Партия - мемлекеттік билікті қолға алуға немесе билік жүргізуге қатынасуға бағытталған, ортақ мүдде, бір идеология негізінде құралған адамдардың ерікті одағы.
Партия - мемлекеттік билікті қолға алуға немесе билік жүргізуге қатынасуға бағытталған, ортақ мүдде, бір идеология негізінде құралған адамдардың ерікті одағы.
Партиялар:
Сайлауға;
Мемлекеттік органдар құруға;
Мемлекеттік маңызды шешімдер қабылдауға және оларды іс жүзіне асыруға белсене қатысады.
Тұңғыш алғашқы партиялар Ежелгі Грецияда пайда болған.
Тұңғыш алғашқы партиялар Ежелгі Грецияда пайда болған.
Қазіргідей нағыз саяси партиялар Еуропада XIX ғ. екінші жартысында пайда бола бастаған.
Немістің көрнекті саясаттанушысы Макс Вебер саяси партиялардың дамуында мынадай кезеңдерге бөлді: (Бұл кезеңдерді тек Ұлыбританияың либералдық (виги) және консервативтік (тори) партиялары ғана басынан өткізген)
Немістің көрнекті саясаттанушысы Макс Вебер саяси партиялардың дамуында мынадай кезеңдерге бөлді: (Бұл кезеңдерді тек Ұлыбританияың либералдық (виги) және консервативтік (тори) партиялары ғана басынан өткізген)
Аристократиялық үйірмелер
Саяси клубтар
Көпшілік партиялар
Жер иелерінің мақсатын қорғады.
Буржуазияның мүддесін қорғады.
Көпшілікпен байланысты болып, барынша өз қатарына көбірек адамдарды тартты.
Саяси партиялардың белгілері:
Партия бағдарламасының болуы
Саяси билік үшін күрестің болуы
Партиялық тәртіптің болуы
Партияға мүшелік ету
Мүшелік жарна төлеу
Партияның жарғысының болуы
Баспа органдардың болуы
Партия басшылығының көптеген өкілеттігі
Кәсіптік негіздегі партия аппартының болуы
Саяси партиялар жіктеледі:
Саяси жүйедегі рөлі мен іштей ұйымдастыруына байланысты
Авангардтық Парламенттік
Сайлаушылар Қауымдастық
Саяси идеологиясына қарай
Саяси идеологиясына қарай
Коммунистік
Социал-
демократиялық
Буржузиялық-
демократиялық
Консервативтік
Фашистік
Саяси өмірдегі алатын орнына қарай
Оппозициялық Билееуші
ПАРТИЯЛЫҚ ЖҮЙЕ
Көппартиялық жүйе
Екіпартиялық
Бірпартиялық
Бірпартиялық жүйе өзінен басқа, әсіресе бәсекелес партияларды болдырмайды
Екіпартиялық жүйеде басқа да кішігірім партиялар болуы мүмкін, бірақ билік үшін нағыз бәсекелестік ең ірі екі партияның арасында жүреді.
Көппартиялық деп мемлекеттік билік үшін күрес барысында бірнеше саяси партиялардың әр түрлі мүдделері мен пікір алалығын пайдалана отырып басқару түрін айтады.
