1 ұпай
1 ұпай
1 ұпай
1 ұпай
1 ұпай
1 ұпай
1 ұпай
1 ұпай
2 ұпай
| |
Оқулық Физика, 7 сынып,Р.Башарұлы, §2, 10 – 14 бет
Презентация
|
Сабақтың соңы
|
Не? (білдім)
Қалай?
Сонымен...
Мұғалім кері байланысты Онлайн мектеп, Кунделік немесе басқа платформа арқылы жүргізеді
|
|
|
|
Қысқа мерзімді жоспар
Бөлім:
|
Физика – табиғат туралы ғылым
|
Педагогтің аты-жөні
|
|
Күні:
|
|
Сынып:7
|
Қатысушылар саны:
|
Қатыспағандар саны:
|
Сабақтың тақырыбы
|
«Физикалық шамалар және өлшеулер»
|
Сабақтың номері:
|
№ 21
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары
|
7.1.2.1 – физикалық шамаларды олардың SI- жүйесіндегі өлшем бірліктерімен сәйкестендіру;
7.1.2.2 – скаляр және векторлық физикалық шамалар ажыратды.
|
Сабақтың мақсаты
|
Барлық оқушылар:
Физикалық шамаларды ажырата алады
Басым бөлігі:
Физикалық шамаларды есептер шығаруда қолдана алады
Кейбір оқушылар:
физикалық шамаларды олардың SI- жүйесіндегі өлшем бірліктерімен сәйкестендіреді; скаляр және векторлық физикалық шамаларды ажыратады және мысалдар келтіреді, өзге пәндермен тақырыпты байланыстырады.
|
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі/ уақыт
|
Педагогтің әрекеті
|
Оқушының әрекеті
|
Бағалау
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы
|
Амандасу. Оқушыларды түгендеу.
Сәлеметсіздерме балалар!Біз бүгін «Физикалық шамалар және өлшеулер» тақырыбына №1 практикалық жұмыс орындаймыз.
Өткен тақырыпты тексеру.
|
|
Ұпай
|
Кесте
|
Сабақтың ортасы
|
-Дәптерді ашып, бүгінгі күн мен сабақ тақырыбын жазыныздар: «Физикалық шамалар және өлшеулер»
№1 тапсырма: Төмендегі шамаларды ХБЖ- ға аударыңыз:
1 т =_____кг
|
0,3 т = _____кг
|
200 г = _____кг
|
2 км = _____м
|
0,6 км = _____м
|
30 см = _____м
|
2 сағ = _____ с
|
0,5 сағ = _____ с
|
6 мин = _____ с
|
450 мм =_____ м
|
0,02 ц = _____кг
|
450000 г = _____ кг
|
№2 тапсырма Шамаларды стандарт түрінде жазыңыз:
А) 0,05 мм = С) 2,25 мм2 =
В) 0,5 км = Д) 25. 10–2 дм2 =
№3 тапсырма Төменде көрсетілген векторлық физикалық шамаларға қайсысы жатады? Неге?
Жүрген жол, масса, уақыт, орын ауыстыру, көлем, ұзындық, күш, қысым, температура, жылдамдық,аудан.
№4 тапсырма Кестені толтыр.
Физикалық шама
|
Өлшем бірлік
|
Скалярлық шама
|
Векторлық шама
|
Жүрген жол
|
|
|
|
|
1 м3
|
|
|
|
1 м
|
|
|
Уақыт
|
|
|
|
|
1 0С
|
|
|
|
|
1,2,3,4
тапсырмаларды орындау
Теориялық материалмен жұмыс
Кестені толтыру
|
Ұпай
Ұпай
|
Оқулық, жұмыс дәптері
Оқулық, жұмыс дәптері
|
Сабақтың соңы
|
Рефлекция
Кері байланыс бутерброды
-Бүгін сабақ маған ұнады, себебі мен....................... үйрендім.
-Маған........................................................қиын болып көрінді.
