Салқынбай А., Абақан Е. с
КЛИШЕ (фр. сйсһё) - қар. Штамп. КОЙНЕ
жүктеу/скачать 13,56 Mb. Pdf көрінісі
|
Салқынбай линг. Түсіндірме сөздік
50 әдістер, МОРФОЛОГИЯ
| КЛИШЕ
(фр. сйсһё) - қар. Штамп. КОЙНЕ (грек, коіпё dialektos - ортақ тіл) - күнделікті қаты- настың негізгі қүралы ретінде, әр т ү р л і д и а л е кт іл е р мен тілдерде сөйлеушілер әлеуметтік қа ты н а с та р д а қо л д а н а ты н қызметтік тілдің түрі. Ең әуелі «К». термині тек жалпы грек тіліне қатысты қолданылатын (б.э.д. IV—III ғғ.), бүл иония- аттикалы қ диалект негізінд е пайда болған іскерлік, ғылыми және көркем әдебиеттің ортақ тілі болатын. Қазіргі әлеуметтік лингвистикада К. түсін ігі кең мағынада қолданылып ж үр - бүл аймақтық, тұрақты түрдегі қатынастың кез келген қүралы (әсіресе ауызекі сөйлеу) болуы м ү м кін . Қ а л а л ы қ К. ж ә н е ауылдық К. деп екіге бөлінеді. К. рөлін (қызметін) белгілі бір тіл не д и а л е кт а т қа р а алады. Ауызекі К. лингва франка мен әдеби тілдің арасында болады. (қар. Әдеби тіл). Қала К .-с і пиджинмен қоса қарасты ры - лады, бірақ К.-нің қалыптасуы ерекше болады, ол тілдің не месе диалектН ң сақталуы мен дамуының арқасы нда пайда болады, ал пиджин - бастапқы тілдің қүрылымдық өзгеріске түсуінен пайда болады. Пиджин әр түрлі тілдердің қатынасқа түсіп ара/іасуы ны ң нәтиж есі деуге болады, ал К. те к бір тілдің диалектілері немесе туыс 105 ком-ком т іл д е р д ің н е гіз ін д е қа л ы п - тасады. Кейбір жағдайларда пиджин К.-нің қызметін иеленуі мүмкін, кейін ол «креол» тіліне айналып кетеді. Ауызекі К. басқа жазба К.-нің негізі бола алады, м ы с., о р т а ға с ы р л ы қ латын ж азуы - ғы л ы м и ж а з б а К. болған. жүктеу/скачать 13,56 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|