б) Өзбетінше жұмысты өткізуді әдістемелік құру және қауіпсіздік ережелерін сақтауды үйрету
Қауіпсіздік техникасы ережелері
Қауіпсіздік техникасы ережелерін мына пунктерге бөлуге болады;
1. Жалпы;
2. Жұмыс кезіндегі;
3. Апатты жағдайдағы;
4. Жұмыс аяқталғандағы;
Қауіпсіздікке қойылатын жалпы талаптарға мыналар жатады:
1. Жұмыс уақытында қауіпсіздік техникасы ережелерін бұлжытпай сақтау керек;
2. Зертханадан шықпай құрал-жабдықтардың жұмысын қадағалау керек;
4. Тәжірибе жұмысы кезінде студент өзінің түткіш аспаптар жинағы жабдықтарына физиологиялық ерітінділерге тиім салу керек;
Зертхана жұмысы кезіндегі қауіпсіздік талаптары:
1. Тәжірибе жұмысы барысында медициналық форма киімдерін ескеріңіз;
2. Мұғалімдің рұқсатысыз құрал-жабдықтармен жұмысты бастамау керек;
3. Құрал-жабдықтарды электр тогына жалғағанда оң зарядымен теріс зарядын өз орнына қойып жалғау керек;
Апат (төтенше) жағдайындағы қауіпсіздік талаптары:
1. Электр жарақатының барлық физиотерапиялық аспап-жабдықтарын және олардың бір сым ұшының қәте қосылуын тексеру керек;
2. Құрал-жабдықтардың тізбектей қосылуы және параллел қосылуы бір біріне қарама-қарсы жалғанса, жұмыс істемейді, яғни элекр тогы жалғанған сымдары бірден қызып жұмыстан шығарады;
3. Электр тогымен зақымданудан қорғау әдістеріне байланысты барлық аппараттар 3-классқа бөлінеді; 1класс- қорғаушы жермен байланысқан; 2класс-қорғаушы бөлектенген; 3класс- бөлектенген төмен кернеулі ток көзінен қөректенеді;
4. Құрал-жабдықтар қатты қызғанда тез электр тогынан ажрату керек;
Зертханалық жұмысы аяқтағандағы қауіпсіздік талаптары:
1. Мұғалімнің айтуы бойынша құрал-жабдықтарды ток көзінен ажырату керек;
2. Зертхана кабинетін ретке келтіру керек;
3. Әр зертхана құжатталған, сонымен қатар еңбек қауіпсіздігі нұсқаулығы және өрт
қауіпсіздігі ережелері бар.
- Тақырыпқа сай сұрақтарға жауап беру
- Тәжірибелік тапсырмалар беру
- Кесте сұрақтарына жауап беру
- Сөзжұмбақ шешу
- Тест тапсырмасын орындау
5. Тәжірибелік тапсырмаларды орындаудағы студенттердің өзіндік жұмысы (90 мин)
Тәжірибелік тапсырмалар беру / 40 мин /
1-Тапсырма Сұрақтар:
1. Жазық далада жаңғырық шығуы мүмкін бе?
(Жауабы: Жоқ, дыбысты шағылдыратын зат жоқ)
2. Неге шәйнек қайнар алдында шуылдайды және неге суы аз болғанда қаттырақ шу шығады?
(Жауабы: Алдымен бу көпіршіктері түбінде пайда болады, сосын суық қабатына көтеріледі.
Бұл жерде бу конденсацияланады да көпіршік жарылады. Көп көпіршіктердің дауысы шу
сияқты естіледі. Қайнаған судың дауысы шәйнектің бетіндегі ауа резонансын тудырады.)
3. Неге күндізге қарағанда дауыс түнде қаттырақ шығады?
(Жауабы: Түнде дыбыс таралып кететін ауа конвекциясының ағыны аз болады. )
4. Неге жанып жатқан ағаш отыннан сыртылдап ұшқын ұшады?
(Жауабы: Ағашта ауа қызған кезде кеңейеді де, ағашты жарып шығады осыдан ұшқын шығады. )
5. Үкі – түн құсы. Оның дауысы түнгі орманда жоғалып кетпей, алысқа дейін естіледі. Бұны қалай түсінуге болады?
