Сабақтың тақырыбы Оқытуда қолданылатын әдіс-тәсілдер Сабақта 7 модульдің кіріктірілуі

 Дамытушылық мақсаты: шығарманы  жан-жақты  талдау   арқылы  оқушылардың   дүниетанымын  кеңейту,  сөздік  қорын  байыту, ізденіс- шығармашылық   дағдыларын  дамыту,  тіл мәдениетін жетілдіру. 

  - поэманың  мазмұнын  меңгереді,   идеясын  ашады,  ақпараттарды   жүйелі  жеткізе  алады,  қазақ  елінің  бастан  кешкен  тарихи   кезеңдеріне  шолу  жасайды, поэманы композициялық құрылымына, өлең  құрылысына,  көркемдік ерекшеліктеріне  талдау жүргізе  алады ,жобаны  қорғайды ,талдау  мен  бағалауға  қатысады. Шығарманы  талдай  отырып   ұлжандылыққа,   өз  халқын   қастерлеуге,   бағалауға , елін   сүюге  үйренеді.

.

Сабақтың кезеңдері

Уақыт

Ресурс

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Қолданылған модульдер

Ұйымдастыру кезеңі	1-3 мин.				Мұғалім жағымды психологиялық климат жасайды. Сабақтың ұраны: Бір Аллаға сыйынып,  Кел, балалар, оқылық!  Оқығанды көңілге  Ықыласпен тоқылық! – деп, біздің атақты жерлестеріміз Ыбырай Алтынсарин атамыз айтқандай, бүгінгі сабақта білгенімізді ортаға салып, естігенімізді көңілімізге тоқып отырайық!						Жас ерекшеліктер.
Уәж туғызу кезеңі	3-10 мин			Мұғалім «Ой шабуылын» ұйымдастырады. : Нені білуіміз керек? (Балалардың алдына мақсат-міндеттер қою)  • Жазушының өмірбаяны.  • Жазушының шығармашылығы.  • Жазушы шығармаларының тақырыбы.  Балалар, бүгінгі сабақ сендер үшін танымдық сабақ болмақ, сондықтан үнемі дәптермен жұмыс болады. Сабақ бойы бір-біріңді тыңдап қана қоймай, естіп отырған ақпараттың ішінен ең маңызды дегенін дәптерлеріңе жазып отырыңдар. Сабақ соңында алған білімдерің тексеріледі, дайын болыңдар.		Екі минуттың ішінде тақырып бойынша ойларына келген сөздер мен сөз тіркестерін жа Сабақ эпиграфы :         «Өлеңге ерте келіп, кеш ер жеттім.             Ойлағам шалалықты кешер деп кім?    Қағазға қалдыруға асығыппын                  Көңілдің қуанышын, кесел дертін».                                                            Ж. Молдағалиев.  зады.		Жаппай сұрау. Оқушыларды  3  топқа бөлу. Ж.Молдағалиев  өмірі, шығармашылығы.  1 топ: Ж.Молдағалиев  өмірі. 2 топ: Ж.Молдағалиев   шығармашылығы. 3 топ: Ж.Молдағалиев туралы  естеліктер.  Білетінмін Білдім Білгім   келеді.		Оқытудың жаңа тәсілдері: диалогтік оқыту.
