқы медициналық көмек көрсету әдістерін, өрт сөндіргішпен жұмыс істеу және өрт сөндіру әдістерін білуі керек. Оқушылар көзді дем алдыру жаттығуларын білуі керек. ДК-де жұмысты аяқтау кауіпсіздігінің талаптары: Аппаратураны оқытушының нұсқауымен өшіру керек. Жұмыс орнын ретке келтіру керек. Жұмыс орнын пайдалануды есепке алу журналына белгі қою. АЛҒАШҚЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕК КӨРСЕТУ ӘДІСТЕРІ Электр тогымен зақымданғанда көмек көрсету: Токты ажырату (тарату тактасындағы тумблерді өшіру); Зақымданған адамды электр тогының әсерінен электр тогын өткізбейтін қол астындағы материалдарды пайдаланып босату; Зақымданған адамды қарап шығып, оған зардабының ауырлығына байланысты көмек көрсету; Дәрігер шақыру {мектептін медпунктінен, 03 телефоны арқылы жедел жәрдем немесе жакын жердегі емдеу мекемесінен). Күйгенде көмек керсету: Ауруды сездірмейтін және тыныштандыратын дәрілер беру (анальгин, валерьянка); Күйген жеріне май жағу (винилин); Жарақаттанған жерге микробтар түспеуі үшін алдын-ала целлофанмен орап, суық судың астына ұстау; Дәрігер шақыру (мектептің медпунктінен, 03 телефоны арқылы жедел жәрдем немесе жақын жердегі емдеу мекемесінен). Талып қалғанда көмек көрсету: 1. Зақымданған адамды басын бұрып жазық жерге шалқасынан жатқызу; 2. Дәрігер шақыру ( мектептің медпунктінен, 03 телефоны арқылы жедел жәрдем немесе жақын жердегі емдеу мекемесінен). Демі токтағанда көмек көрсету: Зақымданған адамды тілінің аузындағы қалпын тексеру керек, егер ары кетіп қалған болса. қолмен орнына келтіру; Дәрігер шақыру (мектептің медпунктінен, 03 телефоны арқылы жедел жәрдем немесе жакын жердегі емдеу мекемесінен). Демі қалпына келгенше немесе дәрігерлер келіп жеткенше қолдан дем алдыру ауыздан- ауызға) керек. КӨЗ ТАЛҒАНДА ЖАСАЙТЫН ЖАТТЫҒУЛАР 1-жаттығу Көздеріңнің бұлшық етін қатайтып, бірнеше секунд жұмыңдар. Көздеріңнің бұлшық етін босаңсытып, ашыңдар. Бұл кезде бірқалыпты дем алындар. 4-5 рет қайталаңдар. 2-жаттығу
Кеңсірікке қарап тұрып, 3 рет терең дем алыңдар. Көздерінді талдырмандар. Алысқа қадалын қарандар. 3-жаттығу Бастарынды бұрмай, ОҢҒА қарап, көз тіккен нүктені белгілеңдер. Алысқа қадалын қарандар. 4-жаттығу Бастарыңды бұрмай, СОЛҒА карап, көз тіккен нүктені белгілендер. Алысқа қадалып қарандар. 5-жаттығу Бастарынды көтермей, ЖОҒАРЫ қарап, көздерің түскен нүктені белгілендер. Алысқа қадалып қараңцар. 6-жаттығу Бастарыңды бұрмай, ТӨМЕН қарап, көздерің түскен нүктені белгілеңдер. Алысқа қадалып караңдар. 7-жаттығу - Көздеріңді 20-30 секунд бойы жиі-жиі жыпылықтатыңдар.
