Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері : сұрақ-жауап, көрнекілік, іздену

2. Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.

Сызбаны басшылыққа ала отырып, жаңа сабақты еске түсіру.

ә)Дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу: М м М м Майра, 98-жаттығу. Жұмбақты оқу, шешуін табу (шегіртке), жатқа жазу. Бұл жұмбақта белгілі бір ой болғандықтан, бұл не болып табылады? (мәтін). Мәтіннің қандай түріне жатады? Сипаттау ма, жоқ әлде әңгімелеу ме? (Сипаттау).99-жаттығу. Тақырыбы: «Аурудан аяған күштірек». Тірек сөздерді оқытып, жоспар құру. Жоспар:Сейітті арбаны қағып кетуі. Оның жаралануы, сынықшыға апаруы. Сейіттің анасына жанының ашуы, жыламауы. Осы жоспар арқылы оқушылардың өздеріне мәтін құрастырту.100-жаттығу сызба бойынша әңгіме құрастыру.102-жаттығу мәтінді түсініп оқу, әрі қарай жалғастыру.

в) сергіту жаттығуы. ҮІ.Бекіту: Жаңа материалды қорыту үшін шығармашылық тапсырма орындату.


Күз.

Суық күз жақындады. Жәндіктер азая бастады. Бұлардың әсем әндері естілмейтін болды. Досыңмен ажырасатын сағат таяғанына жабырқадың ба? Бозторғай да әндетіп сайраудан қалды. Қаздар мен тырналар жылы жаққа кетіп жатты. Бозторғай өзі ұя салған жеріне алғыс айтуға келді. Бозторғай мекенімен қоштасты. Мәтіндегі негізгі ойды анықтау. Әр бөлікке ат қою. (Суық күз. Құстардың қоштасуы).Мәтін дегеніміз не? Олардың қандай түрлері болады? Мәтіннің әр бөлігі немен ерекшеленеді?

талдау.Тіл арқылы сөйлеседі, хабар береді, пікірлеседі, білмегенін сұрайды, кеңеседі.

Сөйлеудің екі түрі бар: ауызша және жазбаша.

ә) дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу: Н н Н н Нар.1-жаттығу. Суретпен жұмыс. Ауызекі сөйлеу мен жазбаша сөйлеудің қайсысы бұрын пайда болды? Жазбаша сөйлеуді қай кезде қолданады деп ойлайсың? Ауызекі сөйлеуді ше?

в) сергіту жаттығуы. ҮІ.Бекіту: Алыстағы туыстарыңа хат жазып көрдің бе? Ол сөйлеудің қай түріне жатады? Жазбаша сөйлеу болмаса, құнды еңбектер сақталар ма еді?

ә) дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу: ң ң ң аң. 7-жаттығу. Мәтінді тиісті дауыс ырғағымен оқу, жалғастыру. Сендердің де ата-әжелерің алыста тұрады ма? Оларға хат жазып көрдің ба? Хат жазу сөйлеудің қай түріне жатады? Шығармашылық тапсырма: өзінің досыңа 4-5 сөйлемнен құралған хат жазып көр. 8-жаттығу Өлеңді мәнерлеп оқу, мағынасын ашу. Ата тілегін көшіріп жазу. 9-жаттығу мақалдардың мазмұнын ашу, жатқа жазу. 10-жаттығу. Суретпен жұмыс. Хат иесінің жазғанын қатесіз жазу.

в) сергіту жаттығуы. ҮІ. Бекіту: «Кім жылдам?» ойының өткізу. Ойынның шарты: тірек сөздерді пайдаланып жазбаша және ауызекі сөйлеу жасау. Тірек сөздер: ойын, дала, қызық.(ауызекі) Тірек сөздер: ауа-райы, бізде, ата. (жазбаша)

ҮІІ.Қорытындылау. Балалар, бүгін біз не үйрендік? ҮІІІ.Үйге тапсырма: 11-жаттығу, 37-бет. ІХ.Оқушыларды бағалау

Тақырыбы: Дыбыс және әріп

Сабақтың мақсаты: Оқушыларды сөздерді дұрыс айтып, дұрыс жазу дағдыларын одан әрі жетілдіре түсу; оқушылардың сөз байлығын арттыру, сауатты жазу дағдыларын жетілдіру,сөйлеу дағдыларын дамыту; ақыл-ой, адамгершілік тәрбиелеріне баулу, тазалыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, іздену, жаттығу жұмыстары. Сабақтың көрнекіліктері: тірек-сызба, сюжетті суреттер

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру: 1. 11-жаттығу тексеру, оқу, талдау. 2. Ауызекі сөйлеу мен жазбаша сөйлеудің қайсысы бұрын пайда болды? Жазбаша сөйлеуді қай кезде қолданады деп ойлайсың? Ауызекі сөйлеуді ше?

