Сакенова Р. Е., Батырбай Ә. Т., Жапарова М. С., Ботабаева Г. Б., Сакпанов Е. М
жүктеу/скачать 2,44 Mb. Pdf көрінісі
|
2914351229724 Сакенова, Батырбай К ПЕЧАТИ
- Бұл бет үшін навигация:
- Био – Савар – Лаплас заңы
| 3.6 Вакуумдегі магнит ӛрісі
Кез-келген электр тогының немесе қозғалыстағы зарядталған бӛлшектердің айналасында магнит ӛрісі болады. Магнит ӛрісін сандық сипаттау үшін физикалық векторлық шама магнит ӛрісінің индукция векторы енгізілген. Магнит ӛрісінің индукция векторы магнит ӛрісінің күштік сипаттамасы болып табылады. Ӛлшем бірлігі Бағыты мен шамасы ӛзгермейтін магнит ӛрісін біртекті магнит ӛрісі деп атайды. 139 Магнит ӛрісін кӛрнекті түрде бейнелеу үшін магнит ӛрісінің күш сызықтары немесе индукция сызықтары енгізілген. Әрбір нүктесіне жүргізілген жанама сол нүктедегі индукция векторының бағытымен сәйкес келетіндей магнит ӛрісінде жүргізілген сызықтарды магнит ӛрісінің күш сызықтары деп атайды. Күш сызықтарының жиілігі – магнит ӛрісінің шамасына тура пропорционал. Магнит ӛрісінің индукция векторының бағыты бұрғы ережесімен анықталады. Магнит ӛрісінің күш сызықтары – тұйықталған сызықтар, яғни магнит ӛрісі – құйынды ӛріс болып табылады. Тұрақты магнитте екі полюс болады. Оның солтүстік полюсін - N, оңтүстік полюсін - S деп белгілейді. Тұрақты магниттің магнит ӛрісі оңтүстік полюстен солтүстік полюске қарай бағытталады. Био – Савар – Лаплас заңы Кез-келген пішіндегі тогы бар ӛткізгіштің магнит ӛрісі Био-Савар-Лаплас заңымен анықталады. Суреттегі А нүктесіндегі токтың элементі тудыратын магнит ӛрісінің индукциясы Био – Савар – Лаплас заңымен анықталады. Био – Савар – Лаплас заңын векторлық немесе скаляр түрлерде жазып кӛрсетуге болады: - векторлық түрде жазылған Био – Савар – Лаплас заңы, - скалярлық түрде жазылған Био – Савар – Лаплас заңы. 140 мұндағы: - магнит тұрақтысы. Токтың тудыратын толық магнит ӛрісінің индукциясы магнит ӛрісінің суперпозиция приципімен анықталады. Магнит ӛрісінің суперпозиция принципі бойынша: Магнит ӛрісін сипаттау үшін индукция векторымен қатар магнит ӛрісінің кернеулік векторы енгізілген. Магнит ӛрісінің кернеулігі ортаның қасиеттеріне байланыссыз, ол магнит ӛрісін туғызатын токтың шамасына тікелей байланысты болады. Кернеулік векторының ӛлшем бірлігі Магнит ӛрісінің кернеулік векторы арқылы жазылған Био – Савар – Лаплас заңы: векторлық түрі - скаляр түрі - Вакуумдегі магнит ӛрісінің индукция векторы мен кернеулік векторы арасындағы байланыс келесі түрде жазылады: . 1) Ұзындығы -ға тең тогы бар түзу ӛткізгіштің магнит ӛрісінің индукциясы мен кернеулігін анықтайық. Био – Савар – Лаплас заңы бойынша 141 мұндағы: Сонымен ұзындығы -ге тең тогы бар түзу ӛткізгіштің магнит ӛрісінің индукциясы мен кернеулігі келесі формулалармен анықталады: 2) Шексіз ұзын түзу ӛткізгіштің магнит ӛрісінің индукциясы және кернеулігін анықтайық. Егер ӛткізгіш шексіз ұзын болса, онда Бұл жағдайда шексіз ұзын түзу ӛткізгіштің магнит ӛрісінің индукциясы және кернеулігі келесі формулалармен анықталады: 3) Тогы бар орамның центріндегі магнит ӛрісінің индукциясы және кернеулігі келесі формулалармен анықталады: 4) Соленоидтың осіндегі магнит ӛрісінің индукциясы және кернеулігі келесі формулалармен анықталады: 142 мұндағы: - соленоидтың бірлік ұзындығындағы орам саны. 5) Қозғалыстағы зарядтың тудыратын магнит ӛрісірің индукциясы және кернеулігі келесі формулалармен анықталады: жүктеу/скачать 2,44 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|