Сабақтың тақырыбы: «Жас биологтар»

Тақырыбы:

(білімділер сайысы)

2015-2016оқу жылы

Сабақтың барысы:

Бүгінгі сайысымызға 8 және 9 сынып оқушылары қатысып отыр.

Сайыс сабағымызды бастамас бұрын сайысқа қатысушы оқушылармен таныстырып өтейік.

Сайысшарттары:

1.Бәйге. Бұл кезеңде әр оқушыға 4 сұрақтан қойылады, әрбірдұрысжауап 10 ұпайменбағаланады. Әр кезеңнен соңұпайы аз екі оқушы ойыннан шығып отырады. Ұпай тең болған жағдайда қосымша сұрақтар қойылады.

2.Терминдер. Әрбір оқушыға биология пәнінен сөздер мен ғылым салаларына байланысты терминдер беріледі. Ол терминдерге анықтама берілуі керек. (Әрбір толық жауапқа 10 ұпай).

3.Басқатырғыш. Бұл кезеңде оқушылар берілген әріптерден адам қаңқасының сүйектерінің аттарын құрастыру.Сөздерінің сандарына қарай әрбір дұрыс жауап 10 ұпаймен бағаланады. Омыртқа жотасы, жақ суйек,

4.Ұлы тұлғалар. Бұл кезеңде биология ғылымдарының дамуына елеулі үлес қосқан ғалымдар туралы болады. Қойылған сұраққа ең бірінші болып қол көтерген ойыншы жауап береді, берген жауап дұрыс болмаған жағдайда, қарлыластары да өз жауаптарын айтуына болады.3 мин.

5.Қызық сұрақтар. Гүлдің құрылысын және мидың бөліктерін түсіндіру.Суретке қарап. 3 мин.Дұрысжауап 10 ұпаймен бағаланады.

Жүргізуші: Бүгінгі ойынымызға әділ баға беретін әділ қазылармен таныс болыңыздар:

1.Бәйге.

1.Оқушы.

1.Вакуольдің қызметі қандай? (жасуша ішіндегі сұйықтықтың қысымын реттейді)

2.Тамырдың шығутегінеқарайнешетүрі бар? (3 негізгі, жанама, қосалқы)

3.Тәулігіне адамға қанша процент су қажет? (0.5-2.5л)

4.Адам қаңқасында қанша мыңнан астам сүйек бар? (200)

2.Оқушы.

1.Өсімдікке тән органоид? (пластид)

2.Тамырдың қызметі қандай? (топырақтан сіңірілген су мен минералдызаттардысабаққаөткізу).

3.Жануарларды зерттейтін ғылымды не депатайды? (Зоология)

4.Өзгергіштікдегенімізне? (организмдердіңдаму онтогенезінде жаңа белгілермен қасиеттерге ие болуы)

3.Оқушы.

1.Хлоропласт дегеніміз не? (өсімдіктерге жасыл түс беретін пластид)

2.Сабақтың қызметі қандай? (жерасты мүшелері мен жерүсті мүшелерін жалғастырып тірек қызметіна тқарады).

3.Жануар тектітағамдар? (ет, балық

4.Буылтық құрттардың қантарату жүйесі қандай? (тұйық)

4.Оқушы.

1.Хромопласт дегеніміз не? (Жеміс пен гүлдергесары, қызылтүсберетін пластид)

2.Вегетативті мүшелерді атаңыз? (тамыр, сабақ, жапырақ)

3.Эндопаразиттер дегеніміз не? (организмнің ішінде тіршілік ететін паразит)

4.Бунақденелілерге қандай жәндіктер жатады? (шыбын, маса, дәуіт, көбелек)

5.Оқушы.

1.Адамда нешехромасомаболады? (46)

2.Генеративті мүшелерді атаңыз? (гүл, жеміс, тұқым)

3.Буынаяқтылардың денесінің сырты немен қапталған? (хитин)

4.Ұрықтану дегеніміз не? (аталық жыныс жасушасымен аналық жыныс жасушасының қосылуы)

6.Оқушы.

1.Эукариоттар дегеніміз не? (ядросыбарағзалар)

2.Аталықтың құрылысы қандай? (аталық жіпшесі және тозаңқаптан тұрады)

3.Қарапайымдылардың денесінің сыртын қаптайтын қабық? (пелликула)

4.Жүрек қантамырларын атаңыз?(капилляр,веналар,қылтамырлар)

2.Терминдер.

1.Микология (саңырауқұлақтардызерттейтінғылым)

2.Бриология (мүктердізерттейді)

3.Энтомология (бунақденелілерді зерттейді)

4.Трохофора (көпқылтанды буылтық құрттардың дернәсілі)

5.Регенерация (зақымданған ұлпалар мен мүшелердің қайта қалпына келуі)

6.Гамета (жынысжасушасы)

3.Басқатырғыш.

Оқушылар берілген әріптерден сөздер құрауы керек. Бунақденелілердің аттары жасырылады. Әрдұрыс жауап 10 ұпаймен бағаланады.

1.1920-1930 жылдары өсімдіктерді зерттеп, «Өсімдіктану» оқулығын жазған қазақстандық тұңғыш биолог-ғалымдардың бірі? (Ж.М.Күдерин)

2.«Қосарлы атаутізім» беруді ұсынған ғалым кім? (К.Линней)

3.Темекі теңбілін зерттеп, 1892 жылы вирусты ашқан ғалым кім?(Д.И.Ивановский)

4.1882 жылы адамның өкпесінде туберкулез ауруын тудыратын бактерияларды анықтаған ғалым кім? (Р.Кох)

5.Мәдени өсімдіктерді зерттеп, олардың таралу аймақтарын зерттеген кім?(Д.И.Вавилов)

6.Дарақтарды будандастыруда өз тәрибесін жүргізді. Оның 3 заңы бар. (Грегор Мендель)

5.Қызықты сұрақтар.

1.Керемет секіретін бұл жануардың құйрығы тепе-теңдікті сақтауға қажет, олқандайжануар?(кенгуру)

3.Оның құйрығы жазда сұр түсті, ал қыста ақ түсті болады? (қоян)

4.Бұл алып жануардың тұмсығы құйрығынан ұзын болады? (піл)

5.Ең тез өсетін өсімдік. (Бамбук)

6.Жапырағы түгел тікенекке айналып кеткен өсімдік (кактус)

Білімнің тұңғиығы бойлайтұғын,

Тоқысақ жалықтыра қоймайтұғын.

Ғалымдар патшасы боп, дараланып,

Биология қызыққа тоймайтұғын.

Өткен сабағымызды өлең шумағы арқылы қорытындылау.

Күніміз ашық болсын,

Түніміз тыныш болсын,

Ауамыз таза болсын,

Жан-жануарымыз аманболсын.