«Қыдырып қайтайық!»
би билеу
|
Оқушылар би билеп сергіп қалады.
|
Аяқталуы
Сабақты бекіту
10 минут
|
Топтық жұмыс.
Қысқаша тест.
1) Ыдыстағы суық суға қыздырылған шар салынды. Көрсетілген физикалық шамалардың қайсысы шарды салғаннан кейін артады, қайсысы азаяды
немесе өзгермейді?
I. Шардың массасы 1. Артады
II. Судың массасы 2.Кемиді
Ш.Шардың көлемІ 3. Өзгермейді
ІV.Судың көлемі
V.Су молекулаларының қозғалысынын орташа жылдамдығы
Ой қорытыу
БББ кестесі
Білгенім
|
Білдім
|
Білгім келеді
|
|
|
|
|
Тақырып бойынша түйген білімдерін жазады.
|
Бағалау
5 минут
Кері байланыс
3 минут
|
«Білім қоржыны» кері байланыс
Өз көңіл күйлерін стикерге жазу.
Бағалау парақшасын толтырады
Рефлексия: Берілген суреттердің ішінен сабақтың басындағы өз көңіл-күйіңді көрсететін суретті белгіле.
Менің көңіл-күйім жақсы, сабаққа дайынмын.
Менің көңіл-күйім
онша емес.
Мен қобалжып отырмын.
|
Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.
|
Қосымша ақпарат
|
Саралау – Сіз қосымша
көмек көрсетуді қалай
жоспарлайсыз? Сіз
қабілеті жоғары
оқушыларға тапсырманы
күрделендіруді қалай
жоспарлайсыз?
|
Бағалау - Оқушылардың
үйренгенін тексеруді
қалай жоспарлайсыз?
|
Пəнаралық байланыс
Қауіпсіздік жəне еңбекті
қорғау ережелері
АКТ-мен байланыс
Құндылықтардағы
байланыс
| | | | |
Рефлексия
Сабақ / оқу
мақсаттары
шынайы ма?
Бүгін оқушылар
не білді?
Сыныптағы ахуал
қандай болды?
Мен жоспарлаған
саралау шаралары
тиімді болды ма?
Мен берілген
уақыт ішінде
үлгердім бе? Мен
өз жоспарыма
қандай түзетулер
енгіздім жəне
неліктен?
|
Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.
Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес
келетін сұрақтарға жауап беріңіз.
|
Қорытынды бағамдау
Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1:
2:
Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1:
2:
Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды
жетілдіруге көмектесетін не білдім?
|
|
Мектеп:
|
Күні:
|
Мұғалімнің есімі:
|
СЫНЫП:
|
Қатысқандар саны:
|
Қатыспағандар:
|
Сабақтың тақырыбы
|
Жылу құбылыстарының тірі ағзалардың өмірлеріндегі ролі
|
Сабақ негізделген оқу
мақсаты (мақсаттары)
|
8.3.2.4 әр түрлі температураларда тірі ағзалардың бейімделуіне мысалдар келтіру;
|
Сабақ мақсаттары
|
Барлық оқушылар:
|
Табиғаттағы және техникадағы жылу берілу тәсілдерін талқылап, жылу құбылысының тірі организмдердегі ролі айқындау.
|
Оқушылардың басым бөлігі:
|
Өмірдегі мысалдармен ұштастыра отырып, тірі организм өміріндегі, сонымен қатар техникадағы маңызы туралы мәліметті өз бетімен алуға жағдай жасау
|
Кейбір оқушылар:
|
Білімді сыныптастарына түсіндіріп оқулықтан тыс ресурстар қоса алады.
|
Бағалау критерийі
|
Жылу құбылысының тірі организмдегі ролін айқындады, жылу берулі тәсілдерінің маңызын түсінді,өз ойын анық жеткізіп дәлелдеп бере алды, білімдерін іс жұзінде қолдана алды
|
Тілдік құзіреттілік
|
Жаңа білім
|
Ресурстар
|
Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.
|
Әдіс-тәсілдер
|
Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.
|
Пәнаралық байланыс
|
Музыка, қазақ тілі.
|
Алдыңғы тақырып
|
Табиғатты зерттеудің ғылыми әдістері
|
Жоспарланған
уақыт
|
Жоспарланған жаттығулар (төменде
жоспарланған жаттығулармен қатар,
ескертпелерді жазыңыз)
|
Ресурстар
|
Басталуы 5 минут
|
Топқа бөлу 2 минут
Себетпен конфет әкелу. Оқушыларға себеттен конфет алуларын сұраймын.Конфеттің түрлеріне қарай 3 топқа бөлініп отырады.
Психологиялық ахуал қалыптастыру:
3 минут
«Қызыл гүлім-ай» би
сұрақ-жауап (фронтальды түрде)
Механикалық энергия дегеніміз не? Оның түрлері
Ішкі энергия және оған мысал келтір
Ішкі энергия қандай шамаларға тәуелді?
