Сапа менеджменті жүйесі

3.1 ЖОБА ТҮЙІНДЕМЕСІ

Көптеген несие берушілер мен инвесторлар бизнес-жоспардың қысқаша мазмұнын оқуды ұнатады, яғни көлемі екі парақтан аспайтын түйіндеме болуы тиіс. Бұл оларға осы жобаның басқа жобалардан маңызды ерекшеліктері мен артықшылықтарын көруге мүмкіндік береді.

1-кесте – Жоба деректері

2-кесте – Өнімнің өзіндік құны

3-кесте – Қаражаттың мақсаты

Компанияны сипаттау кезінде сіз нақты немен айналысатыныңызға - не өндіресіз, сатасыз, қызмет көрсетесіз және т.б., сіздің бизнесіңіз қай кезеңде (сіз нарықта жаңадан аштыңыз немесе бірнеше жыл бойы жұмыс істеп жатырсыз, қандай кезеңдер) туралы тоқталған жөн дамудан өттіңіз бе). Сіздің компанияңыз қандай заңды тұлға болып табылады - ЖК (жеке кәсіпкер), ШҚ (шаруа шаруашылығы), ЖШС (жауапкершілігі шектеулі серіктестік), АҚ (акционерлік қоғам). Сіз өз бетіңізше жұмыс жасайсыз ба, әлде делдалдар арқылы. Болашақта басқа қалаларға немесе елдерге кеңейту мүмкіндігі бар ма. Соңында, компанияңыздың негізін қалаушы туралы бірнеше сөз айтыңыз.

3.3 НАРЫҚ ЖӘНЕ БӘСЕКЕЛЕРДІ ТАЛДАУ

Бизнес-жоспардың бұл бөлімінде нарықтың абсолютті көлемін, бұл нарықтың өсуге немесе тоқырауға бейімділігін, нарықтың негізгі сегменттерін көрсету маңызды.

3.4 МАРКЕТИНГ ЖОСПАРЫ

Жалпы маркетинг келесі екі жақтың қарым-қатынасын білдіреді: нарықты, әлеуетті тұтынушыларды зерттеу және осы әлеуетті тұтынушыға тауарлар мен қызметтерді жылжыту. «Өндірілгенді сатпай, сатып алғанды өндір» маркетингтің негізгі формуласы.

• 
  сіздің тауарыңызды тарату схемасы: өз бетінше, көтерме ұйымдар, дүкендер және т.б. арқылы;
  
• 
  баға белгілеу: өніміңіздің (қызметіңіздің) бағасын қалай анықтайсыз, қандай пайда күтесіз, шығындарды өтеуге және жеткілікті пайда алуға мүмкіндік беретіндей бағаны қаншалықты төмендетуге болады;
  
• 
  жарнама: бұл үшін қанша ақша бөлуге болады, сіз өз бизнесіңізді қандай формада және қандай құралдармен жарнамалайсыз;
  
• 
  тұтынушыларды ынталандыру әдістері: сіз жаңа тұтынушыларды қалай және қандай құралдармен тартасыз - сату аймақтарын кеңейту, өндірісті ұлғайту, өнімді (қызметті) жақсарту, тұтынушыларға кепілдіктер немесе қосымша қызметтерді ұсыну және т.б.;
  
• 
  бизнесіңіз туралы жақсы пікірді қалыптастыру және қолдау: сіз өзіңіздің өніміңіз (қызметіңіз) және кәсіпорынның өзі үшін тұрақты беделге қалай және қандай жолмен қол жеткізесіз.
  

3.5 ӨНДІРІС ЖОСПАРЫ

Бұл бөлімді жазу кезіндегі негізгі ереже – баяндау мүмкіндігінше қарапайым болуы керек. Өндіріс жүйесінің барлық негізгі құрамдас бөліктері бизнес-жоспарда сипатталуы керек.

4-кесте – Жобаның өндірістік бағдарламасы

Келесі сұрақтарға жауап беру керек:

1. 
   Негізгі өндіріс әдістері мен технологиялары қандай?
   
2. 
   Өндіріс персоналының жалпы құрылымы, тауарларды шығару операциялары қандай? Операцияларда артықшылыққа қол жеткізу мүмкін бе? Өндіріс процесінің құрылымын өндірістің технологиялық схемасы арқылы көрсету жақсы.
   
3. 
   Қандай шикізат пен материалдар қажет? Зерттеу объектісін негізгі жеткізушілер кімдер?
   
4. 
   Критикалық факторлар («кедергілер») анықталды ма? Олар жеткізушілер болуы мүмкін, белгілі бір операцияларға жұмсалған уақыт және т.б.
   
5. 
   Өндірісті ұйымдастыру үшін қандай қуат қажет? Кәсіпорынның белсенді қуаттары бар ма?
   
6. 
   Қайталану жағдайлары қаншалықты жиі кездеседі (бар және қажет), ол қалай таңдалады?
   
7. 
   Сапаны бақылау қалай жүзеге асырылады?
   
8. 
   Жабдықтың сипаттамасы (бар және қажет) және оны қалай таңдау керек.
   
9. 
   Өндіріс қайда орналасады? Орналасқан жері және географиялық жағдайлары бойынша өндіріске қойылатын талаптар.
   
10. 
    Болашақ өндіріске қажетті жұмыс күші қандай? Қызметкерлердің біліктілігі жабдықтың мүмкіндіктері мен ерекшеліктеріне сәйкес келе ме?
    