ІІІ. Мақсат қою кезеңі: 1.Тақырыпқа сай ертегі айту. Дыбыс және әріп.

Ерте-ерте ертеде, ешкі жүні бөртеде, керемет ғажап әлемде үлкен «Қазақ тілі» деген ел болыпты. Бұл елдегі барлық тұрғындар тату тәтті тұрыпты. Күндердің күнінде дыбыстар орманнан әртүрлі дыбыстар шығады екен.

- А-а, о-о, у-у, ы-ы – деп әртүрлі дыбыстар шығарады. Сөйтсе, Жалмауыз кемпір дыбыстар мен әріптердің барлығын ұстап алып жібермей жатыр екен.

Әріптер өздері дыбыс шығара алмайтындықтан, дыбыстардан өтініпті сендер бізге көмектесіп жазылған сөздерді дыбыстап беріңдерші өтінеміз: «Көмектесіңдер».

Бұл сөзді естіген дыбыстардың қайратты ұлдары екен. Дыбыстардың екі ұлы болыпты, бірі дауысты, бірі дауыссыз. Дауысты дыбыстан тараған балалары: жуан және жіңішке. Дауыссыз дыбыстың үш ұлы бар екен, олар: қатаң, ұян, үнді. Осы ұл балаларына аталарының қауіп қатерге түскендігін естіп көмекке барады:

- Сонда жуан дауысты даусын жуан шығарып:

- Ой, Жалмауыз біздің аталарымызды шығар деп, - дауысын жуан қылып шығарып айтады.

Жіңішке дауысты:

- Иә, тезірек шығар, - деп үлкен ағасын қоштап отырады екен.Қатаң өте қатаңдықпен:

- Қазір сен оларды босатпасаң мына жердегі барлық заттарынды алып кетеміз. Солай ғой ұяң.

Ұяң дауыссыз үндемей тұрып қалды. Үнді дауыссыз ең кенже болғандықтан шыдамай үн шығарып жылап жібереді.Жуан дауысты дыбыс шыдамай:

- Ой, кемпіржан сен де бізден құраласың ғой. Кемпір деп жазсақ сен әріптерден, ал егер оқысақ дыбыстардан құралғансың.Ал егер дыбыстық талдау жасасақ, онда алдыңдағы тұрған біздер де шыға келеміз.

- Жалмауыз кемпір ойланып тұрып:

- Жарайды, мен сендердің аталарыңды жіберемін бірақ сендер мені қандай дыбыстардан тұратынымды, мен қалай жазылатындығымды жазып беріңдер. Әйтпесе мен әріптерді танымаймын ғой. Ал аталарынды үйретсін деп алсам, біз үйрете алмаймыз деп айтты. Енді мен түсіндім, үйрету үшін сендердің барлықтарын қажет екен ғой.

- Ал, дыбыстар барлығымыз кемпірге көмектесейіп, жарайды ма?

- Алақай! - деп қуанды кемпір.

- Балалар, бізде көмегімізді аямайық. Кемпір сөзін талдап көрсетейік.

Кемпір сөздіне дыбыстық талдау жасату.

ә) дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу: ң ң ң аң. 2-жаттығу өлеңді мәнерлеп оқу, соңғы екі жолындағы сөздерге дыбыстық талдау жасау. 3-жаттығу «Адасқан буындар» ойынын өткізу. Оқулықта берілген буындардан ең көп сөз құраған топ жеңеді. 4-жаттығудағы ат әбзелдерін әліпби бойынша тізіп жазу. 5-жаттығу.Сөздерді оқу, мағынасын ашу, кестеге орналастыру. 6-жаттығу Әріптерді топтап жазу.

8-жаттығу Берілген әріптердің ішінен артық әріпті таңдап алу. Неліктен сол топқа жатпайтындығын дәлелдеу.

в) сергіту жаттығуы. ҮІ. Бекіту: 9-жаттығу Дыбыстық талдау бойынша сөздерді тауып жазу, олармен сөйлем құрастыру. Қоян, аю, қалам. ҮІІ. Қорытындылау Балалар, бүгін біз не үйрендік? ҮІІІ. Үйге тапсырма: 7-жаттығу, 39-бет. ІХ. Оқушыларды бағалау

ә) дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 1-жаттығу Этаж, экран, электр, экипаж, эстафета, экскаватор. 2-жаттығу. Өлеңді оқу, мазмұнын ашу. Жатқа жазу, э және е дыбысы бар сөздердің астын сыз. 3-жаттығу. Көшеде электр шамы жарқырайды. Ұшақ экипажсыз орнынан қозғалмайды. Балалар «Экран» кинотеатрына билет алды. Бәрінен де эстафета ойнау қызық болды. 4-жаттығу. Сөздердің мағынасын ашу, жазу. 5-жаттығу Жұмбақтың шешуі: Электр. 7-жаттығу. Жұмбақ құрастыру. 8-жаттығу «Экипаж» тақырыбына шағын әңгіме жазу.