-Мен енді ......................................................... үйренгім келеді
|
|
Стикер
|
|
Дескрипторлар
Тапсырма№
|
Критерийдің сипаттамасы
|
Балл
|
Қайталау
Тапсырма№1
|
Берілген бірліктерді ХБЖ-де жазады
|
2
|
Жаңа тақырыпты меңгеру
Тапсырма№2
Тапсырма№3
Тапсырма№4
|
Шамаларды стандартты түрге келтіреді
|
1
|
Векторлық шамаларды анықтайды
Физикалық шамалар мен олардың өлшем бірліктері арасындағы сәйкестікті анықтайды
|
1
|
Кесте дұрыс толтырылған
|
1
|
Формулалар дұрыс жазылған
|
2
|
Өлшем бірліктер дұрыс жазылған
|
2
|
Жауап дұрыс жазылған.
|
1
|
|
Барлығы:
|
10
|
Қысқа мерзімді жоспар
Бөлім:
|
Механикалық қозғалыс
|
Педагогтің аты-жөні
|
|
Күні:
|
|
Сынып:7
|
Қатысушылар саны:
|
Қатыспағандар саны:
|
Сабақтың тақырыбы
|
Механикалық қозғалыс және оның сипаттамасы,Санақ жүйесі,
|
Сабақтың номері:
|
№ 10
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары
|
7.2.1.1 Материялық нүктенің санақ жүйесі,траектория, жол,орын ауыстыру терминдерінің физикалық мағынасын түсіндіру,
|
Сабақтың мақсаты
|
Барлық оқушылар:
Механикалық қозғалысты тұжырымдай алады
Басым бөлігі:
Есептер шығаруда қолдана алады
Кейбір оқушылар:
Қозғалыс түрлеріне өмірден мысалдар келтіреді, өзге пәндермен тақырыпты байланыстырады
|
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі/ уақыт
|
Педагогтің әрекеті
|
Оқушының әрекеті
|
Бағалау
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы
|
Амандасу. Оқушыларды түгендеу.
Сәлеметсіздерме балалар!Біз бүгін Механикалық қозғалыс тақырыбын қарастырамыз. Өткен тақырып бойынша кестені толтырыңдар. (1 тапсырма)
Өткен тақырыпты тексеру.
|
1 тапсырманы орындау
|
Ұпай
|
Кесте
|
Сабақтың ортасы
|
-Дәптерді ашып, бүгінгі күн мен сабақ тақырыбын жазыныздар: «Механикалық қозғалыс, траектория, орын ауыстыру»
-Бүгінгі сабақты меңгерген соң,Механикалық қозғалыс анықтамасын тұжырымдап, оны есептер шығаруда қолдана алатын боласыздар.
Теориялық материал
Оқулықты ашындар:
Физика, 7 сынып Башарұлы Р. §7, 36 бет
Дарын онлаин платформасынан осы сабақты ашып интернет болса)
Оқып, қысқаша конспект жазындар(2 тапсырма)
Механикалық қозғалыс деп дененің уақыт өтуіне қарай басқа денемен салыстырғанда орнының өзгеруін айтамыз.
Материялық нүкте деп қарастырылып отырған жағдайда өлшемдері
Санақ жүйесі деп координаталар жүйесінен, сағат және санақ басынан тұратын жүйені айтамыз
Траектория
Орын ауыстыру векторы дегеніміз не?
Дененің жүрген жолы дегеніміз не?
|
|
Теориялық материалмен жұмыс
Сұрақтарға жауап беру
|
Ұпай
Ұпай
|
Оқулық, жұмыс дәптері
Оқулық, жұмыс дәптері
|
Сабақтың соңы
|
Рефлекция
Кері байланыс бутерброды
-Бүгін сабақ маған ұнады, себебі мен....................... үйрендім.
-Маған........................................................қиын болып көрінді.
-Мен енді ......................................................... үйренгім келеді
|
|
Стикер
|
|
1 тапсырма
Р/с
|
Күштің түрлері
|
Белгіленуі
|
Формуласы
|
1
|
Ауырлық күші
|
|
|
2
|
Серпімділік күші
|
|
|
3
|
Үйкеліс күші
|
|
|
4
|
Тіректің реакция күші
|
|
|
5
|
Теңәрекетті күш
|
|
|
№1.Қозғалып келе жатқан велосипедші қандай санақ жүйемен салыстырғанда тыныштық күйде қай кезде қозғалыста екенін санауға болады?
№2. Велосипедтің ободының Б нүктесі Жермен салысырғанда қандай траектория сызады сурет арқылы көрсетіңіз,ободпен салысырғанда қандай траектория сызады.
№3. Велосипедтің ободының А нүктесі қандай траектория сызады жермен cалыстырғанда сурет арқылы көрсетіңіз.