Негізгі кезең	10-25 мин			Оқытушының   кіріспе  сөзі . Ж. Молдағалиевтің ақындық даңқын көтеріп, оның есімін әдебиет әлеміне енгізген шығармасы — "Мен — қазақпын" поэмасы (1964).     «Жұбан шығармашылығынан  қазақтың  нағыз  ұлттық  поэзиясын  көреміз. Қазақ  жері  мен  суынан , желі  мен   көгінен  нәр   алған  даладай  тынысты ,  пәрменді поэзияны   танимыз.»                                 М.Базарбаев.   Осы  жерде   қазақ  жері   қандай  жер? Қазақ  деген   қандай  халық?   Поэманың  жанры  қандай ?   лирика   -публицистикалық   стилде  жазылған   поэма. «Мен қазақпын»   1топ 1-4 бөлім  2топ 5-7 бөлім  1топ 8-10 бөлім  Сөздік жұмысын жүргізу.(мұғалім көмек көрсетеді) «Коммунистік манифест» - Жезтырнақ – Түндігін- Шапағат - «ұзын құлақ» - Барымта – Тәубаға кеп- Қалай    ойлайсыңдар   бұл   поэманың  басты   тақырыбы  не? Негізгі идеясы қандай? Тәуелсіздікті   аңсаған, сол  жолда   күрескен ұлтымыздың  мақтанышы,  азаттық  жолындағы  күрескер   азаматтарымыз кімдер? Өзгерген    дала    азаматтары   кімдер   Бұл поэмада ақын қазақ халқының басынан кешірген небір қиын кезеңдерді суреттейді.«Мен қазақпын» поэмасында қандай  кезеңдердегі  оқиғалар сипатталады және   қандай   ғасырларды   қамтиды?  1топ 15-17 ғасыр  2топ  18-19 ғасыр  3 топ  20-21 ғасыр  1.Композициялық  құрылысына  талдау.    2.Өлең  құрылымына талдау 1топ 1-4 бөлім  2топ 5-7 бөлім  1топ 8-10 бөлім  Шумақ Тармақ, Бунақ Буын Ұйқас 3.Поэманың  тілдік  көркемдік  ерекшелігі ,троп түрлеріне талдау. (оқулықпен   жұмыс.»дәптерде   орындалады ) Теңеу    Эпитет  Метафора  Метонимия  Гипербола  Кейіптеу  Символ  Градация  Қайталаулар  1 топ:  қазақ  халқы   - лексика-грамматикалық талдау.   2  топ: мен  қазақпын - фонетикалық талдау. 3 топ  тест   жұмысы    1 топ «Біз   қазақ   деген   елміз» 2топ «Қазақ   тілі  - рухани   негізіміз» 3топ «Болашақтағы   қазақ  елі» Жұбан  Молдағалиев  қандай  ақын? Сонымен  бүгінгі   сабақта  қазақ  жері,  қазақ  халқы ,  оның  өткен  тарихы,  бастан   кешкен   бел  -белестері  туралы  білдік. Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан - 2050» стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында    не  делінген? Ал   кейінгі   толқын   жастар    үшін   не   айтылған?  Ж.Модағалиев өлеңдеріне көптеген сазгерлер ән шығарған екен. Соның бірі –Ерболат Құдайбергенов. Ендеше Ерболаттың  орындауындағы   « Мен   қазақпын»  әні .						Оқыту үшін бағалау.
Сергіту сәті	25-27 мин.			Мұғалім бейнероликті қосады.		Оқушылар сергіту жаттығуларын орындайды.				АҚТ: бейнеролик көрсетіледі.
Қорытынды кезең	27-42 мин			Ақын шығармашылығына өз көзқарасын білдіру  Өзіндік    ой-  пікірлерін  айтып  дәлелдейді.  Рэп   жанры  туралы  өз  ойларын  білдіреді.   «Біз   көппіз және   бәріміз – бір  Елміз,бір  халықпыз»  «Қазақстан   халқы  ұлы   тарихтың  иесі   атануға   лайық.»
Үй тапсырмасы	42-45 мин			Үй тапсырмасының мақса- тын, мазмұнын және орындау тәсілін түсіндіреді.		Оқушылар үй тапсырмасын күнделіктеріне жазады.		Жеке оқу.		Талантты және дарынды балаларды оқыту. Өзін-өзі реттеу.