( Жауабы: Үкінің дауысының жиілігі төмен және салыстырмалы түрде толқын ұзындығы үлкен болады. Сонымен қоса оның дауысы үлкен энергияға ие.)
6. Көшпенділер жау әскерінің жақындағанын қайдан біліп отырған.
( Жауабы: Жер үлкен арақашықтықта дыбыстарды жеткізеді. Адамдар жерге жатып дыбыстарды тыңдаған. Көптеген әскердің дауысы гуіл болып алысқа естіледі.)
2-Тапсырма а) Студенттердің білімін ЭКГ құралының қолданылуы, іске қосылуы,
олар қалай жалғанғандығы жайында сұрау
ЭКГ құрылғысын жұмысқа дайындаңыз
ЭКГ құрылғысын іске қосыңыз және байланысын айтыңыз
ЭКГ құрылғысының жұмыс істеу принципін түсіндіріңіз.
Электродтарды сурет бойынша жалғап көрсет және әр электродтардың қызметін айт
3-Тапсырма . Мына дыбыстар қандай дыбыстарға жататынын айт және сипаттама бер
Слайтан түрлі дыбыстар жасырылады,соны анықтайды.
4-Тапсырма «Балық аулау» Балық кескініндегі карточкалардағы сұрақтар.
1. Электрокардиограмма деп - / жүректің функционалдық ерекшелігіне сәйкес пайда
болған биопотенциалдарды тіркеу әдісін айтады. /
2. Электрокардиография – ол / жүректің биопотенциалын тіркеуге және талдауға
негізделген әдіс. /
3. Электромиография - ол / бұлшықеттің биопотенциалын тіркеуге және талдауға
негізделген әдіс. /
4. Биопотенциалдар / Тіннің және жасушаның қозуы нәтижесінде оларды қоршаған
ортадағы иондар тараламының өзгеруі. /
5. Ағзаға импульстік токтармен әсер ету арқылы жүргізілетін әдісті - /
электростимуляия дейді. /
6. Электроэнцефолография - ол / мидың биопотенциалын тіркеуге және талдауға
негізделген әдіс. /
7. Жүректің биопотенциалдары -/ жүректің жүйке-бұлшықет жүйесінің қозу нәтижесінде
пайда болады. /
8. ЭКГ-ның тістерін қандай ретпен белгілейді - / P-Q-R-S-T. /
9. Электрокардиографияның негізі - / Эйнтховен теориясы. /
10. Жүректің биопотенциалдарын тіркеу және оны сараптау медицинада - / жүрек-
қантамырлар жүйесінің физиологиялық күйін анықтауда (диагностикада) қолданылады. /
11. Қазіргі уақытта биопотенциалдарды тіркеудің кең тараған әдісі –
/ электрокардиография /
12. Электрокардиографияда тіркелетін потенциалдар айырымы - / жүректің жүйке -
бұлшықет аппаратының қозу нәтижесінде пайда болады./
13. Электрокардиографияның негізгі мақсаты - / өзгерістерді тіркеу/
14. Электрокардиография әдісі - / Эйнтховен теориясына негізделген./
15. Электродты адам денесіне жапсырғанда тері мен электродтың арасында - / өтпелі
кедергі пайда болып, биопотенциалдардың амплитудасын азайтып, пішінін бұзады. /
16. Ультрадыбыс деп - / жиілігі 20000 Герцтен жоғары және адам құлағына естілмейтін
толкындарды айтады. /
17. Шу деп - / бір уакытта әртүрлі жиілікпен және амплитудамен таралатын дыбыс
толкындарын айтады. /
18. Дыбыс деп - / жиілігі 20—20000 Герц арасында серпімді ортада таралған және есту
сезімін туғызатын механикалық толкынды айтады. /
19. Ультрадыбыс деп - / жиілігі 20000 Герцтен жоғары және адам құла-ғына естілмейтін
толкындарды айтады. /
20. Инфрадыбыс деп - / жиілігі 0—20 Герц арасында таралып және адамның есту мүшесімен
кабылданбайтын механикалықтолқындарды атайды. /
21. Тон деп - / уакыт арасында жиілігі және амплитудасы тұрақты немесе белгілі бір
зандылықпен өзгеретін дыбыстарды айтады. /
22. Физикалық сипаттарын объективті сипаттар деп - / оған жиілігі, гармониялық
спектрі және интенсивтілігі жатады; /
23. Физиологиялық сипаттарын субъективті сипаттар деп - / кейде есту сезімі деп те
атайды. Оған дыбыстың жоғарылығы, тембрі және қаттылығы жатады. /
5-тапсырма
Студенттердің білімдерін интерактивті тақтада сөз жұмбақ беру арқылы бақылау
/20 мин/
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Э
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Л
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Е
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
К
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Т
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Р
