Сабақтың ортасы
30мин
|
Үй жұмысын тексеру: 5 мин
«Блиц сұрақтар» арқылы үйге берілген тапсырманы тексеру
Инерция деп нені айтады?
Денеге еш нәрсе әрекет етпесе, ол қандай күйде болады?
«Инерция» сөзі латын тілінен аударғанда қандай мағынаны білдіреді?
Инерция құбылысын ашқан кім?
Күш дегеніміз не?
Күш қандай шама? Белгіленуі
SI жүйесінде күштің өлшем бірлігі
Дескриптор: Әрбір дұрыс жауапқа- 1 ұпай
Бағалау: «Қол шапалақтау» әдісі
Жаңа сабақ:
1. Мәлімет беру.
Осы тақырыпты түсіндіру мақсатында барысында Bilim.land.kz.сайытынан бейне жазба көрсету. 4 мин
Күнделікті өмірдегі мысалдарды сұрақ ретінде қоя отырып, оқушылардың ой-өрістерін дамыту.
2. «Сурет сыры» әдісін пайдаланамын.7 мин. Бұл әдіс сөйлеу, анық баяндау, тәжірибе алмасу, өзара байланыста болу мақсатында қолданылады.
Мысалы: Жоғары лақтырылған тас, допты тепкен кезде, бұтағынан үзілген алма да Жерге түседі. Әрбір оқушының ойын білу.
Проблемалық сұрақ:
1-тапсырма: Неліктен барлық денелер Жерге қайтадан түседі, неге олар жоғарға ұшып кетпейді?
Бағалау критерийлері:
Өмірден келтірілген мысалды біледі;
Жоғары лақтырылған тас, допты тепкен кезде, бұтағынан үзілген алманың Жерге құлауын түсінеді.
Дескрипторлар:
Өмірден келтірілген мысалды біледі; 1
Мысалда келтірілген денелердің не себептен құлауын түсінді;.1
2-тапсырма: Суретке қарап «Дененің салмағы» дегеніміз не? Анықтама бер.
Бағалау критерийлері:
Дене,салмақ, тірек, аспа, күш терминдерін пайдаланып анықтама құрастырады.
Дескрипторлар:.
- Формуласын біледі;
- Күштің қайда түсетінін біледі.
3-тапсырма: Сіздер лифтімен көтерілген кезде немесе төмен түскен кезде қандай күйде болдыңыздар? Не сездіңіздер? Бұл құбылысты немен байланыстырарсыздар?
Бағалау критерийлері:
Күнделікті өмірмен байланыстырады;
Келтірілген мысалды түсінеді;
Лифтімен көтерілген кезді немесе төмен түскен кезді ажырата біледі.
Дескрипторлар:
Күнделікті өмірмен байланыстырды;
Лифтімен көтерілген кезді немесе төмен түскен кезді ажыратып айырмашылығын білді.
4-тапсырма: Салыстыру-дененің салмағының тіреу нүктесін анықтап, ауырлық күшінің тіреу нүктесімен салыстыр.
Бағалау критерийлері:
Ауырлық күшінің тіреу нүктесі дененің ауырлық центрінен бастап әр уақытта төмен қарай бағытталады.
Дененің салмағының тіреу нүктесі тірек немесе аспамен тірелгеннен нүктеден бастап бағытталатынын біледі.
Дескрипторлар:
Ауырлық күші мен салмақтың тіреу нүктелерін салыстырады.
Суретте дененің салмағы мен ауырлық күшінің тіреу нүктесі дұрыс көрсетілгенін табады.
Бағалау: «Жылдамдық» тәсілі
Осыдан барып, мынадай қорытындыға келеміз: денелерге Жердің тарапынан күш әрекет етеді. Жер барлық денелерді өзіне тартады.
Сондықтан Әлемдегі денелердің бір-біріне тартылуы бүкіләлемдік тартылыс деп атайды. Осы құбылыс негізінде ұлы ағылшын ғалымы Исаак Ньютон табиғаттың ұлы заңы – Бүкіләлемдік тартылыс заңын тұжырымдады.
3. Кластер әдісі арқылы оқушылар тақырыптан түсінгенін сызбаға түсіреді. 6мин
Дескриптор:
- Әдемі көркемдеу -1 ұпай
- Мағынаның дұрыс ашылуы -1 ұпай
- Оқушы мақсатына жетті – 1 ұпай
Бағалау: «Жылдамдық» тәсілі
4.Есеп шығару: 8мин
1. Жүктің массасы 100 г дене. Оған қандай ауырлық күші әрекет етеді?
2. Орта ендікте денеге әрекет ететін ауырлық күші 196,12 Н. Дененің массасы қандай? Осы денеге экваторда, полюсте әрекет ететін ауырлық күштерінің шамасы қандай болады?
3. Массасы 40 кг бала 5кг сөмкені өзімен көтеріп ұстап тұр. Баланың салмағы қандай?
4. Денеге әрекет ететін ауырлық күші 10кН. Ол дененің массасы қандай?
Бағалау критерийлері:
Есептердің берілгенін жазады;
ХБЖ-ға аударады;
Формуланы білу
Есептің шешімін табу
Дескриптор:
Есептердің берілгенін физикалық тілде жазды;
ХБЖ-ға аударды;
Формуласын жазды;
Есептің шешімін шығарды
Бағалау: «Жылдамдық» тәсілі
Бүгінгі сабақта біз тартылыс құбылысын, ауырлық күшін, дененің салмағын, салмақсыздықты оқып үйрендік. Әлемдегі денелердің бір – біріне тартылуы Бүкіләлемдік тартылыс деп аталады. Ағылшын ғалымы Исаак Ньютон бұл құбылысты зерттеп, табиғаттың ұлы заңы – Бүкіләлемдік тартылыс заңын тұжырымдады.Бүкіләлемдік тартылы күші көрінісінің бірі – денелердің Жерге тартылу күшін ауырлық күші деп атайды және оны Fа әрпімен белгілейді. Сонымен барлық денелер үшін ауырлық күшінің дененің массасына қатынасы тұрақты болады. Бұл тұрақты шаманы g (латынша оқылуы «же») әрпімен белгіленеді. Бұдан:болады.
Осыдан, денеге әрекет ететін ауырлық күші дене массасына тура пропорционал:
Тұрақты g — дың шамасы жуықтап алғанда 9,8 Н/кг – ға тең. Дененің тірекке немесе аспаға әрекет ететін күші дененің салмағы деп аталады. Ол Р әрпімен белгіленеді. Оның формуласы; яғни Салмағы нөлге тең болатын дененің мұндай күйін салмақсыздық деп атайды.Бүгінгі тақырыпта біз осыны оқып, білдік.
|
Интерактивті тақта (Видеобейне)
www.bilimland.kz
Үлестірмелі тапсырмалар
Оқулық, плакаттар, маркер
|