Ішкі энергияны өзгерту тәсілдері
Жылу берілу дегеніміз не? Оның түрлері
Мысал келтір
|
1-топ «Сары кәмпиттер»
2-топ «Көк кәмпиттер»
3-топ «Қызыл кәмпиттер»
|
Ортасы
20 минут
|
Қолдану 8 минут «Интервью» әдісі
Жалпыға арналған тапсырма:
Оқушылар тақырып аясында сұрақтар құрастырады. Сұрақтар тақтаға ілінеді. Оқушылар бір-бірінің сұрақтарына жауап береді.
Пробл. эксперимент орындап, мағынасын түсіндіреді:
І топ- Таразы тепе-теңдігін қол тигізбей жанып тұрған шам немесе мұздың көмегімен бұзуға бола ма?
ІІ топ-Екі термометр алып, бірінің басын түтінмен қаптап, қарайтқан. Екі термометрді күннің көзінің астында қойып, температуралары бірдей бола ма анықтау
ІІІ топ-ыстық суы бар стақанның төменгі қабырғасында, стақанның үстінде ,ішінде температурасын өлшеп түсіндіру тапсырманы орындап, қорытынды шығаруға бағыттайды
Жаңа сабаққа кіріспе:
Тірі ағзалардың өлі денелерден айырмашылығы қандай?
Тірі ағзалар қандай заттардан құралады?
Тірі ағзалар қасиеттерінің қайсысы бәріне ортақ?
Жаңа сабақты түсіндіру.
Тіршіліктің жаратылу деңгейі. Тірі табиғат күрылымының жаратылу деңгейі біркелкі қалыппен баспалдакты бейімделу аркылы кұрылаЗат және энергия алмасу - бұл тіршілікті қолдау негізіне жататын барлық тірілік атаулының жалпы қасиеті. Тірі ағзалар қоршаған ортадан белгілі заттарды сіңіре алады. Оларды басқа түрге айналдырады да, солардың өзгеруі есебінен энергия алады. Осы заттардың қажетсіз қалдықтарын қоршаған ортаға бөліп шығара алады. Зат алмасу энергетикалық (катаболизм, диссимиляция – заттардың ыдырауы) және икемді (анаболизм, ассимиляция - синтез, қор заттары) алмасу болып бөлінеді. Оның үстіне тірі ағзалар денесін құрайтын өзіне тиесілі заттар синтезінде энергия шығындайды. Ол икемді алмасудың (анаболизм) бөлігі болып табылады.
Физиологиялық ұғым ретіндегі зат алмасуға бір қарағанда байланысы шамалы үдерістер қосылады. Олар: жануарлардың қоректенуі және асқорыту; өсімдіктегі фотосинтез, тынысалужәне зәр шығару (сүтқоректілерде тер бөлу де қосылады). Атап айтқанда осы үдерістер барысында ағзалар өздерін қажетті заттармен ғана емес, энергиямен де қамтамасыз етеді. Адамда зат алмасу және өзге үдерістер жүйке және сұйықтық (гуморалды) жолымен бақыланады. Бұл - тіріліктің келесі қасиетінің негізі.
Өзін-өзі реттеу - тірі жүйелердің өз көрсеткіштерін (физиологиялық, т. б.) белгілі деңгейде автоматты түрде орнықтырып, қолдай алуы. Тек тірі нәрсе ғана қоршаған ортаның өзгерісін сезіне алады, мұндайда ішкі орта көрсеткіштері өзгермей, тұрақты қалпында қалады. Мәселен, инсулин гормоны көбейіп кетсе, қандағы глюқоза мөлшері төмендейді, ал глюқоза жеткіліксіз болса, глюкагон және адреналин оның мөлшерін арттырады.
Жылықанды жануарларда жылу реттеу тетіктері өте көп: дене температурасын қоршаған орта температурасына тәуелсіз белгілі деңгейде тұрақты сақтайды. Бұл қарқынды тер бөлу, салқындату үшін терідегі қаптарату тамырларын кеңейту, сондай-ақ тері қылтамырларын тарылту және жылыну үшін тітіркену болып саналады.
Өсімдіктер мен жануарлардың табиғи бірлестігі олардың санына қарай өзінен-өзі реттеледі. Мысалы, жыртқыштардың саны олар аулайтын олжаларының санына тәуелді болады. Егер жыртқыштар көбейіп кетсе олар қорегін көп аулайды. Шамадан тыс көп аулау салдарынан қорек мөлшері азайып, өздері аштан өледі. Сөйтіп аман-есен қалған олжаларының қалыпты деңгейге дейін көбеюіне мүмкіндік жасайды.
Бұл тетіктер жылыстауға кедергі келтіріп, түрлерді сақтап қалады. Алайда қоршаған ортаның өзгеруіне дұрыс жауап қайтару үшін бұл өзгерістерді дөл кезшде сезініп, танып айыра білу керек. Бұл үшін тірі нәрсеге тағы бір қасиет - тітіркенгіштік қажет.
тын қатармен сипатталады.
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
