Сабақтың түрі : аралас сабақ, Сабақтың әдісі: сұрақ жауап, түсіндіру, әңгімелеу, баяндау
жүктеу/скачать 92,13 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дамытушылығы
- Сабақтың түрі
- Пәнаралық байланыс
- I-топ:Қара топырақ II-топ: Қоңыр топырақ III- топ: Топырақты қорғау Топ ережесі Күтілетін нәтиже
- Миға шабуыл а. Бой сергіту (Сұрақ – жауап) ә. Алтын қоржын (
- ( 500 млн. жыл бұрын кембрии дәуірінде)
- (ХІХ ғасырдың 80 жылдарында)
- (Құнарлыы)
- ( Саз бен шірінді)
- ІІІ « Мені түсін » . (1, 2 оқушыдан әңгімесін сұрау) Бой сергіту () Білемін, Білгім, Келеді кестені толтырады Қызықты материалдар
- 10 – 15 жылдан соң ғана үгітіліп, жерге сіңіп кетеді. Полиэтилен қалташалар топырақта 100 жылға дейін жатады. Шыны қалдықтары мәңгі сақталады.
- Видеоматериалдармен танысу топырақ туралы 1)Қара топырақты зона
- Оңтүстіктегі қуаң даланың қара топырағы.
- Кәдімгі қара топырақ . 3 - Оңтүстіктегі қуаң даланың қара топырағы
- Қара қоңыр топырақ зонасы
- Қара қоңыр топырақты зона
- - Ой шақыру
- Оқулықпен жұмыс. Тәжірибе өткізу. 1- тәжірибе.
- Сергіту сәті Қорытынды
- ІІ. Деңгейлік тапсырма (
- Ой толғаныс (тест) 3 топқа 10 сұрақтан Рефлексия. Екі жұлдыз, бір тілек
- Шығармашылық 1.Топырақты қорғау (1оқушы шағын эссе, 1 оқушыға өлең жолдарын жаз
| Сабақтың тақырыбы: &36.Қазақстандағы топырақ типтері
Сабақтың мақсаты: Білімділігі: Оқушыларды Қазақстан аумағындағы топырақ түрлерінің қасиеттері мен топырақтың негізгі түрлеріне анықтама беру. Топырақты қорғау жұмыстарымен адамдардың шаруашылық қызыметін топырақтың құнарсыздануы, одан сақтау жолдары мен өңдеу шаралары туралы түсіндіру Дамытушылығы: Оқушылардың зейінін, дағдысы мен іскерлігін пәнге деген қызығушылығын ой өрістерін дамыту. Тәрбиелілігі: Табиғатты, аялауға, қорғауға тәрбиелеу. Сабақтың түрі: аралас сабақ, Сабақтың әдісі: сұрақ – жауап, түсіндіру, әңгімелеу, баяндау. Көрнекілігі: Қазақстанның физ. атлас картасы, оқулық, сызба, үлестірме,қима қағаздар, суреттер, плакаттар. Интерактивті тақта. Пәнаралық байланыс: тарих, биология, қазақ тілі, әдебиет, экология,химия. Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру: (Оқушылармен амандасу, сыныпты түгендеу, құралдарын тексеру.) II.Үй тапсырмасын сұрау. ІІІ. Жаңа сабақ. ІV.Жаңа сабақты бекіту V.Үй тапсырмасы. VI.Бағалау. I-топ:Қара топырақ II-топ: Қоңыр топырақ III- топ: Топырақты қорғау Топ ережесі Күтілетін нәтиже: Тақырып бойынша білімдерін кеңейте алады. -Топ арасында ынтымақтастық қалыптасады -ауызша сөйлеу қабілеттерін дамыта алады -Сыни тұрғыдан ойлана білуге үйренеді. -өзін –өзі бағалай алады. тақырып бойынша білімдерін кеңейте алады. -Топ арасында ынтымақтастық қалыптасады -ауызша сөйлеу қабілеттерін дамыта алады -Сыни тұрғыдан ойлана білуге үйренеді. -өзін –өзі бағалай алады. Миға шабуыл а. Бой сергіту (Сұрақ – жауап) ә. Алтын қоржын (Географиялық диктант. б. Мені түсін. (1, 2 оқушы. әңгімесінсұрау) «Бой сергіту». ( Ауызша сұраққа жауап алу) 1. Алғашқы жұқа топырақ қабаты осыдан неше жыл бұрын қай кезеңде пайда болған ? ( 500 млн. жыл бұрын кембрии дәуірінде) 2. Топырақтану ғылымын зерттеген ғалым кім? (В. В. Докучаев) 3. Докучаев - топырақтың табиғи дене екенін қай қай ғасырдың, қай жылдарында анықтады? (ХІХ ғасырдың 80 жылдарында) 4. Топырақты құрушы факторларға нелер жатады? ( су, ауа, жылу, өсімдік,тірі ағзалар, климат) 5. Топырақтың негізгі қасиеті не? (Құнарлыы) 6. Топырақ пен органикалық қалдықтарды асқазан шырынымен шылап, өзгертіп өңдеп шығаратын не? (Шұбалшындар) 7. Қандай топырақтар біріккіш келеді? ( Саз бен шірінді) 8. Ал қай топырақтың бірігуі нашар? ( құмды, құмдауытты, саздауытты) 9. Құрылмды топырақ қандай топырақ ? (Құрылымы кесек – түйіршіктерінің көлемі 10 мм) 10. Құрылымы жоқ қандай топырақ? Түйіршіктері ұсақ)