№2 сабақ Сыныбы: Күні: Мүғалімі: Тексерген_____________ Сабақтың тақырыбы: Табиғаттағы ақпарат түсінігі. Ақпарат түрлері. Ақпарат формалары мен оларды өңдеу түрлері. Сабақтың мақсаты: Білімділік: Оқушылардың табиғаттағы ақпарат туралы түсінігін қалыптастыру, сипаты мен қабылдау тәсілдері бойынша әр түрлі ақпарат түрлерімен таныстыру; Тәрбиелілік: Оқушыларды ұқыптылыққа, жүйелілікке тәрбиелеу. Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілетін, логикасын, мәдениеттілігін дамыту. Сабақтың түрі: Аралас сабақ. Сабақта қолданылатын көрнекті қүралдар: Компьютер, оқулық, жұмыс дәптері Сабақтың өту барысы: Оқушыларды ұйымдастыру . Үйге берілген тапсырманы тексеру . Жаңа тақырыпты түсіндіру. Тапсырмаларды орындау Сабақты бекіту. Үйге тапсырма беру. Жаңа түсініктер: "Ақпарат" сөзі латынның түсіндіру, баяндау, мәлімет деген үғымдарды білдіретін informatio сөзінен шыққан.Қазіргі кезде ақпарат күнделікті тұрмысқа. ғылымның әр түрлі: философия, экономика физика, математика, информатика т.б. салаларында кеңінен енді. Ақпаратты біз жазбаша немесе ауызша, тіпті қимыл-қозғалыс түрінде бере аламыз. "Ақпарат" деген сөз белгілі бір хабардың, жаңалықтардың өткен оқиғалардың мазмұнын білдіреді. Тірі организмнің құрылысын зерттеу де бізге көп ақпарат береді. Мысалы: баласы атасына неге ұқсайды? Иттен неге торғай тумайды? Бүл сұрақтарға гинетика ғылымы жауап береді. Ол тұқым қуалаушылық болатынын, әрбір организмнің негізгі белгілері ұрпақтан ұрпаққа ДНК молекулалары арқылы ақпарат беріледі. Сонымен ақпарат тірі табиғатта да, өлі табиғатта болады. Ол әрқашан сөзбен ғана жеткізілмейді, яғни ақпарат алмасудың сан алуан түрлері бар, қарым-қатынас жасау, өз бетімен ойлану, зерттеу нәтижесінде пайда болады. Ақпаратқа үзілді кесілді анықтама бере алмаймыз. Оны қоршаған дүние туралы және онда жүріп жатқан процестер туралы хабарлар мен мағлұматтар деп түсінуге болады.
Ақпарат түрлері Барлық ақпараттарды төмендегідей бөлуге болады: қоғамдық саясаттық-әлеуметтік- экономикалык, ғылыми-техникалық, химия-биологиялық, физиологиялық т. б. Мұнымен қатар ақпарат өзінің сипаты бойынша:
(айнымалы) ; шығыстық; статикалық (тұрақты) немесе динамикалық алғашқы (кірістік), туынды (аралық.) немесе басқарушы және мәлімет беруші; объективті және субъективті болуы мүмкін. Ақпарат қасиеттеріне мыналарды жатқызуға болады: толықтық, сенімділік(анықтық), бағалылык; маңыздылық(актуалдык), айкындылық, қысқалық, нанымдылық. Тірі табиғатта ақпарат беру мен өндеу мысалдары: Жануарлар өздерінің жерлерін корғап, иісті белгілер калдырып кетеді. Басқа жануарлар иіс сезу мүшесі арқылы бөгде иісті сезіп бөтен жерден кетеді. Жарғанат караңғыда ұшканда ультрадыбысты толқынды жібереді, олар әр түрлі заттардан шағылып оралып қабылданады, оған қайта кеңістікке бағытталуға мүмкіндік береді. Кейбір ағаштар бір-біріне құрттар шабуыл жасағаны туралы мәлімет бере алады. Мұндай хабардан кейін олар қорғану үшін, жапырақтарына улы заттар шығарады. Ақпарат беру мен өндеу ұрпақтан ұрпаққа генетикада жануарлар мен өсімдіктердің қажетті қасиеттері бекіту мен селекция сұрыптау үшін қолданылып келеді. Ақпаратты өндеу мен берудің көптеген тәсілдері бар. Адам сол немесе басқа тілді ишарат, ым мен дыбысты колдана отырып, ақпарат беріп, оны кез келген сезім мүшесі арқылы қабылдай