в) сергіту жаттығуы. ҮІ. Бекіту: Жіпке ілдім мен өзім,

Кіп-кішкентай күн көзін. (Электр шамы)

Электр шамы сөздеріне дыбыстық талдау жасау.

ҮІІ. Қорытындылау Балалар, бүгін біз не үйрендік? ҮІІІ. Үйге тапсырма: 4-жаттығу, 41-бет. ІХ. Оқушыларды бағалау

Тақырыбы: В дыбысы

Сабақтың мақсаты: В әрпі бар сөздерді дұрыс оқу мен жазуға үйрету, дұрыс жазу дағдыларын одан әрі жетілдіре түсу; оқушылардың сөз байлығын арттыру, сауатты жазу дағдыларын жетілдіру сөйлеу дағдыларын дамыту; ақыл-ой, дәптермен, тақтамен жұмыс жасағанда әдемілікке, тазалыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, іздену, жаттығу жұмыстары. Сабақтың көрнекіліктері: сюжетті суреттер. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық. ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 4-жаттығу тексеру, оқу, талдау. ІІІ. Мақсат қою кезеңі: Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау. ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру.

В дыбысы бар қандай сөздерін білесіңдер? Ол в сөздің қай бөлігінде болады?

5-жаттығу «Сөздер патшалығы» ойынын өткізу. Берілген дыбыстардан сөздер құрастыру. Ең көп құрастырған қатар жеңеді. Мысалы: трамвай, шоссе, велосипед, волейбол, витамин

т.б. 6-жаттығу Мәтінді оқу, мағынасын ашу, «велосипед» сөзіне дыбыстық талдау жасау.

в) сергіту жаттығуы

Ф дыбысы бар қандай сөздерін білесіңдер? Ф дыбысы қай дыбысқа ұқсайды?

в) Сергіту жаттығуы. ҮІ. Бекіту: Сөздік диктант.Телефон, туфли, футбол, буфет, фабрика, ферма, лифт, жираф. - Ф дыбысы қандай дыбыс екен? (дауыссыз ұяң)

9-жаттығу. Керекті сөздерді қойып, сөйлемдерді көшіру.Оқушылардың дәптерлеріне қатесіз, өзіндік жұмыс ретінде орындауын қадағалау. 10-жаттығу, жұмбақты мәнерлеп оқу, шешуін табу, жаттау, жазу. Балалардың футбол ойыны білетіндерін сұрау. 11-жаттығу мәтінді көшіріп жазу, Ф әріп бар сөздердің астын сыз? Ф дыбысы қандай дыбыс? 12-жаттығу шығармашылық тапсырма. Ребустың жауабы: флейта. Флейта музыкалық аспап. Оның үні сондай тамаша болып келеді. Флейтаның үнің естігендерің бар ма? Ауызша осы сөзге мәтін құрау, талдау.

13-жаттығу. Оқушылардың байқампаздықтарын анықтау мақсатымен жаттығуды орындау. в) сергіту жаттығуы. ҮІ. Бекіту: 14-жаттығудағы мәліметті оқу, талдау, есте сақтау. - Ф дыбысы қандай дыбыс екен? (дауыссыз ұяң)

ҮІІ. Қорытындылау Балалар, бүгін біз не үйрендік? ҮІІІ. Үйге тапсырма: 15-жаттығу, 47-бет. ІХ. Оқушыларды бағалау


Тақырыбы: Ч, щ дыбыстары

Сабақтың мақсаты: ч,щ әріптері бар сөздерді дұрыс оқу мен жазуға үйрету, дұрыс жазу дағдыларын одан әрі жетілдіре түсу; оқушылардың сөз байлығын арттыру, сауатты жазу дағдыларын жетілдіру, сөйлеу дағдыларын дамыту; ақыл-ой, адамгершілік тәрбиесіне баулу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, іздену, жаттығу жұмыстары. Сабақтың көрнекіліктері: мазмұнды суреттер. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық. ІІ.Үй тапсырмасын тексеру: 15-жаттығу тексеру, оқу. Ең дұрыс тізбекті мадақтау. Қиын сөздердің мағынасын ашу, түсіндіру. ІІІ. Мақсат қою кезеңі: Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.

ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру. Ч дыбысы бар қандай сөздерін білесіңдер? Айтылуы бойынша Ч мен Щ ұқсайды ма? Ү. Жаңа материалмен жұмыс: а) оқулықпен жұмыс. 1-жаттығу. Берілген буындардан сөздер құрау: щи, чемпион, щетка, чек, карточка, плащ. Бұл сөздердегі ч, щ дыбыстары дауысты ма, әлде дауыссыз ба? Неліктен? Ауызша сөйлем құрау. Қоршаудағы ережені оқу, талдау, есте сақтау.

ә) дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу

7-жаттығудағы мағлұматты дауыстап оқу, талдау, есте сақтау. Алғашқы екі сөйлемді жазу.

ә) дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу

в) сергіту жаттығуы

Кітапхана, хоккей, жиһаз, хат, қаһарман, гауһар,қырман. Барлығы неше өз жаздыңдар? Осы сөздерге дыбыстық талдау жаса. ҮІІ. Қорытындылау Балалар, бүгін біз не үйрендік? ҮІІІ. Үйге тапсырма: 7-жаттығу, 53-бет. ІХ. Оқушыларды бағалау

ә) дәптермен жұмыс. Күн ретін жазу. Көркем жазу. 8-жаттығудағы Өлеңді дәптерге көшіру. 9-жаттығуды өзіндік жұмыс ретінде орындау.

10-жаттығу.Мақалды оқу, мағынасын ашу. Отанды неліктен халықтың үйі дейміз? Қаһарлы деп қандай елді айтамыз? Мақалды жаттау, 6-7 балаға жатқа айтқызу, тыныс белгілерге назар аударту, жатқа жазу. Халық туралы тағы қандай мақалдарды білесің?

11-жаттығу Шығармашылық тапсырма ретінде орындау. Суретке қарап оқушылар ауызша әңгіме құрайды, айтады. Шахмат ойнай аласыңдар ма? 12-жаттығу. Өлеңді мәнерлеп оқу. Сұрақтарға жауап беру. 1.Шоқан Уәлиханов км болған? 2.Оның қандай еңбектерін білесіңдер? Өлеңде кездесетін х әрпі бар сөздерді жазу.

в) сергіту жаттығуы

ҮІ.Бекіту:14-жаттығу «Ханталапай» сөзінен бірнеше сөз ойлап табу, мағынасын түсіндіру.

ҮІІ. Қорытындылау. Балалар, бүгін біз не үйрендік? Х және һ дыбыстары қандай дыбыстар? Олар кездесетін қандай сөздерді білесіңдер?

ҮІІІ. Үйге тапсырма: 13-жаттығу, 55-бет.

ІХ. Оқушыларды бағалау

Тақырыбы: Бақылау диктанты

Мақсаты:оқушыларға диктант жаздыра отырып, алған білімдерін тиянақтауға, тексеруге, сауатты көркем жаза білуге мүмкіндік туғызу: танымдық қабілетерін, ақыл-ойын дамыту; адамгершілікке, сұлулыққа, ұжымшылдыққа баулу.

Сабақтың түрі: білімді тексеру және бағалау сабағы

Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: оқушылардың назарларын сабаққа аудару, құрал-жабдықтарын түгендеу.

ІІ. Мақсат қою кезеңі: Бүгінгі сабақта біз диктант жазамыз. Диктант жазуға дайынбыз ба? Ондай болса жұмысты бастамай тұрып есімізге бірнеше ережелерді түсіріп алайық: Сөйлемдегі сөздер қалай жазылады? Сөйлем неден басталады? Сөйлем соңына қандай тыныс белгі қойылады? Сөйлем ішінде жер-су аттары, адамның аты кездессе қалай жазылады? Әр жазған сөйлемді тексеріп отыру керек па? Неліктен?

ІІІ. Білімдерін тексеру: Диктант мәтінін мұғалім 2 рет дауыстап оқып, қиын сөзді тақтадан қарап алу керектігін ескертеді.

Ою

Жанар жасынан әсемдікке үйір болды. Әсіресе түрлі оюларға қызықты. Оның әжесі ауылдағы атақты оюшы болатын. Сырмақ, текеметке ою салатын. Жанар әжесінен ою оюды үйретуін өтінді. Әжесі келісті. Жанар қуанды. Әжесінің айтқанын бұлжытпай орындап жүрді. Көп кешікпей Жанар бұл өнерді игеріп алды. Ол да атақты оюшы болды. (46 сөз)