Географиялық диктант. Топырақ -_______________компоненттерінің бірі. Алғашқы жұқа топырақ қабаты_____________бұрын__________дәуірінде пайда болды. Топырақты зерттейтін ғылымды-__________________.Жас ғылымның негізін салушы. Қарашірігі (гумусы) мол топырақ__________________ ІІІ « Мені түсін » . (1, 2 оқушыдан әңгімесін сұрау) Бой сергіту () Білемін, Білгім, Келеді кестені толтырады Қызықты материалдар Жерге тастаған қағаз бойына су тартып, 1 жылдан кейін топыраққа сіңіп кетеді. Бос консерві қалбырын тот басады да, 10 – 15 жылдан соң ғана үгітіліп, жерге сіңіп кетеді. Полиэтилен қалташалар топырақта 100 жылға дейін жатады. Шыны қалдықтары мәңгі сақталады. Жаңа сабақ жоспары: 1. Топырақтың түрлерімен танысу . 2.Топырақтың эрозиясы. 3.Топырақтың негізгі қаиеттерімен және топырақты қорғау шаралары танысатын боламыз. Жаңа сабақ Сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру. ( жаңа сабақты плакат боынша өткен тақырыппен байланыстыру)
1.Қара топырақты зона (52⁰ с.е. солтүстігінде)
Топырақ зоналар Қара топырақты зона Қара қоңыр топырақты зона Қоңыр сұр қоңыр топырақты зона Бой сергіту Шөліркемей гүл тұрсын, Жерім жайнап құлпырсын . Нұрын сыйлап біздерге Көкте мәңгі күн тұрсын. Ортақ бізге туыстық Нұр сыйлаған күн ыстық Ыстық бізге кең өлке Ыстық бізге тыныштық Қазақстанның топырақ картасымен жұмыс жүргізу Сұрақтары Қазақстанда қандай топырақ түрлері бар? Өз облыстарыңның топырағы қандай? 2)Топырақтың гумусы деген не және ол оңтүстікке барған сайын неге азая береді? 3) Топырақ эрозиясы деген не? 4)Топырақ эрозиясымен күресу шаралары барма? Видеоматериалдармен танысу топырақ туралы 1)Қара топырақты зона – Еліміздің солтүстігінде таралған. Бұл зонаға Солтүстік Қазақстан облысын түгелімен, Қостанай обл, Ақмола, Павлодар, Ақтөбе, Орал облыстарының солтүстік бөлігін қамтиды. Қара топырақты зона Республика аумағының 25,5 млн гектар жерін (9,5% - ын) алып жатыр. Бұл топырақ зона 3 зона аралығына бөлінеді: Оңтүстіктегі қуаң даланың қара топырағы. 1 – Сілтісізденген қара топырақ – орманда дала табиғат зонасының оңтүстігінде азғана бөлігін алып жатыр. 2 – Кәдімгі қара топырақ . 3 - Оңтүстіктегі қуаң даланың қара топырағы–дала зонасына тән. Құнарлығы жағына келсек 2 зонаныңда гумусы (қара шіріндісі) мол 6- 8% ал оңтүстігінде қара топырақтың шіріндісі аздау 4 -6%. Қара топырақты зона ылғалмен қамтамасыз етілген жазық далада тараған. Бұл топырақты зона республиканың негізгі астық өндіретін алқабы саналады. 2) Қара қоңыр топырақ зонасы – қара топырақтың оңтүстігінде орналасқан топырақ зонасы. Бұл қара қоңыр топырақты зона Орталық Қазақстанның көп жерін, Каспий маңы ойпатының солтүстігін, Шығыс Қазақстан облысының жазықтарын алып жатыр. Бұл республиканың оңтүстік дала (тым құрғақ далалы) және шөлейтті алқаптарын 90,6 млн гектар немесе (34% - ын алып) жатыр. Бұл қара қоңыр топырақ зонасы да 3 зона аралығына бөлінеді: Қара қоңыр топырақты зона 1 –қуаң даланың күнгірт қара қоңыр топырақты өңірі. 2 – қуаң даланың жай қара қоңыр топырақты өңірі.