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
О
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
К
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Р
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Д
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
И
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
О
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Г
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Р
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ф
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
И
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Я
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Э
|
й
|
н
|
т
|
х
|
о
|
в
|
е
|
н
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ж
|
и
|
і
|
Л
|
і
|
к
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
О
|
т
|
в
|
Е
|
р
|
т
|
о
|
н
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м
|
е
|
х
|
а
|
н
|
И
|
К
|
а
|
л
|
ы
|
қ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Т
|
е
|
м
|
б
|
р
|
і
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и
|
н
|
ф
|
Р
|
а
|
д
|
ы
|
б
|
ы
|
с
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т
|
О
|
Н
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ф
|
и
|
з
|
И
|
К
|
а
|
л
|
ы
|
қ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е
|
н
|
ж
|
А
|
Р
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
п
|
е
|
Р
|
к
|
у
|
с
|
и
|
я
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
г
|
е
|
м
|
о
|
Д
|
и
|
н
|
а
|
м
|
и
|
к
|
а
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
э
|
л
|
е
|
к
|
т
|
р
|
р
|
м
|
И
|
о
|
г
|
р
|
а
|
ф
|
и
|
я
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
В
|
и
|
л
|
ь
|
с
|
О
|
н
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ф
|
о
|
н
|
о
|
к
|
а
|
р
|
д
|
и
|
о
|
Г
|
р
|
а
|
ф
|
и
|
Я
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
у
|
л
|
ь
|
т
|
Р
|
а
|
ф
|
о
|
н
|
о
|
ф
|
о
|
р
|
е
|
з
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а
|
у
|
с
|
к
|
у
|
л
|
ь
|
т
|
А
|
ц
|
и
|
я
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ф
|
о
|
н
|
о
|
к
|
а
|
р
|
д
|
и
|
о
|
г
|
р
|
а
|
ф
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У
|
с
|
с
|
И
|
н
|
г
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
э
|
н
|
ц
|
е
|
ф
|
а
|
л
|
о
|
г
|
р
|
а
|
ф
|
и
|
Я
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Сұрақтары
1. Электрографияның негізі
2. Дыбыстың физикалық сипаты
3. Мембрананың құрылымын алғаш ашқан ғалым
4. Мембрананың қызметі
5. Дыбыстың физиологиялық сипаттары
6. Жиілігі 0-20 Герц арасында таралып және адамның есту мүшесімен қабылданбайтын механикалық толқындар
7. Уақыт арасында жиілігі және амплитудасы тұрақты немесе белгілі бір заңдылықпен өзгеретін дыбыстар
8. Дыбыстың сипаты
9. Биологиялық мембрана арқылы зат тасымалдаудың түрі
10. Ішкі мүшенің тұсына келіп ұрғылап, одан шыққан дыбыска талдау жасап, диагностика мақсатында қолданылатын әдіс
11. Қанның қан тамырлар бойымен қозғалыс заңдарын зерттейтін биомеханиканың бөлімі
12. Бұлшықеттердің биопотенциалдарын тіркеу әдісі
13. Кеуде электродтарын ашқан ғалым
14. Жүрек дыбысын жазып алу әдісі
15. Ультрадыбыспен емдеу әдісінің жаңа әдісі
16. адам ағзасының ішкі мүшелерінің физиологиялық ерекшеліктеріне сәйкес шығаратын дыбыстарды тындау әдісі
17. Фонокардиография әдісінде қолданылатын құрал
18. Белсенді зат алмасуды ашқан ғалым
19. Мидың биопотенциалын тіркеу әдісі
6-тапсырма
Студенттердің білімін тест арқылы бақылау /20 мин/
1-вариант
1. Ағзаға импульстік токтармен әсер ету арқылы жүргізілетін әдісті
А) электрофорез деп атайды
В) төменгі жиілікті электрлі терапия деп атайды
С) гальванизация деп атайды
Д) электростимуляия дейді
Е) жоғары жиілікті электрлі терапия деп атайды
2. Электрокардиография – ол
А) мидың биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
