Сборник материалов международной научно-практической конференции

жүктеу/скачать 3,5 Mb.

бет	2/16
Дата	29.01.2018
өлшемі	3,5 Mb.
	#35988
түрі	Сборник

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 16

АЛМАТЫ, 2016

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ КОРПОРАЦИЯСЫ

МЕЖДУНАРОДНАЯ ОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ КОРПОРАЦИЯ

ҚАЗАҚ БАС СӘУЛЕТ ЖӘНЕ ҚҰРЫЛЫС АКАДЕМИЯСЫ

КАЗАХСКАЯ ГОЛОВНАЯ АРХИТЕКТУРНО-СТРОИТЕЛЬНАЯ АКАДЕМИЯ

«МӘҢГІЛІК ЕЛ»:

ҚАЗАҚСТАН ТӘУЕЛСІЗДІГІНІҢ ҚАЛЫПТАСУЫ МЕН ДАМУЫНДАҒЫ НЕГІЗГІ КЕЗЕҢДЕР

Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдығына

арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясының

МАТЕРИАЛДАР ЖИНАҒЫ

24.11.2016.
СБОРНИК МАТЕРИАЛОВ

МЕЖДУНАРОДНОЙ НАУЧНО-ПРАКТИЧЕСКОЙ КОНФЕРЕНЦИИ

«МӘҢГІЛІК ЕЛ»: ОСНОВНЫЕ ВЕХИ В СТАНОВЛЕНИИ И РАЗВИТИИ НЕЗАВИСИМОСТИ КАЗАХСТАНА

посвящённой 25-летию Независимости Республики Казахстан

24.11.2016.
COLLECTION OF MATERIALS

of the International scientific-practical conference

«ETERNAL NATION»: MILESTONES IN FORMATION AND DEVELOPMENT OF THE INDEPENDENCE OF KAZAKHSTAN

dedicated to the 25^th anniversary of the Independence of the Republic of Kazakhstan

November 24, 2016.

АЛМАТЫ, 2016

УДК 378(063)

ББК 67.91

М36
Редакционная коолегия:

Акбаева Л.Н. – к.филос.н., ассоц. проф. ФОГП КазГАСА (МОК)

Богенбаева А.К. – к.и.н., ассоц. проф. ФОГП КазГАСА (МОК)

Омарбаев Ы.К. – м.и.н., ассист. проф. ФОГП КазГАСА (МОК)

М36 «Мәңгілік Ел: основные вехи в становлении и развитии Независимости Казахстана»: посвящённая 25-летию Независимости Республики Казахстан»: Сб. матер. VIII Межд. науч.-практ. конф. – Алматы: «Арда», 2016. – 188 с.

ISBN 978-9965-07-809-5

В сборнике представлены результаты научно-исследовательской деятельности участников VIII Международной научно-практической конференции «Мәңгілік Ел: основные вехи в становлении и развитии Независимости Казахстана»: посвящённой 25-летию Независимости Республики Казахстан», осветившей проблемы четвертьвекового пути казахского народа от провозглашения в начале 90-х годов ХХ века государственного суверенитета до сегодняшних дней.

А также расмматриваются актуальные проблемы социально-гуманитарных и языковых дисциплин.

УДК 378(063)

ББК 67.91

ISBN 978-9965-07-809-5

СОДЕРЖАНИЕ
1. Абдукадыров Н.М., (М.Х. Дулати ат. ТарМУ, Тараз қ.) Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында Қазақстан мен Германия арасындағы саяси байланыстар………………………………………………………………………………..7

2. Абилова Б.А., (КазГАСА), Языковое право и языковая политика Республики Казахстан............................................................................................................10

3. Абильчанова Ж.К., (КазГАСА), Методы обучения студентов неязыкового вуза иностранному языку в условиях ограниченности учебного времени...........13

4. Акбаева Л.Н., (КазГАСА), Акбаева А.Н., (КазУМОиМЯ им. Абылай хана), Историко-этноэстетические основы становления независимости казахского народа в поэзии акынов-жырау эпохи «Зар-заман».........................................17

5. Атанакова К.М., (КазНУИ, г. Астана), Роль и место движения «Алаш» в общественно-политической жизни Казахстана начала XX века.....................22

6. Аубакирова Б.К., (Ш.Уәлиханов ат. ҚазМУ, Көкшетау қ.), Қазіргі БАҚ мәтініндегі тілдік ауытқулар..................................................................................27