Пән: қазақ әдебиеті

Сынып: 7

Өткізілетін күні:

Сабақтың тақырыбы: Шерхан Мұртазаның өмірі мен шығармашылығы

Оқыту мақсаты: Шерхан Мұртаза өмірі мен шығармашылығынан қысқаша мәлімет беру, мазмұнын меңгерту
Міндеттері.
1. Шығармаларының ой – түйінін жан – жақты ашу
2. Әдебиет теориясынан түсінік беру
3. Шығармашылыққа баулу, халық өнері туралы, ана тілі туралы оқушылардың өз ойын ашық айтып, өзіндік көзқарасын қалыптастыруына ықпал ету



Күтілетін нәтиже: - өз ойын еркін әдеби тілде жеткізе біледі

- бейнесін талдай алады

- топпен жұмыс жасауға дағдыланады

Сабақтың кезеңдері

Уақыт

Ресурс

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Қолданылған модульдер

Ұйымдастыру кезеңі

1-3 мин.

Мұғалім оқушыларға өз қалаулары бойынша таңдауды ұсынады.

Оқушылар екі топқа бөлінеді. 1-топ: 2-топ:

Топтарды құру

Жас ерекшеліктер. Сын тұрғысынан ойлау: топтарға бөлу.

Уәж туғызу кезеңі

3-10 мин

Мұғалім оқушыларға төмендегідей сұрақтарды қояды: Слайд арқылы ақын портретін көрсету. «Жылдар сөйлейді» көрнекілігі  арқылы  өмір жолын, шығармашылығын  айтып өтемін.

Оқушылар сұрақтарға жауап беру арқылы өз беттерінше сабақтың тақырыбын анықтап, мақсаты мен міндеттерін белгілейді.

Жаппай сұрау.

Оқытудың жаңа тәсілдері: диалогтік оқыту.

Негізгі кезең

10-25 мин

Мәтін бойынша жұмыс 1-топ – Мәтін бойынша берілген сұрақтарға жауап береді 2-топ – Мәтін бойынша хронологиялық кесте жасайды. 2 топқа ортақ тапсырма: 2-тапсырма

1-топ: Мәтін бойынша берілген сұрақтарға жауап береді 2-топ: Мәтін бойынша хронологиялық кесте жасайды. Топтар өз жұмыстарымен алмасып, бір-бірлерін толықтырады және суреттер арқылы бір-бірлерін бағалайды. Берілген сызба бойынша өз ойларын білдіреді.

Топтық жұмыс. Әдеттен тыс бағалау: шапалақтап, қошемет көрсету.

Сын тұрғысынан ойлау: постер құру. Оқыту үшін бағалау. Басқару және көшбасшылық. Сыни тұрғыдан ойлау: топтық жұмыс. Оқыту үшін бағалау. Сынтұрғысынан ойлау: диалогтік оқыту.

Жылдар

Болған оқиғалар

Шығармалары

Сергіту сәті

25-27 мин.

Мұғалім бейнероликті қосады.

Оқушылар сергіту жаттығуларын орындайды.

АҚТ: бейнеролик көрсетіледі.

Қорытынды кезең

27-42 мин

Мұғалім бағалау парақтары арқылы қорытынды шығарып, оқушыларды бағалайды. Мұғалім «Табыс ағашын» таратады.

Оқулық бойынша жұмыс жасайды. Жаңа тақырыпты оқулықпен жұмыс жасау арқылы постерде көрсетеді Әр топ өз сипаттамасын дайындайды. Топтың спикерлері өз жұмыстарымен таныстырады. Оқушылар өз кластерлерін жаңа ойларымен толықтырады. Спикерлері оқып шығады. Оқушылар табыс парақтарын толтырады. Оқушылар «Табыс ағашын» толтырады.

Өз-өздерін бағалау: табыс парақтары. Қорытынды бағалау. Кері байланыс «Табыс ағашын» толтыру арқылы жүзеге асады.

Сын тұрғысынан ойлау: постерқұру. Оқыту үшін бағалау. Оқуды бағалау.

Үй тапсырмасы

42-45 мин

Мазмұндау

Оқушылар үй тапсырмасын күнделіктеріне жазады.

Талантты және дарынды балаларды оқыту. Өзін-өзі реттеу.

