Сабақтың тақырыбы: «Әнді домбырамен мәнерлеп айту»

«Әнді домбырамен мәнерлеп айту»

Қолына домбыра ұстаған әр қазақ баласынан көркемдік рухының көк жиегін кеңейтіп, шығармашылық қабілетін ұштап оны жыраулық, термешілік, әншілік өнерге жетелеу.

Түсіндіру. Аспаппен қосылып айту. Сұрақ-жауап.

Қазақ музыка әдебиеті.

Домбырамен ән айту- үлкен рухани, адамгершілік мектебі , баға жетпес өмір оқулығы.

Ұлттық дәстүрмен салт-сана тағылымын оқушының бойына дарытып, оның жан дүниесін оятуға, өнерге деген ынтасын арттыруда қазақтың қасиеттіде киелі қара домбырасымен ән шырқаған кезде атқаратын рөлі мол екенділін жеткізу.

Домбыра, үнтаспа, фото сурет.

2.Дауыс күйін келтіру

3.Үй тапсырмасы

4.Жаңа сабақ

5.Қорытынды

1.Ұйымдастыру:

Оқушының құралдарын, нота дәптерін, күнеделігін түгендеу. Домбыра күйін келтіру.

Оқушының даусын күйге келтіру мақсатында, фотопиянодан ойналған жаттығуларды таза, нақты айтуға үйрету

Ақын серінің әні « Балқадиша » әнін үйден өз дәрежесін аспаппен қосып орындап келу. Ақын серінің, бұл әні , Ыбырайдың қызы Балқадиша тұрмысқа кеткен кезде, сағыныштан, қимыстықпен шығарылған тамаша туындыларының бірі

Домбырамен ән айту арқылы жас ұрпақтың дүниетанымын қалыптастыру.Қазіргі таңда жас ұрпаққа халқымыздың рухани мұралары арқылы әлемнің тынысын байқату, баланың сана сезіміне әсер етіп, оларды тапқырлыққа, өнерге деген сүйіспеншілігін одан әрі тереңдетіп, адамгершілік тұғырдан тәрбиелеп, өмір шындығын сезінуге, елін, жерін сүю сезіміне баулу. Жас ұрпақтың дүние танымын қалыптастыруды домбырамен ән айтудың үлкен маңызы бар. Ән айтудың ерекшелігі- баладардың санасына ғана емес, сезімінеде, ой өрісіне де әсерін тигізетіні анық. Ән үйренер кезде өлеңнін мазмұнын түсінуге , тәрбиелік мәнін саналы түрде меңгеруге мүмкіндік береді. Домбырамен жеке ән салу дәстүрі мол тарап, ғасырдан- ғасырға , атадан-балаға тарап келеді.

Сөзі бар алуа, шекер, балдан тәтті.

Адамның өзім көрген абзалы екен,

Айтайын өлең қылып перизатты.

Әуені созылмалы, сазды. Қайырмасына келгенде ән әуені жанданып, көркемдігі арта түседі.

Көзімнің жанарындай сәулем едің,

Көңілімнің қуанышты дәурен едің.

Ойымнан жатсам тұрсам еш кетпессің,

Басымды не сиықырмен әуреледің ?!.

деп келетін әуені мен өлең құрылымының арасында жолма-жолдық байланыс байқалмайды . « Көзімнің » деген өзден басталатын саздан соң,

әннің әуені өзгеріп, жылдамырақ айтылады. Сол қалпымен екпіндете отырып өлеңнің екінші жолындағы алғашқы бунаққа келіп тыныстап, келесі бунақпен аяқталады. Одан әрі әннің жеңіл де ойнақы, әрі сазды бөлігі басталып, ги-ги-гай деп келетін қайырмасына өтеді.

Халық әні «Аққұм» си минор үндестігін 4/4; 5/4 өлшемдерінде жазылған. Ән кіріспе, шумақ , қайырмадан тұрады. Ән жүрдек , ойнақы орындалады.