Сакенова Р. Е., Батырбай Ә. Т., Жапарова М. С., Ботабаева Г. Б., Сакпанов Е. М

164 
мұндағы: 
- ӛшу коэффициенті,
- контурдың меншікті 
тербелістерінің циклдік жиілігі. 
Еріксіз электр тербелістерінің дифференциалдық теңдеуінің шешімі 
келесі түрде жазылады: 
мұндағы: 
- зарядтың амплитудасы, 
- тербелістің фазасы. 
Жоғарыдағы теңдеуді уақыт бойынша дифференциалдағанда, ток күшінің 
ӛзгеру заңы алынады. 
ток пен кернеу арасындағы фазалар айырмасы екенін ескерсек, 
ток күшінің формуласы келесі түрде жазылады: 
формуласынан катушкада ток күші фаза 
бойынша кернеуден -ге қалатыны кӛрінеді. 
. 
Актив кедергі ток күші мен кернеу арасында фазалар айырмасын 
тудырмайды. 
Конденсаторда кернеу ток күшінен фаза бойынша -ге қалады. 

165 
. 
Фазалық қатынастарды келесі суретте кӛрсетілген векторлық диаграмма 
арқылы кӛрнекі түрде кӛрсетуге болады: 
Айнымалы электр тогы 
Сыртқы периодты түрде ӛзгеретін кернеудің әсерінен тізбекте пайда 
болатын электр тогын айнымалы электр тогы деп атайды. Айнымалы электр 
тогы келесі заңмен ӛзгереді: 
Токтың амплитудасы 
кернеудің амплитудасына, тізбектің 
параметрлеріне және жиілікке тәуелді: 
мұндағы: 
- айнымалы ток тізбегінің толық кедергісі, 
яғни импедансы. 
Ток күші фаза бойынша кернеуден тізбектің параметрлерімен және 
жиілікпен анықталатын бұрышқа қалады.

166 
болған жағдайда ток фаза бойынша кернеуден озады. 
мұндағы:
шамасы конденсатордың сыйымдылық кедергісі 
деп аталады. 
мұндағы: 
-шамасы катушканың индуктивтілік кедергісі деп 
аталады. 
шамасы тізбектің реактив кедергісі деп аталады. 
Айнымалы ток тізбегінің қуаты келесі формуламен анықталады: 
мұндағы:
- қуат коэффициенті деп аталады. 
Ток күшінің әсерлік мәні
және кернеудің әсерлік мәні 
екенін ескерсек, айнымалы ток тізбегінің қуатын келесі түрде ӛрнектеуге 
болады: 

жүктеу/скачать 2,44 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: