Саясаттанудың қалыптасуы мен дамуы, оның негізгі категориялары, саясаттанудың пәні мен объектісі
жүктеу/скачать 218,45 Kb.
|
СРС саясаттану
- Бұл бет үшін навигация:
- Саясаттанудың қалыптасуы мен дамуы, оның негізгі категориялары, саясаттанудың пәні мен объектісі.
- Саясаттанудың негізгі парадигмалары мен мектептері.
- Саяси шынайылықты зерттеу әдістері.
|
СӨЖ Тақырыбы: Саясаттанудың негізгі парадигмаларын салыстырмалы талдау Оқытушы: Мұсатаев. C. Ш Студент: Асқар И. H Мамандығы: Халықаралық қатынастар Алматы, 2023 ж. Саясаттанудың қалыптасуы мен дамуы, оның негізгі категориялары, саясаттанудың пәні мен объектісі. Саяси ғылымның даму кезеңдері - саясатты саналы түсінудің алғашқы тарихи түрі - көне дәуірдегі діни-аңыздық түсіндірулер. Ал б.э.д. ӀӀ-Ӏ мыңжылдықтарда саяси көзқарастар тиімді бола бастады, сөйтіп, алғашқы саяси түсініктер мен ұғымдар, кейінірек саяси түжырымдар пайда болады. Бүл үрдіс бірінше кезекте Конфуция, Платон, Аристотель еңбектерімен байланысты. Келесі кезең орта ғасырдағы саяси биліктің теологиялық теориясымен байланысты. Әлеуметтік-саяси ой діни қайраткерлер күшімен дамытылды, тіптен шіркеу мемлекет пен саясатта басым рөл атқарды. М.Августин, Ф.Аквинский еңбектерімен танымал. Саясаттанудың түсініктері мен категориялары - басқа ғылым салаларындағы сияқты саясаттанудың да өзіндік ұғымдары (категориялары) бар. Оған саяси құбылыстар мен процестердің мәнін білдіретін ғылыми терминдер, сөз тіркестері жатады. Мысалы: "саясат", "саяси билік", "саяси жүйе", "саяси тәртіп", "саяси партия", "саяси мәдениет", "саяси әлеуметтену", "саяси өмір", "саяси қатынастар", "қоғамдық үйымдар", "мемлекет", "демократия", "егемендік", "құқықтық мемлекет", "азаматтық қоғам", "ішкі саясат", "сыртқы саясат" және т.б. Саясаттану пән ретінде оқушыларға саяси мәселелер бойынша нақты білім жүйесін береді, нақты саяси шындықтың мәні мен болашақта дамуын, негізгі саяси институттар, ұйымдар, қозғалыстар мен үрдістер, саяси қатынастар жүйесіндегі жеке тұлғаның құқықтық жағдайы мен оның саяси өмірге қатысу жолдарын жан-жақты ашып көрсетеді. Саясаттану пән ретінде посткеңестік кеңістікте XX ғ. 90 ж. бастап оқу бағдарламаларына енгізілді. Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындарында саясаттану міндетті пән ретінде оқытылады. Саясаттанудың ең басты зеpттеу объектiсi – қоғамның саяси жүйесi мен оның негiзгi буыны мемлекет. Сонымен қатар, қоғамның тұтастай aлғaндaғы саяси өмipi де саясаттанудың объектiсiне жатады. Саясаттанудың негізгі категорияларының бірі -билік. Осыған байланысты саяси биліктің дәстүрлі теорияларын зерттейді. Оларға: монархия, аристократия, автократия, авторитаризм, деспотизм, охлократия, плутократия, тирания, тоталитаризм, этатизм, элитаризм, бюрократия, олигархия (финанс билігі), теократия, технократия т.б. жатады. Саясаттану саяси ілімдердің утопиялық, діни, ғылыми түрлерін зерттейді. обектісі 1) саяси теория; 2) саяси институттар; 3) саяси партиялар, топтар, қоғамдық пікір; 4) халықаралық қатынастарды анықтады. Саясаттанудың негізгі парадигмалары мен мектептері. 1. Теологиялық парадигма 2.Натуралистік парадигма 3.Әлеуметтік парадигма жатады Саяси шынайылықты зерттеу әдістері. Дәстүрлі әдіске саясаттанушылар тарихи, заңдық, институционалдық әдістерді кіргізеді.Тарихи әдісте саяси оқиғаларды сипаттауға, өткен саясатты бағалауға; заңдық әдісте конституциялық принциптер мен құқықтық кодекстерді зерттеуге баса көңіл бөлінеді. Институционалдық әдістің олардан айырмашылығы – ол саяси институттардың қызметіне талдау жасауға баса зейін салатын нормативтік-құқықтық тәсілдің басым болуымен сипатталады. Эмпирикалық әдісті саясат ғылымына американдық зерттеушілеренгізді, олар өздерінің назарын нақты эмпирикалық деректерді: индивидтер мен әлеуметтік топтардың мінез-құлқын нақты талдауға аударды. Бихевиоризмге (ағылш. Behavior- мінез-құлық) ерекше тоқтау әр түрлі әдістерді қолдануға әсерін тигізді, бұлар: статистикалық, сандық құжаттарды талдау, ба қылау, сұрау жүргізу, эксперимент жасау. салыстырмалы, жүйелі, құрылымдық-функционалдық әдістері Баяндаушылық. Түсіндірушілік. Болжаушылық. Инструменталдық. Институционалды әдіс Нормативтік әдіс Диалектикалық-материалистік әді Бихевиористік әдіс сандық әдіс СалыстырмалыәдісТарихи тәсіл Жүйелеу әдісі Әлеуметтанушылық әдіс Шешім қабылдау әдісі. жүктеу/скачать 218,45 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|