№4.Доп 4 м биіктіктен төмен түсіп жерден ыршып қайтадан 1,5 м жоғары көтерілді. Доптың жүрген жолы мен орын ауыстыруын анықтаңыз.
Дескрипторлар
Тапсырма№
|
Критерийдің сипаттамасы
|
Балл
|
Қайталау
Тапсырма№1
|
Кесте толтырылған
|
2
|
Жаңа тақырыпты меңгеру
Тапсырма№2
Тапсырма№3
|
Сабақтың күні мен тақырыбы жазылған, Қозғалыстың анықтамасы жазылған
|
1
| |
Сұрақтарға жауаптар дұрыс жазылған, физикалық шамалар әріптермен көрсетілген.
|
1
|
Санақ денесі , санақ жүйесі ерекшеліктері жазылған
.
|
1
|
Формулалар дұрыс жазылған
|
2
|
Математикалық есептеулер дұрыс .
|
2
|
Жауап дұрыс жазылған.
|
1
|
|
Барлығы:
|
10
|
Қысқа мерзімді жоспар
Бөлім:
|
Механикалық қозғалыс
|
Педагогтің аты-жөні
|
|
Күні:
|
|
Сынып: 7
|
Қатысушылар саны:
|
Қатыспағандар саны:
|
Сабақтың тақырыбы
|
Түзу сызықты бірқалыпты қозғалыс пен бірқалыпсыз қозғалыстар
|
Сабақтың номері:
|
№ 13
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары
|
7.2.1.3.Түзу сызықты бірқалыпты қозғалыс пен бірқалыпсыз қозғалысты ажырата білу.
|
Сабақтың мақсаты
|
Барлық оқушылар:
Түзу сызықты бірқалыпты қозғалыс пен бірқалыпсыз қозғалыстың анықтамаларын меңгереді.
Басым бөлігі:
Түзу сызықты бірқалыпты қозғалыс пен бірқалыпсыз қозғалыс жайлы мағлұмат алады.
Кейбір оқушылар:
Түзу сызықты бірқалыпты қозғалыс пен білыпсыз қозғалысты ажырата алады. Алған білімдерін өмірде қолдана алады.
|
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі/ уақыт
|
Педагогтің әрекеті
|
Оқушының әрекеті
|
Бағалау
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы
|
1. Сәлемдесу.
2. Ұйымдастыру.
1-тапсырма .«Сәйкесін тап» ойыны арқылы сұралады
Дененің санақ денесімен салыстырғандағы қозғалысы кезіндесызық түрінде қалдырған ізі-
|
Санақ денесі д.а.
|
Қозғалыстың қарастырылып отырған жағдайында өлшемдерін елемеуге болатын денені
|
Қозғалыс троекториясы д.а.
|
Қандай да бір уақыт аралығында дене жүріп өткен троекторияның ұзындығы осы уақыт ішінде жүрілген
|
Механикалық қозғалыс д.а.
|
Дененің бастапқы орнын оның келесі орнымен қосатын бағытталған кесінді
|
Жол д.а
|
Дененің уақыт өтуіне қарай бір-бірімен салыстырғанда орнының өзгеруін
|
Орын ауыстыру д.а.
|
Қозғалмайды деп есептелетін және басқа денелердің қозғалысы соған салыстырылып қарастырылатын денені
|
Материялық нүкте д.а.
|
|
Оқушылар оқу құралдарын түгендеп,сабаққа назарын аударады.
1 тапсырманы орындайды
|
Ұпай
|
дәптер
Кесте
|
Сабақтың ортасы
|
«Миға шабуыл» әдісі
Сабақ тақырыбына қатысты сурет жасырылады.
-
Дәптерді ашып, бүгінгі күн мен сабақ тақырыбын жазыныздар: «Түзу сызықты бірқалыпты қозғалыс пен бірқалыпсыз қозғалыстар»
-Бүгінгі сабақты меңгерген соң, түзу сызықты бірқалыпты қозғалыс пен бірқалыпсыз қозғалысты ажырата алатын боласыздар.