Қазақстанның қара топырағы қай ауданда Қара топырақ нешеге бөлінеді зонасының топырағы Мағынаны таныту 3 топқа кластер құрғызу Әр топқа тапсырма беру Топырақ эрозиясы жайлы кесте бойынша түсінік беру. ( Топырақтың құнарлығын кемітетін табиғаттағы апаттардың бірін топырақ эрозиясы деп атаймыз) І Топырақ эрозиясының түрлері
Топырақтың су эрозиясы Шаңды дауыл Күнделікті жел эрозиясы Топырақтың шайылуы Жыра эрозиясы Таудағы эрозия Сел тасқын Оқулықпен жұмыс. Тәжірибе өткізу. 1- тәжірибе. Топырақты мұқият қарайық. Оның ішінде өсімдіктердің ұсақ бөлшектері, жәндіктердің қалдықтары, құрттардың бар екенін көреміз. (Топырақта шірік бар) 
Сергіту сәті Қорытынды Топырақтың жел эрозиясы . Жел эрозиясының басым болуы , біріншіден Қазақстан жерінің көп бөлігінің жазық және ашық болуы, екіншіден күшті желдің соғуы, үшіншіден топырақтың құрылымы бос немесе механикалық құрамы жеңіл топырақтардың молдығы. Сондықтан бұндай жерлерді игеру өте жауаптылықты қажет етеді. Су эрозиясы – топырақты шайып кету және жыра эрозиясы деп екіге бөлінеді. Көктемде қар ерігенде, нөсер жаңбыр жауғанда ағыл - тегіл су топырақты шайып, құнарлы қабатты ағызып әкетеді.Егер топырақ бетінде өсімдік мол болса , топырақ қабаты аз шайылады. Топырақтану институтында топырақ эрозиясы бөлімі ашылып оңтүстік және солтүстік аймақтардың жел, су эрозияларын зерттеп,күресу шараларын ұсынды. ІІ. Деңгейлік тапсырма (дәптерге орындау) І деңгей: 1. Жел эрозиясы мен су эрозиясын салыстыру (ВЕНН диограммасы бойынша) Су эрозиясы Ұқсастығы Жел эрозиясы І V. Жаңа сабақты бекіту. Қандай сөз табына жатады Зат есім (кім? не?) – топырақ Сын (есім қандай?) - қара, қоңыр қара,қоңыр сұр Сан есім (қанша?неше?) - елімізде үш топырақ зонасы бар Етістік ( не істейді? Қайтеді? ) - Топырақ су және жел эрозиясына ұшырайды
1) Қазақстанда қандай топырақ түрлері бар? Өз облыстарыңның топырағы қандай? 2)Топырақтың гумусы деген не және ол оңтүстікке барған сайын неге азая береді? 3) Топырақ эрозиясы деген не? 4)Топырақ эрозиясымен күресу шаралары барма? Шығармашылық 1.Топырақты қорғау (1оқушы 5сөйлемнен тұратын эссе, 1 оқушыға 1шумақ өлең жолдарын жаздыру ) Ой толғаныс (тест) 3 топқа 10 сұрақтан Рефлексия. Екі жұлдыз, бір тілек V.Үйге тапсырма. & 36 Қазақстанның топырақ жамылғысының типтері оқу. Кескін картаға топырақ зоналарын түсіру. Шығармашылық 1.Топырақты қорғау (1оқушы шағын эссе, 1 оқушыға өлең жолдарын жаз VII.Бағала жүктеу/скачать 92,13 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|