В) бұлшықеттің биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
С) көздің тор қабатының биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
Д) жүректің биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
Е) терінің биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
3. Электроэнцефолография - ол
А) мидың биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
В) бұлшықеттің биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
С) көздің тор қабатының биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
Д) жүректің биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
Е) терінің биопотенциалықнтіркеуге және талдауға негізделген әдіс
4. Электромиография - ол
А) мидың биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
В) бұлшықеттің биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
С) көздің тор қабатының биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
Д) жүректің биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
Е) терінің биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
5. Биопотенциалдар
А) Тіннің және жасушаның қозуы нәтижесінде оларды қоршаған ортадағы иондар
тараламының өзгеруі
В) кеңістіктің кез келген екі нүктесінің арасында пайда болған электрлік әдістер
С) тірі ағзадан өтетін электр тоғы
Д) адам ағзасына емдеу мақсатында қолданылатын электр тоғы
Е) екі нүктесінің арасында пайда болған электрлік әдістер
6. Жүректің биопотенциалдары
А) жүректің жүйке-бұлшықет жүйесінің қозу нәтижесінде пайда болады
В) орталық жүйке жүйесінің қызуынан пайда болады
С) жүректің бас интегралдық электр өсінің өзгеруінен пайда болады
Д) жүрек жұмысының функциясы өзгергенде пайда болады
Е) адам ағзасына үздікті электр тоғымен әсер еткенде пайда болады
7. Жүректің биопотенциалдарын тіркеу және оны сараптау медицинада
А) жүрек – қантамырлар жүйесін емдеуде қолданылады
В) қанның қантамырлар бойымен қозғалысын анықтауда қолданылады
С) жүрек- қантамырлар жүйесінің физиологиялық күйін анықтауда (диагностикада)
қолданылады
Д) жүйке жүйесінің физиологиялық күйін анықтауда қолданылады
Е) жүректің өлшемін және орналасуын анықтауда қолданылады
8. Электрокардиограмма деп
А) жүректің функционалдық ерекшелігіне сәйкес пайда болған биопотенциалдарды тіркеу әдісін
айтады
В) адам денесі бетіндегі екі нүкте аралығындағы кернеуді жазуды айтады
С) тірі жасушаларындағы ток күші өзгерісін жазуды айтады
Д) тірі жасушасының кедергісінің өзгерісін жазуды айтады
Е) жасушаларындағы ток күші өзгерісін жазуды айтады
9. Электрокардиографияның негізі:
А) Максвелл теориясы
В) Гольдман –Хонжкин теориясы
С) Нернст теңдеуі
Д) Эйнтховен теориясы
Е) Даниэл – Девсон теориясы
10. ЭКГ-ның тістерін қандай ретпен белгілейді
А) P-R-S-T-Q
В) Q-P-R-S-T
С) P-Q-R-S-T
Д) R-Q-P-T-S
Е)T-Q-R-S-P
2-вариант
1. Электроэнцефолография - ол
А) мидың биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
В) бұлшықеттің биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
С) көздің тор қабатының биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
Д) жүректің биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
Е) терінің биопотенциалықнтіркеуге және талдауға негізделген әдіс
2. Электрокардиографияның негізі:
А) Максвелл теориясы
В) Гольдман –Хонжкин теориясы
С) Нернст теңдеуі
Д) Эйнтховен теориясы
Е) Даниэл – Девсон теориясы
3. Жүректің биопотенциалдарын тіркеу және оны сараптау медицинада
А) жүрек – қантамырлар жүйесін емдеуде қолданылады
В) қанның қантамырлар бойымен қозғалысын анықтауда қолданылады
С) жүрек- қантамырлар жүйесінің физиологиялық күйін анықтауда (диагностикада)
қолданылады
Д) жүйке жүйесінің физиологиялық күйін анықтауда қолданылады
Е) жүректің өлшемін және орналасуын анықтауда қолданылады
4. ЭКГ-ның тістерін қандай ретпен белгілейді
А) P-R-S-T-Q
В) Q-P-R-S-T
С) P-Q-R-S-T
Д) R-Q-P-T-S
Е)T-Q-R-S-P
5. Жүректің биопотенциалдары
А) жүректің жүйке-бұлшықет жүйесінің қозу нәтижесінде пайда болады