Теориялық материал
Оқулықты ашындар:
Физика, 7 сынып Башарұлы Р. §9, 41 бет
Оқып, қысқаша конспект жазындар(2 -тапсырма)
3- тапсырма «Білім әлеміне саяхат»
1. «Ойшылдар» ауылы
Теңдікті орында
7км = ....... м
54км/сағ =….. м/с
45мин = ......с
2.«Алғырлар» ауылы
1.Түлкіден інге дейінгі арақашықтық 150м.Інге дейін қоян 12,5с-та , ал түлкі 15с-та жетеді. Нәтижесінде түлкі қоянды қуып жете алама?
2.Орманда адасқан Қызыл телпек батысқа қарай 20 м, оңтүстікке қарай 30 м, шығысқа қарй 50 м, солтүстікке қарай 25 м жүрді. Оның жүрген жолын табыңдар.
3.«Тапқырлар» ауылы
1) Біз саяхат жасау үшін ақша төлеп, билет алдық. Ақшаны не үшін төледік жол үшін бе, әлде орын ауыстыру үшін бе?
2) Саяхаттап қайтқан автомобиль жүргізушісі есептеуіштің көрсеткіші 300 км-ге артқанын байқады. Бұл нені білдіреді?
3) Саяхат жасаған ауылдар мен үйдің арасы 150км. Саяхатқа барып, үйге қайта келгенде барлығы қанша жол жүрдік? Орын ауыстыруы неге тең?
|
“Шыңға шығу” әдісі
1. Бірқалыпты қозғалысқа мысал келтіріңдер.
2. Бірқалыпты емес қозғалысқа мысал келтіріңдер
3. Дене кез келген тең уақыт аралығында әр түрлі жол жүрсе,
4. Дене кез келген тең уақыт аралығында бірдей жол жүрсе,
|
|
Суретке қарап не құбылыс болып жатқаны жайында ой қозғайды. Оқу мақсатын айқындайды.
1.Оқущылар жасырылған ақпаратты табады
2-тапсырма
Оқушылар конспект жазады.
3-тапсырма
Есептер шығарады
|
Ұпай
Ұпай
|
Оқулық, жұмыс дәптері
слайд
Оқулық, жұмыс дәптері
|
Сабақтың соңы
|
|
Осы кесте бойынша ойларын стикерге жазып, кері байланыс плакатына іледі.
|
Стикер
Плакат
|
|
1-тапсырма .«Сәйкесін тап» ойыны арқылы сұралады
Дененің санақ денесімен салыстырғандағы қозғалысы кезіндесызық түрінде қалдырған ізі-
|
Санақ денесі д.а.
|
Қозғалыстың қарастырылып отырған жағдайында өлшемдерін елемеуге болатын денені
|
Қозғалыс троекториясы д.а.
|
Қандай да бір уақыт аралығында дене жүріп өткен троекторияның ұзындығы осы уақыт ішінде жүрілген
|
Механикалық қозғалыс д.а.
|
Дененің бастапқы орнын оның келесі орнымен қосатын бағытталған кесінді
|
Жол д.а
|
Дененің уақыт өтуіне қарай бір-бірімен салыстырғанда орнының өзгеруін
|
Орын ауыстыру д.а.
|
Қозғалмайды деп есептелетін және басқа денелердің қозғалысы соған салыстырылып қарастырылатын денені
|
Материялық нүкте д.а.
|
Дескрипторлар
Тапсырма№
|
Критерийдің сипаттамасы
|
Балл
|
Қайталау Тапсырма№1
|
«Сәйкесін тап»
|
3
|
Жаңа тақырыпты меңгеру
Тапсырма№2
Есеп шығару
Тапсырма№3
|
Сабақтың күні мен тақырыбы жазылған, конспект толық жазылған
|
1
|
№1 есеп
|
1
|
№2 есеп
|
1
|
№3 есеп
|
1
|
№4 есеп
|
1
|
№5 есеп
|
1
|
№6 есеп
|
1
|
Барлығы:
|
10
|
Қысқа мерзімді жоспар
Бөлім:
|
Механикалық қозғалыс
|
Педагогтің аты-жөні
|
|
Күні:
|
|
Сынып:7
|
Қатысушылар саны:
|
Қатыспағандар саны:
|
Сабақтың тақырыбы
|
Жылдамдық және орташа жылдамдықты есептеу
|
Сабақтың номері:
|
№ 14
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары
|
7.2.1.4 – қозғалыстағы дененің жылдамдығы мен орташа жылдамдығын есептеу
|
Сабақтың мақсаты
|
Барлық оқушылар:
Қозғалысқа сипаттама береді,орташа жылдамдық анықтамасына сәйкес формулалармен есептер шығара алады.
