Оқу мақсаты: 11.7.2.2 - сфералық айнадағы сәуленің жолын салу және сфералық айнаның формуласын есептер шығаруда қолдану Бағалау критерийлері - Жазық және сфералық айналардың сипаттамаларын біледі; - Сфералық айнада кескін тұрғызады; -Жазық және сфералық айналардан салынған кескіндердің айырмашылықтарын сипаттайды. Бұл скульптура қайда орналасқан?
Небесные врата
Суреттердегі айналардың айырмашылықтарын түсіндіріңдер.
Суреттердегі айналардың қолданылу мақсатын түсіндіріңдер.
Мағынаны тану - https://www.youtube.com/watch?v=isb2jQptidg
Жазық айнадан кескін алу. Жазық айнадағы кескіннің ерекшеліктері - Кескін жалған, түзу, өзінің өлшемдеріне тең;
- Нәрсе айна алдында қандай қашықтықта тұрса, кескін айнаның ар жағында сондай қашықтықта орналасады;
- Нәрсе өзінің кескініне симметриялы болады.
S нүктесі - жарық көзі; нүктесі - айнадағы кескіні. Жарық шығарып тұрған S нүктесінен MN айнаға дейінгі қашықтық, MN айнаданнүктесіне дейінгі қашықтығына тең: - жазық айнаның формуласы
Өзара перпендикуляр орналасқан екі айнадан алынатын кескіндердің санын табатын формула:
Жалпы жағдайда, айналар бір-біріне кез келген α бұрышпен орналасқан кезде кескіндер санын табатын формула:
Жазық айнаның қолданылуы
Тұрмыста: бейнені көру үшін, т.б.
Медицинада: мысалы, тіс емдеуде;
Оптикалық құралдарда: перископ, телескоп т.б.;
Өнеркәсіпте: жоғары температурада бу алу үшін
Ойыс және Дөңес (сфераның бөлігі ғана)
C: Сфераның радиусы
F: Ойыс айна фокусы
F: Фокустық қашықтық, F = R / 2
r
f
•
C
•
F
Дөңес айна
Жарық сәулесі оптикалық оське параллель өтіп, фокус арқылы шағылады.
Оптикалық ось
•
F
Фокус жорамал, өйткені сәулелердің өздері емес, олардың жалғасы.
Дөңес айна (мысал)
Оптикалық ось
•
F
1-сәуле оптикалық оське параллель жүреді де, шағылып фокус арқылы өтеді.
Дөңес айна (мысал)
Оптикалық ось
•
F
1-сәуле оптикалық оське параллель жүреді де, шағылып фокус арқылы өтеді.
2-сәуле фокус арқылы өтіп, оптикалық оське параллель жүреді.
Дөңес айна (мысал)
Оптикалық ось
•
F
1-сәуле оптикалық оське параллель жүреді де, шағылып фокус арқылы өтеді.
2-сәуле фокус арқылы өтіп, оптикалық оське параллель жүреді.
Сәулелер қиылыспайды, бірақ олардың жалғасын жүргіземіз.
Дөңес айна (мысал)
Оптикалық ось
•
F
1-сәуле оптикалық оське параллель жүреді де, шағылып фокус арқылы өтеді.
2-сәуле фокус арқылы өтіп, оптикалық оське параллель жүреді.
Сәулелер қиылыспайды, бірақ олардың жалғасын жүргіземіз.
Жалған кескіннің бейнесі жалғасқан сәулелердің қиылысқан нүктесінде болады
Ойыс айна
F= Фокустық қашықтық
ƒ= Нәрседен айнаға дейінгі
қашықтық
d = Айнадан кескінге дейінгі
қашықтық
Дөңес айна
F= Фокустық қашықтық
ƒ= Нәрседен айнаға дейінгі
қашықтық
d = Айнадан кескінге дейінгі
қашықтық
Үлкейтілуі.
Г = үлкейтілу
hi = кескіннің биіктігі
ho = нәрсенің биіктігі
Егер биіктік теріс болса, онда кескін төңкерілген болады.
Егер үлкейтілу теріс болса, онда кескін инверттеледі (төңкерілген)
Жеке жұмыс - Тапсырма №1
Нәрсе ойыс айнадан екі еселенген фокустан үлкен (d>2F) болған қашықтықта орналасқан, айнада пайда болатын кескінді сипаттаӊыз. - Тапсырма №2
Нәрсе ойыс айнадан F болған қашықтықта орналасқан, айнада пайда болатын кескінді сипаттаӊыз. - Тапсырма №3
Нәрсе ойыс айнадан d=2F болған қашықтықта орналасқан, айнада пайда болатын кескінді сипаттаӊыз. - Тапсырма №4
Нәрсе ойыс айнадан d болған қашықтықта орналасқан, айнада пайда болатын кескінді сипаттаӊыз. d>2F болса, кескін шын, төңкерілген, кішірейтілген болады d>2F болса, кескін шын, төңкерілген, кішірейтілген болады F d=2F болса, онда кескін шын, төңкерілген, нәрсеніӊ өзімен теӊдей болады d Жеке жұмыс - Фокус аралығы 0,6 м ойыс айнаның алдында 1,8 м қашықтықта шам орналасқан, шамнан алынған кескін қай жерде болады?
- Дене ойыс айнадан 5 Ғ қащықтықта орналасқан. Дене кескіні айнадан қандай қашықтықта алынады?
- Дескриптор: сфералық айнаның формуласын қолданып есеп шығарады. Жалпы балл -2
Рефлексия
Білгенім
|
Білдім
|
Білгім келеді
| | | | 2f>
Достарыңызбен бөлісу: |