алады. Баска сөзбен айтқанда адам ақпаратты сигнал немесе таңба түрінде береді, өндейді және кабылдайды. Сигнал жарық, дыбысты (радиотолқындар), электромагниттік, биохимиялық т. б. бола алады. Сигналды бірнеше типтерге бөлуге болады: Физикалық табиғаты бойынша электромагниттік, жарық, жылылық, дыбыс, механикалық, биохимиялық; Қабылдау тәсілі бойынша көру, есту, дәмді сезу, аурулық, физиологиялық. Белгі деп кез келген тілдің алфавитін, ым-ишарат тілдерінің белгілерін, кез келген кодтар немесе шифрларды, ноталық белгішелерін т.б. санауға болады. Акпаратты өңдеу процесі ақпаратты тасушы мен ақпаратты беру мен ақпаратты өндеу құралдарыньң болуын ескереді. Ақпаратты тасушы оны сақтайды, оған бұл акпаратқа сәйкес таңбаны немесе сигналды жазуға болады. Ақпаратты беру құралы — бұл адам, тілдері, телекоммуникация құралдары, тірі табиғаттағы биохимиялық процестер т.б. Адам ақпаратты кем дегенде үш деңгейде өңдей алады, атап айтқанда: физиологиялық деңгейде (сезім мүшелері), ақылмен ойлау деңгейде, аңдаусыздық деңгейде. Бұдан басқа адам өз ұрпақтарына гендер арқылы тұқым қуалау ақпараттарын береді. Ақпарат туралы былай айтуға болады: ақпарат - бұл бізді қоршаған әлемді таңбалар мен сигналдардың көмегімен бейнелеу деп пайымдауға болады. Кім ақпарат хабарласа сол акпарат көзі болып табылады. Мысалы, мұғалім, оқушы, сарқырама шуылы, т.б. Кімде-кім ақпаратты к,абылдап алса, онда ол акпарат қабылдаушы болып табылады. Мысалы, адам, жануар, өсімдік, т.б. Ал ақпарат тасуьпл: сынып тактасы, журнал, ауа бөлшектері, радиотолқындар, қағаз, ағаш, металл, тас, кассета, дискет, сурет, слайд, перфокарта, ген т. б. бола алады. Ақпарат көзі мен қабылдаушы арасындагы байланыс арнасы телекоммуникациялық арна да, ауа да дыбыс толқындарын тасушы бола алады. Ақпарат көзі мен қабылдаушы жанды (тірі организмдер), жансыз (ДК) заттар, айқын (мұғалім - оқушы) және жанама (су шуылы сарқыраманың жақын екенін білдіреді) болуы мүмкін. Акпарат кабылдаушы бір уақытта оны жеткізуші де болатын және керісінше жағдайларда кездеседі, Адам ақпаратты сақтай, жеткізе, өңдей алады. • Біз кітап, газет-журналдар оқығанда ақпаратты есте сақтап жинаймыз да, біраз уақыттан кейін басқа біреуге жеткізе аламыз. Адам миы ақпаратты тек қабылдап қана қоймай сақтай да алады. Бірақ көп уақытта мида сақтай алмайды. Сондықтан ақпаратты сақтау үшін: қағаз, папирус, түрлі таспалар, дискілер қолданылады.
Адам ақпаратты жеткізе алады. Ақпарат алмасу үшін жолдаушы, қабылдаушы болады. Хабар жеткізуші құралдарды ақпаратты жеткізу арнасы деп аталады. Олар телевизор, радио, газет, компьютерлік желі т.б. Адам ақпаратты өңдей алады. Ақпаратты өңдеу деп- ақпарат алуды, оның мазмұнын өзгертпей, ұсыну түрін өзгертуді, алынған ақпаратты бір ретке келтіруді және жаңа ақпарат іздеп толықтыруды айтады. Адам ақпаратты сақтай, жеткізе, өңдей алады. Бұл процесті ақпараттық процестер деп атайды. Адам ақпаратты сезу, көру арқылы қабылдайды. Адам радиодан, теледидардан, газет-журналдан ақпараттарды сезім мүшелері арқылы қабылдайды. Адам қабылдайтын ақпарат таңбалы, бейнелі болып бөлінеді. Бейнелік ақпарат деп-табиғат көріністерін, кескіндерді, дәм, иіс, сезу мүшелері: арқылы қабылданған ақпараттарды айтады. Таңбалы ақпаратқа сөйлеу, жазу түрінде алынған ақпараттар жатады. Ауызекі