Басым бөлігі:
Қозғалысты салыстырады,қозғалыс жыдамдығымен орташа жылдамдығын есептеу өрнектерін ажырата алады.
Кейбір оқушылар:
Қозғалыс жылдамдығы мен орташа жылдамдыққа күнделікті өмірден мысал келтіріп, оның есептелуін нақтылайды.
|
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі/ уақыт
|
Педагогтің әрекеті
|
Оқушының әрекеті
|
Бағалау
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы
|
Амандасу. Оқушыларды түгендеу.
Өткен тақырыпты тексеру.
1- тапсырма «Сұрақтар сандығы»
Арқылы алдынғы сабақты сурау.
а)Бірқалыпты және бірқалыпсыз қозғалыстар дегеніміз не?
б)оны қай жерлерде қолданамыз?
-Жылдамдық ұғымын қалай түсінеміз?
|
Өз пікірлерін ұсынады, айтады Оқушылар өз ойларын айтады, осыдан үй тапсырмасы ашылады
|
Ұпай
|
|
Сабақтың ортасы
|
-Дәптерді ашып, бүгінгі күн мен сабақ тақырыбын жазыныздар: «Жылдамдық және орташа жылдамдықты есептеу»
-Бүгінгі сабақты, «Жылдамдық және орташа жылдамдықты есептеу» тақырыбын меңгерген соң, формулаларды есептер шығаруда қолдана алатын боласыздар.
Теориялық материал
Оқулықты ашындар:
Физика, 7 сынып Башарұлы Р. §10, 43 бет
2-тапсырма.Оқып, қысқаша конспект жазындар.
Бір өлшем уақытта жүрілген жолды жылдамдық деп атайды
Бірқалыпты түзусызықты қозғалыстың жылдамдығы мына формуламен анықталады
Дененің бірқалыпты қозғалысының жылдамдығы белгілі болса, сол арқылы дененің белгілі бір уақыт ішінде жүрген жолын анықтауға болады
Сондай-ақ егер дененің бірқалыпты қозғалысының жылдамдығы мен жүрген жолы белгілі болса, сол қозғалысқа кеткен уақытты табуға болады.
Есепті шығар. (4 тапсырма)
Физика, 7 сынып Башарұлы Р. §10, 47-бет
Жаттығу 2.1(5-8)
Үйге тапсырма: (4 тапсырма
Физика, 7 сынып Башарұлы Р. §10, 47-бет,
Жаттығу 2.1(1-4)
|
|
Теориялық материалмен жұмыс
Оқушылар 2.1 жаттығу есептерін шығарады.
|
Ұпай
Ұпай
|
Оқулық, жұмыс дәптері
СЛАЙД
Оқулық, жұмыс дәптері
|
Сабақтың соңы
|
Рефлекция
Кері байланыс бутерброды
-Бүгін сабақ маған ұнады, себебі мен....................... үйрендім.
-Маған........................................................қиын болып көрінді.
-Мен енді ......................................................... үйренгім келеді
|
|
Стикер
|
|
Дескрипторлар
Тапсырма№
|
Критерийдің сипаттамасы
|
Балл
|
Қайталау
Тапсырма№1
|
Сұрақтарға жауап берілген
|
1
|
Жаңа тақырыпты меңгеру
Тапсырма№2
Тапсырма№3
|
Сабақтың күні мен тақырыбы жазылған, жылдамдық және орташа жылдамдықтың анықтамасы мен олардың математикалық формуласы дұрыс жазылған
|
1
|
Есеп шығару: Жаттығу 2.1
5-есеп
Есептің берілгені дұрыс жазылған, физикалық шамалар әріптермен көрсетілген. SI жүйесіне дұрыс аударылған Формулалар дұрыс жазылған
Математикалық есептеулер дұрыс. Жауап дұрыс жазылған
|
2
|
6-есеп
Есептің берілгені дұрыс жазылған, физикалық шамалар әріптермен көрсетілген. SI жүйесіне дұрыс аударылған Формулалар дұрыс жазылған
Математикалық есептеулер дұрыс. Жауап дұрыс жазылған
|
2
|
7-есеп
Есептің берілгені дұрыс жазылған, физикалық шамалар әріптермен көрсетілген. SI жүйесіне дұрыс аударылған Формулалар дұрыс жазылған
Математикалық есептеулер дұрыс. Жауап дұрыс жазылған
|
2
|
8-есеп
Есептің берілгені дұрыс жазылған, физикалық шамалар әріптермен көрсетілген. SI жүйесіне дұрыс аударылған Формулалар дұрыс жазылған
Математикалық есептеулер дұрыс. Жауап дұрыс жазылған
|
2
|
|
|
|
Барлығы:
|
10
|
Қысқа мерзімді жоспар
Бөлім:
|
Денелердің өзара әрекеттесуі
|
Педагогтің аты-жөні
|
|
Күні:
|
|
Сынып:
|
Қатысушылар саны:
|
Қатыспағандар саны:
|
Сабақтың тақырыбы
|
Қайталау
|
Сабақтың номері:
|
№ 33
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары
|
7.2.2.5 – Гук заңының формуласы бойынша серпімділік күшін есептеу
|
Сабақтың мақсаты
|
Барлық оқушылар:
-оқушылардың тақырып бойынша алған білімдерін бекіту және тереңдету
Басым бөлігі:
-өз білімдерін топ алдында көрсетуге, жылдамдыққа тәрбиелеу;
Кейбір оқушылар:
-өмірден мысалдар келтіреді, өзге пәндермен тақырыпты байланыстырады
|
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі/ уақыт
|
Педагогтің әрекеті
|
Оқушының әрекеті
|
Бағалау
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы
|
Амандасу. Оқушыларды түгендеу.
Сәлеметсіздерме балалар! Біз бүгін өтілген тақырыптар бойынша қайталау сабағын өтеміз.
|
|
|
|
Сабақтың ортасы
|
-Дәптерді ашып, бүгінгі күн мен сабақ тақырыбын жазыныздар: «Қайталау»
-Бүгінгі сабақта Гук заңын тұжырымдап, оны есептер шығаруда қолданамыз.
Теориялық материал
Оқулықты ашындар:
Физика, 7 сынып Башарұлы Р. §18,19 80-бет
Оқып, қысқаша конспект жазындар (1- тапсырма)
Robert Hooke- әйгiлi ағылшын жаратылыстанушысы, ағылшындық Уайт аралында Фремуотер деген жерде 1635 жылы дүниеге келдi. Орта мектептi бiтiргеннен кейiн Оксфорд Университетiне түседi. 1660 жылы әйгілі “Гук заңын” ашты.
Серпімділік күші деп дененің пішіні мен көлемі өзгерген кезде пайда болатын күшті айтады. Бұл күш денелерді қысу, созу, майыстыру немесе бұрау кезінде пайда болады. Серпімділік күші әрқашан дененің пішіні мен өлшемдерінің өзгеруін тудырған күшке қарама-қарсы бағытталады.
Мысалы, серіппені қолымызбен қысып, одан кейін оны бос жібере салсақ, онда серіппеде туындайтын серпімділік күші оны бастапқы қалпына келтіреді.
Серпімді деформациялар кезінде денеде туындайтын серпімділік күші оның созылуына тура пропорционал:
|F| = kΔl, бұл формула Гук заңын өрнектейді, мұндағы Ғсерп— серпімділік күшінің модулі, k — қатаңдық немесе катаңдық коэффициенті, Δl =l - l0 — дене ұзындығының өзгеруі
Дененің серпімді деформациялануында пайда болатын күшті серпімділік күші деп атайды. Серпімділік күші денені құрайтын бөлшектердің электромагниттік өзара әсерлесуінен пайда болады
Денелердің күш әсерінен формасы мен көлемінің өзгеруі деформация (Deformation) деп аталады
Деформация себебі: атомдардың арақашықтығын өзгерткенде олардың арасындағы күштер де өзгеріске ұшырайды және ол күштер денені бастапқы қалпына әкеліуге тырысады.
1. Денеге күштіңәсер етуін тоқтатқаннан кейін ол дене бұрынғы қалпына қайтып келсе, ондай деформацияны серпімді деп атайды.
2. Денеге күштіңәсер етуін тоқтатқаннан кейін ол дене бұрынғы қалпына қайтып келмесе, ондай деформацияны серпімсіз деп атайды.
Серпімсіз денелерде серпімділік күштері болмайды!