Пән: қазақ әдебиеті

Сынып: 7

Өткізілетін күні:

Сабақтың тақырыбы: Шерхан Мұртаза «Жүз жылдық жара» әңгімесі

Оқыту мақсаты: Шерхан Мұртаза өмірі мен шығармашылығынан қысқаша мәлімет беру, әңгіменің мазмұнын меңгерту
Міндеттері.
1. Әңгіменің ой – түйінін жан – жақты аша отырып, шығарманың идеясына көз жеткізу
2. Әдебиет теориясынан түсінік беру
3. Шығармашылыққа баулу, халық өнері туралы, ана тілі туралы оқушылардың өз ойын ашық айтып, өзіндік көзқарасын қалыптастыруына ықпал ету

Күтілетін нәтиже:

- Оқушылар жазушы жайындағы сұхбаттарға қатысады;

- еңбектері туралы көзқарасын айтып, пікір білдіреді;

- мазмұнын аша біледі

Ұйымдастыру кезеңі	1-3 мин.				Мұғалім оқушыларға өз қалаулары бойынша таңдауды ұсынады.		Оқушылар екі топқа бөлінеді. 1-топ: 2-топ:		Топтарды құру		Жас ерекшеліктер. Сын тұрғысынан ойлау: топтарға бөлу.
Уәж туғызу кезеңі	3-10 мин			Мұғалім оқушыларға төмендегідей сұрақтарды қояды: Үш топқа қағаз, маркер үлестіріліп беріледі. «Топтастыру» әдісімен: 1 - топ. С. Сейфуллиннің өмірі мен шығармашылығы 2 - топ. Б. Майлиннің өмірі мен шығармашылығы 3 - топ. І. Жансүгіровтың өмірі мен шығармашылығы. - Сонда бүгінгі сабақтың тақырыбы қандай деп ойлайсыңдар? - Қандай мақсат пен міндеттер қоямыз?		Оқушылар сұрақтарға жауап беру арқылы өз беттерінше сабақтың тақырыбын анықтап, мақсаты мен міндеттерін белгілейді. Әр топ өз басшысын тағайындап, қорғайды		Жаппай сұрау.		Оқытудың жаңа тәсілдері: диалогтік оқыту.
Негізгі кезең	10-25 мин	А3 қағазы, маркер, түрлі-түсті қағаздар, сигнал құралдары, көңіл-күйді білдіретін смайликтер		II «Анам тілі» өлеңі - Балалар, өлеңмен таныспас бұрын «Анам тілі» не жайында деп ойлайсыңдар? (Оқушы ойын тыңдау ) «Анам тілі» өлеңін оқушыларға мәнерлеп оқыту. Өлеңнен түсініксіз сөздерді оқушыларға тергізіп алу. Мағынасын ашу Бағасы алтын анам тілі – қымбат Бағаланған балаң түрі - есейген Маңымды танығанмын – білдім Тәттілік – қадірлілік Апкәусар – жұмақтағы зәмзәм суы, мөлдір де дәмді су деген мағынада - «Ақын өз ана тілін қалай бағалайды?» сұрағының төңірегінде ой қозғау. Тіл туралы мақал - мәтелдер айтқызу. Нақыл сөздерді экраннан оқып беру. • Тілден биік асқан тау, тілден асқан байлық жоқ, тілден терең теңіз жоқ. Ғ. Мүсірепов. • Өз тілін сезбеген бала - ана сүтін татпаған жетіммен тең. Б. Момышұлы III Ақынның келесі өлеңі «Домбыра» деп аталады. Домбыра қандай аспап? ( Оқушылар пікірін біле кету ) Домбыра – қазақ халқының ең кең тараған ішекті, көп пернелі музыкалық аспабы. Негізінен, екі ішекті немесе кейде үш ішекті болып келеді. Домбыра тартуда қағыстардың түрлері өте көп. Мысалы «сермеп ойнау», «іліп қағу», «шертіп ойнау» т. б. Домбыраның құрылысы бірнеше бөліктен тұрады: басы, құлақтары, пернелер, мойын, шанақ, бетқақпақ, ілгек және ішектер. Домбыра тұтас ағаштан ойып жасалады. «Домбыра» өлеңін мәнерлеп оқытып, мазмұнын ұғындыру. Сабақты әңгіме әдісімен әрі қарай жалғастыру. Өлеңде не туралы әңгіме айтылады? 1. Домбыра үні 2. Әуез 3. Қарқын 4. Күй суреті Осы жоспар бойынша талдау Интерактивті тақтаға назар аударту. Әдеби теориялық ұғымдар. Түйдектету Баяулату Градация туралы оқу, дәптерге жазу. ( Не түсінгендерін сұрау, талдау) Градация, дамыту - алдыңғы сөзден соңғы сөзі, алдыңғы ойдан соңғы ойды, алдыңғы құбылыстан соңғы құбылысты асыра, асқақ - тата түсу. Г р а д а ц и я: 1. Түйдектету 2. Баяулату «Домбыра» өлеңінде осы екі түрі де бар. (Оқушыларға тапқызып, талдату, салыстыру) Домбыра, сенде мін бар ма? Мінсіз болсаң тіл бар ма? Тіл жоқ деуге бола ма? Тілден анық үн барда. Домбыраның күші мол Көмейінде күй барда? (Түйдектеу бағытында жазылған) Келді жақын сең қағысқан, Үн шыққандай жолбарыстан Тұншыққандай Өлді арыстан Ат шапқандай Жер қайысқан. (Баяулату сарынымен жазылған ) Теңеу, эпитетті тапқызу Теңеу:, тұншыққандай, ат шапқандай, қамыстай, дыбыстай, жарыстай, дауыстай, барыстай. Эпитет: қоңыр жел, адақтаған күй, ыңыранған домбыра.		. Бағасы алтын анам тілі – қымбат Бағаланған балаң түрі - есейген Маңымды танығанмын – білдім Тәттілік – қадірлілік Апкәусар – жұмақтағы зәмзәм суы, мөлдір де дәмді су деген мағынада - «Ақын өз ана тілін қалай бағалайды?» сұрағының төңірегінде ой қозғау.		Топтық жұмыс. Әдеттен тыс бағалау: шапалақтап, қошемет көрсету.		Сын тұрғысынан ойлау: постер құру. Оқыту үшін бағалау. Басқару және көшбасшылық. Сыни тұрғыдан ойлау: топтық жұмыс. Оқыту үшін бағалау. Сынтұрғысынан ойлау: диалогтік оқыту.
Сергіту сәті	25-27 мин.			Мұғалім бейнероликті қосады.		Оқушылар сергіту жаттығуларын орындайды.				АҚТ: бейнеролик көрсетіледі.
Қорытынды кезең	27-42 мин			Мұғалім сабақ басында жасаған кластерлерін толықтыруды ұсынады. Мұғалім бағалау парақтары арқылы қорытынды шығарып, оқушыларды бағалайды. Мұғалім «Табыс ағашын» таратады.		Әр топ өз сипаттамасын дайындайды. Топтың спикерлері өз жұмыстарымен таныстырады. Оқушылар өз кластерлерін жаңа ойларымен толықтырады. Спикерлері оқып шығады. Оқушылар табыс парақтарын толтырады. Оқушылар «Табыс ағашын» толтырады.		ақын домбырашы журналист драматург жазушы әнші Өз-өздерін бағалау: табыс парақтары. Қорытынды бағалау. Кері байланыс «Табыс ағашын» толтыру арқылы жүзеге асады.		Сын тұрғысынан ойлау: кластер құру. Оқыту үшін бағалау. Оқуды бағалау.
Үй тапсырмасы	42-45 мин			1. І. Жансүгіровтің өмірі мен шығармашылығын оқу 2. «Анам тілі» өлеңіне балама жазу 3. «Домбыра - қазақ халқының ұлттық аспабы» ( ойтолғау) жазып келу		Оқушылар үй тапсырмасын күнделіктеріне жазады.				Талантты және дарынды балаларды оқыту. Өзін-өзі реттеу.