В) орталық жүйке жүйесінің қызуынан пайда болады
С) жүректің бас интегралдық электр өсінің өзгеруінен пайда болады
Д) жүрек жұмысының функциясы өзгергенде пайда болады
Е) адам ағзасына үздікті электр тоғымен әсер еткенде пайда болады
6. Электромиография - ол
А) мидың биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
В) бұлшықеттің биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
С) көздің тор қабатының биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
Д) жүректің биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
Е) терінің биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
7. Биопотенциалдар
А) Тіннің және жасушаның қозуы нәтижесінде оларды қоршаған ортадағы иондар
тараламының өзгеруі
В) кеңістіктің кез келген екі нүктесінің арасында пайда болған электрлік әдістер
С) тірі ағзадан өтетін электр тоғы
Д) адам ағзасына емдеу мақсатында қолданылатын электр тоғы
Е) екі нүктесінің арасында пайда болған электрлік әдістер
8. Ағзаға импульстік токтармен әсер ету арқылы жүргізілетін әдісті
А) электрофорез деп атайды
В) төменгі жиілікті электрлі терапия деп атайды
С) гальванизация деп атайды
Д) электростимуляия дейді
Е) жоғары жиілікті электрлі терапия деп атайды
9. Электрокардиография – ол
А) мидың биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
В) бұлшықеттің биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
С) көздің тор қабатының биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
Д) жүректің биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
Е) терінің биопотенциалын тіркеуге және талдауға негізделген әдіс
10. Электрокардиограмма деп
А) жүректің функционалдық ерекшелігіне сәйкес пайда болған биопотенциалдарды тіркеу
әдісін айтады
В) адам денесі бетіндегі екі нүкте аралығындағы кернеуді жазуды айтады
С) тірі жасушаларындағы ток күші өзгерісін жазуды айтады
Д) тірі жасушасының кедергісінің өзгерісін жазуды айтады
Е) жасушаларындағы ток күші өзгерісін жазуды айтады
Тесттің дұрыс эталоны
1 нұсқа
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
|
д
|
д
|
а
|
в
|
а
|
а
|
с
|
а
|
д
|
с
|
2 нұсқа
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
|
а
|
д
|
с
|
с
|
а
|
в
|
а
|
д
|
д
|
а
|
Бағалау критерий
10-9=5
8-7=4
6-5=3
5=2 1-вариант
1. Жиілігі 20-2000 Герц арасында серпімді ортада таралып,есту сезімін туғызатын
механикалық толқынды –
А) инфрадыбыс
В) дыбыс
С) ультрадыбыс
Д) тон
Е) шу
2. Жиілігі 0-ден 20- Герцке дейін таралып,адамның есту мүшесімен
қабылданбайтын механикалық толқынды -
А) инфрадыбыс
В) дыбыс
С) ультрадыбыс
Д) тон
Е) шу
3. Уақыт аралығында жиілігі мен амплитудасы тұрақты немесе белгілі бір
заңдылықпен өзгеретін дыбысты -
А) инфрадыбыс
В) дыбыс
С) ультрадыбыс
Д) тон
Е) шу
4. Бір уақытта әртүрлі жиілікпен және амплитудамен таралатын механикалық
толқынды -
А) инфрадыбыс
В) дыбыс
С) ультрадыбыс
Д) тон
Е) шу
5. Толқынның таралу бағытына көлденең орналасқан беттен уақыт бірлігінде өтетін
энергия ағынын –
А) дыбыстың қаттылығы
В) дыбыстың тембрі
С) дыбыстың жоғарылығы
Д) дыбыстың интенсивтілігі немесе толқын ағынының тығыздығы
Е) тон және шу
6. Ультрадыбысты алу әдісі мынаған негізделген -
А) термоэлектрлік эффектіге
В) пьезоэлектрлік эффектіге
С) термоэлектрондық эмиссияға
Д) фотоэлектрлік эффектіге
Е) тура электрлік эффектіге
7. Ультрадыбыстық локация мынаған негізделген –
А) пьезоэлектрлік эффектіге
В) уьтрадыбыстың шағылуына
С) ультрадыбыстың дифракциясына
Д) ультрадыбыстың жұтылуына
Е) дыбыс толқынының дифракциясына
8. Ультрадыбыс деп, тербеліс жиілігі
А) 16Гц-20 кГц аралығындағы толқынды айтамыз
В) 20кГц-тен жоғары болатын толқынды айтамыз
С) 20кГц-тен төмен болатын толқынды айтамыз
Д) 16Гц-тен төмен болатын толқындарды айтамыз
Е) 16-200 Гц аралығындағы толқындарды айтамыз
9. Ультрадыбыстық локацияны медицинада
А) көздің көру қабілетін анықтау үшін қолданады
В) жүректің параметрлерін анықтау үшін қолданады.