Серпімді деформация үшін Гук заңы : Деформация кезінде пайда болатын серпімділік күші дененің абсалют ұзаруына (сығылуына) тура пропорционал
F = kx
k- дененің қатаңдығы, Н/м
x- дененің созылу немесе ұзару шамасы, м
Күшті өлшейтін арнайы құрал – динамометр қолданылады.
2-тапсырма. Иә/жоқ
Деформация – жайылу, таралу
|
жоқ
|
Күшті өлшейтін құрал – динамометр
|
иә
|
Дене пішінің немесе өлшемдерінің өзгеруін деформация деп аталады
|
иә
|
Деформация түрлері: ауырлық, серпімділік, үйкеліс
|
Жоқ
|
F = kx — Гук заңының формуласы
|
иә
|
Күштің әрекеті тоқтағаннан кейін, дене өзінің бастапқы пішіні мен өлшемін өзгертетін болса, мұндай деформация пластикалық деп аталады
|
иә
|
3-тапсырма. Есептер шығару:
А) жүк әсерінен пайда болған күштерді анықта.
Ә) Кітаппен жұмыс. 3.5- жаттығу/84-бет/
№1
Берілгені: Шешуі:
к= 7,2*104 Н / м F = кх
F= 10 кН = 10000 Н х = F /к
Т/к: х-? х = 10000Н / 7,2*104 Н/м = 1388,9*10-4 = 0,14м
№2
Берілгені: Шешуі:
F = 245 Н
ℓ = 35мм = 0,035м
Т /к: к-?
4-тапсырма. Тест
1. Қатаңдық коэффициенті 100 Н/м серіппені 0,01 м-ге созатын күш
A) 100 Н.
B) 50 Н.
C) 1 Н.
D) 5 Н.
2. F=3 Н күштің әсерінен 6 см-ге ұзарған серіппенің қатаңдығы
A) 10 Н/м.
B) 50 Н/м.
C) 0,5 Н/м.
D) 5 Н/м.
3. Қатаңдығы 300 Н/м серіппе 50 мм-ге созылды. Жүкті осындай деформацияға ұшыратқан күштің шамасы неге тең?
A) 15Н
B) 20 Н
C) 21 Н
D) 18 Н
4. Серіппеге ілінген массасы 3 кг жүк, оны 1,5 см созады. Егер 4 кг жүк ілінсе, онда оның созылуы
A) 6 см.
B) 4,5 см.
C) 4 см.
D) 2 см.
5. Роберт Гук өзінің заңын қай жылы тұжырымдады?
А. 1661
B. 1660
C. 1662
D. 1665
|
|
Теориялық материалмен жұмыс
Дұрыс және қате анықтаманы белгілейді
Есептер шығару
|
Ұпай
Ұпай
Ұпай
|
Оқулық, жұмыс дәптері
Оқулық, жұмыс дәптері
Сурет
|
Сабақтың соңы
|
Рефлекция
Кері байланыс: ««Бес саусақ» әдісі .
Бас бармақ – басты мәселе .бүгінгі сабақта ең құнды мәселе қандай болды.
Балан үйрек - бірлесу. Мен топта қалай жұмыс жасадым? Кімге көмектестім? Кімге риза болдым?
Ортан терек – ойлау. Мен бүгін қандай білім мен тәжірибе алдым?
Шылдыр шүмек – шынайлық. Сабақ маған ұнады ма? Неліктен?Кішкене бөбек - көңіл күй ахуалы.
|
|
Стикер
|
|
Дескрипторлар
Тапсырма№
|
Критерийдің сипаттамасы
|
Балл
|
Жаңа тақырыпты меңгеру
Тапсырма№1
|
Сабақтың күні мен тақырыбы жазылған, Гук заңының тұжырымдамасы және оның математикалық формуласы жазылған
|
1
|
Тапсырма№2
|
иә/жоқ анықтайды
|
3
|
Тапсырма№3
|
А) сурет бойынша күшті табады
|
1
|
Ә) Есеп шығару:
Есептің берілгені дұрыс жазылған, физикалық шамалар әріптермен көрсетілген.
|
1
|
SI жүйесіне дұрыс аударылған.
|
1
|
Формулалар дұрыс жазылған
|
1
|
Математикалық есептеулер дұрыс .
|
1
|
Жауап дұрыс жазылған.
|
1
|
Тапсырма№4
|
Дұрыс жауаптарын табады
|
5
|
|
Барлығы:
|
15
|
Достарыңызбен бөлісу: |