тіл де таңбалы ақпаратқа жатады себебі әр түрлі таңбалардан тұрады, бірақ олар дыбыстық таңбалар-феномендер деп аталады. Таңба түрінде қатынасуды қатынас тілі деп атайды. Табиғи қатынас тіліне: қазақ, орыс, ағылшын тілдері жатады. Жасанды тілдерге математика, физика, компьютермен қатынасу тілдері жатады. Әр тілдің өз алфабиті бар. Сандарды көрсететін алфавиттер: екілік, сегіздік, ондық, оналтылық болады. Тапсырмалар: Жұмыс дәптеріндегі 1.1.1, 2, 3, 4, 5, 6 тапсырмаларды орындау Сабақты бекіту сұрақтары: Ақпарат деген сөзге қандай мағына бересіңдер? Адам ақпараттың қандай түрлерін қабылдай алады? Адам ақпаратты қалай және қайда сақтайды? Адамның ақпаратты өңдеуіне мысал келтір Адам ақпаратты қалай сақтайды? Жеткізушіден қабылдаушыға ақпарат қалай беріледі? Қандай процестерді ақпаратттық процесс деп атайды? Қатынас тілі дегеніміз не? Қандай тілдерді білесіңдер? Бейнелік, таңбалық ақпарат деген не? Үй тапсырма: 3-бет. 1.1 тақырынты оқу, жұмыс дәптеріндегі 1.1.7, 8, 9 тапсырмаларды орындау №3 сабақ Сыныбы: Күні: Мүғалімі: Тексерген_____________ Сабақтың тақырыбы: Ақпаратты түрлендіру. Ақпаратты кодтау. АSСІІ коды Сабақтың мақсаты: Ақпаратты қабылдауды, жеткізуді өңдеуді, және сақтаудың тәсілдерін үйрету. Кодтауды түсіндіру. Білімділік: Оқушылардың ақпаратты техникалық құралдар мен дербес компьютердің көмегімен беру, сақтау және ұсыну тәсілдерімен, қабылданған екілік санау жүйесімен, АSСІІ кодтарымен таныстыру;
Дамыту шылық: Оқушылардың ойлау қабілетін, логикалық-абстракциясын дамыту. Сабақтың түрі: Аралас сабақ. Сабақта қолданылатын көрнекті құралдар: компьютер, оқулық, жұмыс дәптері Сабақтың өту барысы: Оқушыларды ұйымдастыру Үйге берілген тапсырманы тексеру Жаңа тақырыпты түсіндіру Тапсырмаларды орындау Сабақты бекіту Үйге тапсырма Өткен материалды қайталау сұрақтары: Ақпарат деген сөзге қандай мағына бересіңдер? Адам ақпараттың қандай түрлерін қабылдай алады? Байланыс тілі деп нені айтады? Қандай тілдерді білесіңдер? Адам ақпаратты қалай және қайда сақтайды? Адамның ақпаратты өңдеуіне мысал келтір Жаңа түсініктер: Ақпаратты белгілі-бір алфавит арқылы ұсынуды кодтау деп атайды. Бір белгі тобынан екінші белгі тобына көшіру ережесін код деп атайды. Ақпаратты сақтау, қабылдау, ұсыну, және өңдеу әдістері іс жүзінде ақпараттың ұсынылу (кодталу) түріне байланысты болады. Ақпараттың кодталуы кейде шифрлау деп те айтылады, оның кері кодталуы декодирование процесімен тікелей байланысты. Екілік алфабиті 0 және 1 таңбаларымен ұсынылады. Ақпаратты екілік код пен көрсету үшін, құрылғы екі күйді айыра білуі керек, мысалы: 1-құрылғыда ток бар, ал 0-жоғын, немесе 1-жоғары кернеу, 0 төмен кернеу. Тек екі түрлі мәні немесе оған сәйкес код разряды бар, 0 немесе 1 мәндерін ғана қабылдай алатын снгналды бит деп айтады. Символдарды кодтау үшін 8 биттен тұратын яғни 8 екілік таңбалардан тұратын тіркестерді қолдану қабылданған. 8 биттен түратын кодты байт деп атайды. 8 нөл мен бірлердің көмегімен яғни бір байттың көмегімен 256 символ кодталады. Символдарды кодталу комбинацияларының жиынтығын кодтау кестесі деп атайды. АSСП коды. Есептеуіш техникасында ең көп пайдаланатын код- АSСІІ коды-американдық апарат алмасудың стандартты коды. Кодтау кестесінің 16 жолы 16 бағаны бар. Кесте екі бөліктен түрады: стандартты, баламалы.