С) ағза ішіндегі мүшелердің орнын, өлшемдерін анықтау үшін қолданады
Д) қанның қантамырлар бойымен қозғалыс жылдамдығын анықтау үшін қолданады
Е) тыныс алу жиілігін және тыныс алу көлемін анықтау үшін қолданады
10. Доплер эффектісі медицинада не үшін қолданылады
А) адам құлағының дыбысты қабылдау шегін анықтау үшін
В) қан қысымын өлшеу үшін
С) қантамырлар бойымен қанның қозғалыс жылдамдығын анықтау үшін
Д) қанның минуттық көлемін анықтау үшін
Е) қанның соққылық көлемін анықтау үшін
2-вариант
1. Толқынның таралу бағытына көлденең орналасқан беттен уақыт бірлігінде өтетін
энергия ағынын –
А) дыбыстың қаттылығы
В) дыбыстың тембрі
С) дыбыстың жоғарылығы
Д) дыбыстың интенсивтілігі немесе толқын ағынының тығыздығы
Е) тон және шу
2. Ультрадыбысты алу әдісі мынаған негізделген -
А) термоэлектрлік эффектіге
В) пьезоэлектрлік эффектіге
С) термоэлектрондық эмиссияға
Д) фотоэлектрлік эффектіге
Е) тура электрлік эффектіге
3. Ультрадыбыстық локация мынаған негізделген –
А) пьезоэлектрлік эффектіге
В) уьтрадыбыстың шағылуына
С) ультрадыбыстың дифракциясына
Д) ультрадыбыстың жұтылуына
Е) дыбыс толқынының дифракциясына
4. Ультрадыбыстық локацияны медицинада
А) көздің көру қабілетін анықтау үшін қолданады
В) жүректің параметрлерін анықтау үшін қолданады.
