Беғазы - Дәндібай мәдениетін зерттеген ғалым – В.П. Алексеев
Орталық Қазақстан аумағынан қола дәуіріне тән 150 қоныс, 30 қорым табылды
Беғазы Андрон тайпалары шаруашылық саласының бірін кен өндіру мен металл өңдеу құрады
Қола дәуірінің соңғы кезеңіне жататын Түгіскен кесенесі Ертіс өзенің төмеңгі ағысында табылған
Қазақстанның Қостанай облысы мен Ресейдің Челябі облысының шекарасында табылған қола дәуірінің алғашқы қаласы - Арқайым
ІІІ. Жаңа сабақ (20мин)
§ 24-25 . Көшпелі мал шаруашылығы – тіршіліктің қайнар көзі
Жаңа сабақ жоспары:
1. Темір дәуіріне сипаттама
2. Көшпелі мал шаруашылығының пайда болуы
3. Тебіндік жайылым
4. Төрт түлік мал
Тірек білімдеріне сүйену:
Адамзат баласы тарихының кезеңдерін ата:
Жауабы:
Адамзат дамуының тарихи үш кезеңі
Тас дәуірі(б.з.б 2 млн 600- 12 мың жыл)
Палеолит - ерте палеолит 2млн 600 - 40мың жыл
кейінгі палеолит 40-12 мың жыл
Мезолит- орта тас дәуірі 12-5 мың жыл
Неолит- жаңа тас дәуірі 5-3 мың жыл
Энеолит- мыс- тас дәуірі 3000-1800 жыл
Қола дәуірі – б.з.б 2 мың жыл – б.з.б. VIII ғасыр
Ерте қола б.з.б. XVIII- б.з.б.XVI ғасырлар
Орта қолаб.з.б. XVI-XII
Кейінгі қола б.з.б. XII- VIII
Ерте темір дәуірі б.з.б 8 ғасырдан б.з-дың 4 ғасыр.
Екі кезеңнен тұрады
Алдыңғы ерте (б.з.б. 8-3 ғасырлар)
Кейінгі ерте (б.з.б. 3- б.з.-дың 4 ғасырлар)
Проблемалық сұрақтар қою
1.Ежелгі заман тарихын бөлу неге негізделеді?
Жауабы:Құрал-саймандарының қандайзаттан жасағандығына байланысты
2. Темір қандай металл? Темір берік әрі салмақты металл.
3.Адам баласы темірді ойлап тауып, одан құрал жасаған кезеңді қалай аталады?
(темір дәуірідеп атайды.)
Ерте темір дәуірі б.з.б 8 ғасырдан б.з-дың 4 ғасырынадейінгі аралықты қамтиды.
Екі кезеңнен тұрады
Алдыңғы ерте (б.з.б. 8-3 ғасырлар)
Кейінгі ерте (б.з.б. 3- б.з.-дың 4 ғасырлар)
4. Адамзат дамуына аса маңызды өзгерістерді әкелген кезеңдерге тоқталайық
( әр топқа кезеңнің аса маңызды өзгерістерін анықтауға тапсырма беріледі )
топ Темір дәуірі
2- топ Қола дәуірі
3 - топ Тас дәуірі
топ Қола дәуірінің мәдениеттері
МЫСАЛЫ темір дәуірі жөнінде күтілетін жауап .
Темір дәуірі – адамзат тарихындағы аса маңызды өзгерістердідүниеге әкелген жаңа кезең.
1.Рулық-қауымдастық құрылыс жетілді
2.Адам санының өсуі
3.Тайпалық одақтар құрылды
Сақтар, сарматтар, ғұндар, үйсіндер,қаңлылар
4.көшпелі мал шаруашылығы қалыптасты.
Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуы
1. Қазақстанның табиғатына сипаттама беріңдер. Географиядан алған білімдеріне сүйену арқылы слайд суреттерін пайдалану. Картадан көрсету.
Күтілетін жауап:
Қазақстан далаларында шамамен б.з.б. 2 мыңжылдықтың соңына қарай егіншілікпен шұғылданудың пайдасыз екені белгілі болды. Әр түрлі өсімдіктерге бай дала қатты тікенді жантақ пен изенді сорға, сусыз құмды жапан далаға айнала бастады. Табиғатта құрғақшылық бел алып, жауын-шашын азайды. Егіншілікпен шұғылдану қиындады.
Мұндай жағдайда дала тұрғындары шаруашылықтың жаңа тәсілін – көшпелі мал шаруашылығын ойлап тапты. Олар бірте-бірте көшпелі өмір салтына көшті.
Достарыңызбен бөлісу: | 