5-кесте – Жобалық жабдықтардың тізімі (инвестициялар).

3.6 ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖӘНЕ БАСҚАРУ ЖОСПАРЫ

Сіздің бизнесіңізді кіммен ұйымдастыратындығыңызды және оның бірқалыпты және сәтті жұмыс істеуін қалай жоспарлайтыныңызды көрсететін жоспар. Бұл бөлімде келесі сұрақтарды шешу қажет:

6-кесте – Кадрлық және еңбекақы қоры, теңге

7-кесте – Жобаны іске асыру кестесі

3.7 ҚАРЖЫ ЖОСПАРЫ

Бұл бөлімде бизнес-жоспардың алдыңғы бөлімдерінде қабылданған шешімдердің мүмкін болатын нәтижелері ақшалай түрде жинақталған.

8-кесте – Өндіріс шығындарының есебі. Жылдар бойынша шығындар, мың теңге

9-кесте – Жобаның табыстары мен шығындары туралы есеп

3.8 ЖОБА ТӘУЕКЕЛДЕРІНІҢ ДЕҢГЕЙІ

Бұл бөлімнің маңыздылығы жоспарда белгіленген мақсаттардың толық немесе ішінара орындалмауы қаупін бағалау болып табылады.

10-кесте – Тәуекел түрлері және олардың теріс әсері

11-кесте – Тәуекел түрлері және оны жою әдістері

Жұмыстың соңында – жоба бойынша жалпы қорытынды жасау.

ҰСЫНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

Негізгі әдебиеттер

1. Сейтқазиева А.М., Бекназарова А.Т. Кәсіпорын экономикасы және кәсіпкерлік: Оқу құралы / Алматы: Тұран университеті, 2018 ж.
2. Гранатуров В.М. Экономикалық тәуекел: мәні, өзгерту әдістері, төмендету жолдары: Оқулық. – М.: Бизнес және қызмет көрсету, 2017 ж.
3. Грузинов В.П. Кәсіпорын және кәсіпкерлік экономикасы. – М.: СОФИТ, 2017 ж.
4. Тренев Н.Н. Кәсіпорын және оның құрылымы: Диагностика. Бақылау. Жақсарту: ЖОО-ға арналған оқулық. М.: АЛДЫНДА, 2018 ж.
5. Кәсіпкерлік және бизнес негіздері: Е.С. Дүйсенханов, С.А. Щеглов, Д.Ханин, А.А. Гуляев. – Алматы: «Көкжиек-Көкжиек», 2020 ж.
6. Кәсіпкерлік негіздері. Әдістемелік құрал / Е.С. Дүйсенханов, Н.Е. Жұлдызбаев, А.С. Успаева, А.С. Өтепқалиев, С.Атагелдинова, Г.Е. Керімбек – «Атамекен» ҚР ҰКП – Нұр-Сұлтан: «Астана қаласының жас мүгедектері» ҚБ, 2019 ж.
7. Шағын кәсіпкерлік: ұйымдастыру, менеджмент, экономика: оқу құралы / Под. ред. В.Я.Горфинкель. - М .: Университет оқулығы: INFRA-M, 2018 ж.
8. Кәсіпкерлік негіздері: оқулық: [сағат 3-те] / Г.Л.Багиев [және т.б.] Ғылыми. ред. Г.Л. Багиев; Забайкал. күй un-t. – Ред. 2-ші,. - Баспа үйі: Заб ГУ, Чита, 2017 ж.
9. «Bastau Business» жобасы бойынша кәсіпкерлік негіздерін оқыту оқу құралы / «Атамекен» ҰКП. - Астана: «Шаңырақ-Медиа» ЖШС, 2018 ж.
10. «Д.Серікбаев атындағы ШҚТУ НАО-да қарыз алудың (плагиат) болуы бойынша жазба жұмысының барлық түрлерін жүргізу тәртібі туралы» ереже: П НАО «Д.Серікбаев атындағы ШҚТУ» 038- II -2021 ж.
11. Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексі.
12. https://stat.gov.kz
13. https://atameken.kz

Қосымша әдебиеттер

1. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі (жалпы бөлім).
2. Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі.
3. «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы (Салық кодексі)» Қазақстан Республикасының Кодексі.
4. Кейлер В.А. Кәсіпорын экономикасы: дәрістер курсы. Мәскеу: INFRA-M; Новосибирск: NGAEiU, 2018 ж.
5. Райзберг Б.А., Фатхутдинов Р.А. Экономикалық менеджмент: Оқу құралы. М.: «Intel-sintez» бизнес мектебі, 2018 ж.
6. Қуатова Д.Я. Кәсіпорын экономикасы: Оқулық. – Алматы: Экономика, 2017 ж.
7. Оқаев Қ.О., Дюкова Е.Л. Нарық жағдайындағы өнеркәсіптік кәсіпорынның экономикасы. – Алматы: Экономика, 2018 ж.
8. Сейтқазиева А.М. және т.б.Кәсіпорынның инвестициялық қызметі: Оқу құралы / А.М. Сейітқазиев, А.Б. Байқадамова, Ж.И. Сариев. – Алматы: Экономика, 2018 ж.
9. Кәсіпорын экономикасы: Жоғары оқу орындарына арналған оқу құралы / Ред. В.Я. Горфинкель, В.А. Швандар. - М.: БІРЛІК-ДАНА, 2017 ж.

Қосымша А

БИЗНЕС ЖОБА