С) ағза ішіндегі мүшелердің орнын, өлшемдерін анықтау үшін қолданады
Д) қанның қантамырлар бойымен қозғалыс жылдамдығын анықтау үшін қолданады
Е) тыныс алу жиілігін және тыныс алу көлемін анықтау үшін қолданады
5. Уақыт аралығында жиілігі мен амплитудасы тұрақты немесе белгілі бір
заңдылықпен өзгеретін дыбысты -
А) инфрадыбыс
В) дыбыс
С) ультрадыбыс
Д) тон
Е) шу
6. Бір уақытта әртүрлі жиілікпен және амплитудамен таралатын механикалық
толқынды -
А) инфрадыбыс
В) дыбыс
С) ультрадыбыс
Д) тон
Е) шу
7. Жиілігі 20-2000 Герц арасында серпімді ортада таралып,есту сезімін туғызатын
механикалық толқынды –
А) инфрадыбыс
В) дыбыс
С) ультрадыбыс
Д) тон
Е) шу
8. Жиілігі 0-ден 20- Герцке дейін таралып,адамның есту мүшесімен
қабылданбайтын механикалық толқынды -
А) инфрадыбыс
В) дыбыс
С) ультрадыбыс
Д) тон
Е) шу
9. Доплер эффектісі медицинада не үшін қолданылады
А) адам құлағының дыбысты қабылдау шегін анықтау үшін
В) қан қысымын өлшеу үшін
С) қантамырлар бойымен қанның қозғалыс жылдамдығын анықтау үшін
Д) қанның минуттық көлемін анықтау үшін
Е) қанның соққылық көлемін анықтау үшін
10. Ультрадыбыс деп, тербеліс жиілігі
А) 16Гц-20 кГц аралығындағы толқынды айтамыз
В) 20кГц-тен жоғары болатын толқынды айтамыз
С) 20кГц-тен төмен болатын толқынды айтамыз
Д) 16Гц-тен төмен болатын толқындарды айтамыз
Е) 16-200 Гц аралығындағы толқындарды айтамыз
Тесттің дұрыс эталоны
І нұсқа
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
сұрақ
|
в
|
а
|
д
|
е
|
д
|
в
|
в
|
в
|
с
|
в
|
І нұсқа
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
сұрақ
|
д
|
в
|
в
|
с
|
д
|
е
|
в
|
а
|
с
|
в
|
Бағалау критерий
10-9=5
8-7=4
6-5=3
5=2
6 СӨЖ-ді бағалап, сабақты қорытындылау (10 мин) - Студенттердің алған білімін қысқаша түсіндіру арқылы қорытындылау.
7. Үйге тапсырма (5 мин) – Студенттерге жаңа тақырыптан өзіндік дайындалуға
сұрақтар мен тапсырмалар беру.
Тақырыбы: Электрокардиографияның физикалық негіздері.
Дыбыстың қасиеті және есту мүшесінің сезімталдылығы
а) Өзіндік дайындауға арналған сұрақтар:
1. Немістің ұлы композиторы Бетховен өзінің соңғы симфонияларын саңырау кезінде жазған. Ұлы шығармаларын жазу үшін таяқшаның бір ұшын тісіне, бір ұшын рояльдің қақпағына тіреп қоюды пайдаланған.
Сұрақ. Таяқша композиторға қалай көмектескен?
а) Өзіндік дайындауға арналған сұрақтар:
- Электрокардиография (ЭКГ)
- Электроэнцефалография (ЭЭФГ)
- Электромиография (ЭМГ)
- Эйнтховен теориясы
- Электрокардиограмманы үйрену
- Дыбыстың толқындары және дыбыс
- Дыбыстың физикалық және физиологиялық сипаттары.
- Дыбыс түрлері
- Физикалық сипаттарын объективті сипаттар деп
- Физиологиялық сипаттарын субъективті сипаттар деп
- Дыбыс
- Ультрадыбыс
- Инфрадыбыс
Үй тапсырмасын орындауға ұсынылатын әдебиеттер:
Қолданылған негізгі әдебиеттер
1. Бират Көшенов / Медициналық биофизика/ .-Алматы: Қарасай, 2010
2. Бират Көшенов / Медициналық биофизикадан тестілер жинағы/. – Алматы,2010 ж
3. Мякишев Г.Я., Буховцев Б.Б. /Физика / Орта мектептің 10-11 сыныбына арналған оқулық /
Алматы: Мектеп 2001
4. Байзақ Ү.А. Құдабаев Қ.Ж. /Медициналық биофизика мен медтехникалар бойынша лаборториялық практикум/ Алматы: « Эверо» 2011 ж, 139-155 б.
Қосымша әдебиеттер
1. Мякишев Г.Я., Буховцев Б.Б. /Физика / Орта мектептің 10-11 сыныбына арналған
оқулық / Алматы: Мектеп 2001
2. Рымкевич А.П. Физика есептерінің жинағы. Алматы: Рауан, 1992
3. Көшеров Ә.Ж. /Жаттығу есептері 10-сынып /. Шымкент, 2001
WEB сайттары тізімі
1. www.physic.kz . Физиктерді қолдау сайты
2. www.infust.kz. Информатик ұстаздар сайты
3.www.zhangozy.narod.ru
4. www.google.kz
5. www.fizica.ru
6. www.e-gov.kz
Достарыңызбен бөлісу: |