Сабақтың тақырыбы: XVIII-XIX ғасырлардағы Қазақстандағы ұлт-азаттық көтерілістер

Оқушылардың сабаққа жұмыс істеуге дайындау, олардың назарын сабаққа аудару. Оқушыларды 3 топқа бөліп, оларға әр-түрлі тапсырмалар беріледі. Әр топ өздерінің топтарының атын қояды.

(Шарты: топтық сұрақтарға жауап беру).

(Шарты: көтерілістің алғы шарты, сипаты қозғаушы күші, мақсаты туралы) Постер қорғау.

(Шарты: тұлғалардың өмірі туралы айтып беру).

(Шарты: Шарты: ұлт-азаттық көтерілістің негізгі оқиғалар туралы) Кластер қорғау.

(Шарты: ауызша сұрақтарға жауап беру).

(Шарты: топтық сұрақтарға жауап беру)

1. 
   Бөкей Ордасы Қазақстанның қай жерінде орналасқан?
   
2. 
   1836-1838 жж Бөкей Ордасындағы көтерілістің негізгі қозғаушы күші қандай әлеуметтік топ болды?
   
3. 
   К.Қасымұлы туралы еңбегі үшін 25 жылғы сотталған тарихшы ғалым кім?
   
4. 
   «Абылай атам қоныс еткен жерлер үшін күресемін» деп ашық айтқан кім еді?
   
5. 
   Кенесары туылған жер?
   
6. 
   Бөкей Ордасының ханы?
   
7. 
   Исатай қаза болған шайқас?
   
8. 
   Ұлы жүзбен орта жүздің бір бөлігі Кенесары тұсында қай хандыққа қарады?
   
9. 
   Кенесарының көтерілісі қамтыған аймақ?
   
10. 
    С.Датұлы көтерілісіне қатысқан рулар?
    

1. 
   Нұралыны хан тағынан айырған кезең?
   
2. 
   Нұралы қай жылы дүние салды?
   
3. 
   1802 ж дүние салған қолбасшы, батыр?
   
4. 
   Сырым әрі батыр, ....
   
5. 
   1836-1838 жж көтеріліске қатысқан рулар?
   
6. 
   Жәңгір ханның ордасы орналасқан жер?
   
7. 
   Сырымды қуғындаған сұлтан?
   
8. 
   Сырым қай хандыққа өтіп кетті?
   
9. 
   Кенесары көтерілісіне қанша би қатысты?
   
10. 
    Кенесары көтерілісінің қозғаушы күші?
    

1. 
   Қазақтың соңғы ханы?
   
2. 
   Кенесары қолдаған батырлар?
   
3. 
   Бөкей хандығы қай жылға дейін сақталды?
   
4. 
   Кіші жүздің иеленген жері қанша шақырымға созылды?
   
5. 
   Жәңгір хан қандай тілдерді меңгерген?
   
6. 
   Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліске қатысқан рулар?
   
7. 
   Жәңгір ханның қайын атасы?
   
8. 
   Әрі батыр, әрі ақын?
   
9. 
   Махамбетті ұстап беруге, басына тіккен сйыақы мөлшері?
   
10. 
    Кенесары хандығының ішкі құрылысы қандай болған?
    

(Шарты: көтерілістің алғы шарты, сипаты қозғаушы күші, мақсаты туралы) Постер қорғау.

(Шарты: тұлғалардың өмірі туралы айтып беру).

2. Халық көтерілісін елге белгілі беделді батырлар Махамбет_Өтемісұлы_(1804-1846)'>Исатай Тайманұлы (1791-1838) мен Махамбет Өтемісұлы (1804-1846) басқарды. Оның екеуі де беріш руының Жайық атасынан болатын. Исатай Тайманұлы 1791 жылы дүниеге келген. 1808 жылы Жайықтың сол жағалауында қатты ашаршылық болған кезде оның руы қолайлы жағдай іздеп, Ішкі Ордаға өтіп кетуге мәжбүр болған еді. Исатай 21 жасында өз руының Жайық атасына старшын болып тағайындалады. Ол өз қандастарының арасында орасан зор бедел мен сый-құрметке бөленді.

«Өздеріңдей хандардың, Қарны жуан билердің Атандай даусын ақыртып, Лауазымын көкке шақыртып, Басын кессем деп едім, Еділдің бойы ен тоғай, Ел қондырсам деп едім, Жағалай жатқан сол елге Мал толтырсам деп едім!», - деп Махамбет халық-азаттық күрестің мақсаты туралы шабыттана жырлады. 3. Көтерілістің басшысы Сырым Датұлы 1742-1802 жылдар аралығында өмір сүрген. Зерттеулерге қарағанда Батыс Қазақстан облысы Тайпақ ауданында дүниеге келген. Қазақ халқының өте тапқыр, көрнекті шешендерінің бірі. Сырым Датұлы Ресей патшасының, оның осы өңірдегі хандары мен сұлтандарының қарапайым халыққа көрсетіп отырған озбырлығына наразы болды. Орынбор генерал-губернаторына жазған бір хатында: «Сіздер түрлі әдіспен қолға түсірген ноғай, башқұрт халықтары секілді бізді де езбекші екендеріңіз белгілі». Сондықтан да мен патша үкіметімен, хан-сұлтандарға наразы шаруаларды төңірегіме топтастырдым. Салық бермесін, ханға сенбесін, сұлтандарға ермесін халық өзін-өзі қорғасын деген ұранмен патша үкіметіне қарсы шықтым.

1.Ұлт-азаттық көтеріс дегеніміз не?

2.Соғыс деп нені айтамыз?

1.Кенесары туралы ақын-жазушылардың еңбектері туралы не білесің?

2.Ұлт азаттық көтерілістердің жеңілу себебі?

1.Қазақстандағы ұлт-азаттық көтерілістерді ата?