• Мәтіннің әр символының кодон АSСІІ кестесінен табу керек. Оның коды-екі оналтылық сан, оның біріншісі - осы символ орналасқан көлденең жолды4 номерін, ал екіншісі тік баған номерін көрсетеді. Сосын сәйкестендіру кестесінен оның екілік жүйеге ауыстыру керек. Тапсырмалар: Жұмыс дәптеріндегі 1.2.1, 2, 3,4, 5 тапсырмаларды және оқулықтағы 14 беттегі тапсырмаларды орындау Сабақты бекіту сұрақтары: Кодтау мен кері кодтау деген не? Бит, байт деген не? Техникалық жүйелерде неге екілік алфавитті пайдалануды таңдайды? Оқулықтағы 14 беттегі тапсырмаларды орындау Үйге тапсырма : 1.2 тақырыпты оқу, жұмыс дәптеріндегі 1.2.6, 1.2.7 тапсырмаларды орындау №4 сабақ Сыныбы: Күні: Мүғалімі: Тексерген_____________ Сабақтың тақырыбы: Адам ақпаратты қалай қабылдайды. Ақпарат және оны бағалау Сабақтың мақсаты: Ақпараттың өлшем бірліктерімен таныстыру, ақпаратты жеткізудің, өңдеудің техникалық құрылғыларымен таныстыру. Білімділік: Оқушыларды ақпарат түсінігіне адамның және техникалық көзқарасы бойынша қандай мән берілетінімен таныстыру. Хабардың ақпаратық көлемін есептеуге үйрету;
Оқушыларды ұйымдастыру . Үйге берілген тапсырманы тексеру . Жаңа тақырыпты түсіндіру. Тапсырмаларды орындау Сабақты бекіту. Үйге тапсырма беру. Өткен материалды қайталау сұрақтары: Кодтау мен кері кодтау деген не? Бит, байт деген не? Техникалық жүйелерде неге екілік алфавитті пайдалануды таңдайды? АSСІІ коды дегеніміз не? Оның қызметі қандай? Жаңа түсініктер: Ақпарат оны тіркейтін құрылғыға дыбыс, электромагитті сәуле, физикалық әрекет түрінде келіп түседі. Бұл әрекеттер сигнал деп аталады. Сигнал дегеніміз - оның көмегімен адам немесе, құрылғы апарат қабылдайтын процесс. Сигнал ақпарат тасуыш. Ақпарат жіберу дегеніміз - сигналдар жіберу. Сигналдар аналогтық (үздіксіз), дискретті (үзілісті) болуы мүмкін. Аналогтық сигналдарға мысалдары: температура, ток, кернеу, яғни уақыт аралығында үздіксіз өзгеретін процесс. Сигналды дискретті түрде ұсынғанда ол сан қатары, алфабит әріптері, музыкалық нота оған мысал бола алады. Уақыт аралығын неғұрлым көбірек алған сайын, кернеудіү уақыт аралығында өзгеру процесін соғұрлым дәлірек сипаттаймыз. Керісінше дискретті процесті аналогтық процеске айнаддыруға болады. Адам сезім мүшелері арқылы сигналдарды аналогтық түрде қабылдайды, ал есептеуіш техникалары негізінде дискретті түрдегі сигналдармен жұмыс істейді. Ақпарат адам үшін жаңа, белгісіз болу керек. Хабар бізе ақпарат алу деген бізге жаңа түсінікті болуы керек. Сол салада біліміміз жеткілікті болуы керек. Егер ақпарат біз үшін толық. объективті, жаңа, пайдалы, әрі нақты болса ол біз үшін бағалы болады. Хабардың акпаратгың көлемі деп - хабардың ұзындыгын, яғни символдар санын білдіреді. Ендеше техникада кез-келген сақталатын, берілетін ақпарат көлемі ондағы берілетін ақпарат көлемі ондағы ең кіші өлшем бір екілік разрядқа немес 1 битке тең болады. Ақпаратты өлшеу бірлігі бір битке тең. Одан кейін 1 байт. Хабардың ақпараттың көлемі-бит немесе байтта өлшенетін оның ұзындығы. 1 бай=8 бит; 1 кбайт(килобайт)=1024 байт; 1 мбайт(мегабайт) =1024кбайт; 1 гбайт(гигабайт) =1024 мбайт.
1.2.9: Жауабы: 22 символ, 22 байт, 176 бит. 1.2.10. Шешуі:
1.2.11.Оқу жылдамдыгы мен сөйлеу жылдамдыгын анықтау үшін оқушыларга екі-екіден жұмыс істеу ұсынылады. Шешу үлгісі: Минутына 1140 символ Секундына 1140:60—19символ 19 бсшт 19x8 =152 бит 19:1024 =0,0185 Кбайт Жауабы: секундына 19 байт, 152 бит, 0,185 Кбайт Сабақты бекіту сұрақтары: Алынған хабарды қай кезде ақпарат деп есептеуге, қай кезде есептемеуге болады? Ақпараттың қандай қасиеттері бар? Ақпараттың көлемін екілік түрде өлшеу бірліктерінің туындыларын атаңдар. Кітапта 290 бет бар, бір бетте 39 жол, ал әр жолда 67 символ бар. Бұл кітапты сыйымдылығы 1,44 Мбайт дискіге сыйғызуға болама? жүктеу/скачать 248,43 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