7. Әбдуақап Қара, Мимар (Синан ат. университет, Түркия, Анкара қ.) Мұстафа Шоқай және оның тәуелсіздік жолындағы қайраткерлік өміріне бір ой.........................................................................................................................31

8. Батырбекқызы Г., (МКТУ им. Х.А. Яссауи, г. Туркестан), Назир Торекулов о вопросах религии........................................................................................................34

9. Баялиева Г., (Қорқыт Ата ат. ҚМУ, Қызылорда қ.), Желтоқсан оқиғасы тақырыбына жазылған шығармалардың стилі................................................38

10. Бәйелі Ә.Ж., (АУМ),Мәтін лингвистикасы......................................................41

11. Богенбаева А.К., (КазГАСА), Многовековая история становления казахской государственности: путь от борьбы до её приобретения.................................46

12. Бөрібай Б.І., (ҚазБСҚА), Тілді мамандыққа сәйкес оқыту............................52

13. Джаныкулова С.К., (КазГАСА), Основные особенности становления политической системы РК……………………………………………………………..55

14. Жакупова А.О., (КазГАСА), Особенности литературно-критических статей Ж.Аймауытова............................................................................................58

15. Жамалов К.Ж., (ҚазБСҚА), XX ғасыр басындағы тәуелсіздік идеясы.....................................................................................................................62

16. Жампейсова Ж.М., (ҚазБСҚА), Жіктік жалғаудың өзіндік ерекшеліктерін меңгерту.....................................................................................................................66

17. Жарықбаева Д.Р., (ҚазМемҚызПУ), Қазақ даласындағы құқықтық тәрбие мәселелері...................................................................................................................69

18. Жумадил А.К., (ҚазБСҚА), Мемлекеттілік және Ұлы даланың әскери мектебі.......................................................................................................................74

19. Жумадил М.Т., (КазАДИ им. Гончарова), Национальная интеллигенция и вопросы сохранения культурного наследия в 20-30-е гг. ХХ века.....................80
20. Жуматаева Д., (Х.А. Яссауи ат. ХҚТУ, Түркістан қ.), Қазақстан бұқаралық ақпарат құралдарындағы Кипр ахуалы 1963-1967 жж. («Социалистік Қазақстан» газеті бойынша).............................................................................85

21. Жусупов С.Х., (КазГАСА), Жусупова Р.К., (КНК им. Курмангазы) Философские аспекты проблем прав человека и демократических свобод…..89

22. Казиева А.Х., (АЭС, г. Астана), Суды биев как первооснова осуществления правосудия……....................................................................................................94

23. Каипбаева А.Т., (ҚазМемҚызПУ), Тәуелсіздік белестері..............................98

24. Карыбаева А.С., (КазГАСА), «Иностранный язык» как действенный фактор социально-экономического, научного, технического и общекультурного прогресса…………………………………………………………………………103

25. Карыбаева Г.А., (КазГАСА), Стратегия формирования межкультурной коммуникативной компетенции при обучении профессионально-ориентированному иностранному языку............................................................106

26. Кәрібаев Б.Б., (әл-Фараби ат. ҚазҰУ), Қазақ хандығы – ұлттық сипаттағы қазақ мемлекеті..............................................................................109

27. Мангазина Ж.Р., (КазГАСА), Функция иностранного языка в современном обществе.................................................................................................................113

28. Маршевски Мариуш Дамиан, (Университет им. Адама Мицкевича, Польша, г. Познань), Возрождение ханафитского мазхаба и его роль в становлении государственности независимого Казахстана............................117

29. Масанов Е.Ж., (ҚазБСҚА), Тәуелсіз Қазақстандағы медиамәдениеттің рөлі............................................................................................................................121

30. Минаева А.Ж., (КазГАСА), Чтение при обучении профессионально-ориентированному иностранному языку в неязыковом вузе.............................124

31. Молдабаева М.К., (КазГАСА), Classroom Challenges in EFL teaching.........127

32. Нагиятова Л.Б., (КазГАСА), Развитие СМИ Казахстана в годы независимости……………………………………………………………………………130

33. Нургалиева А.Ж., (КазГАСА), Borrowing as a natural process of the development of language…………………………………………………………………133

34. Нурканов А.А., (КазГАСА), Причины возникновения этнополитических конфликтов………………………………………………………………………………136

35. Нурмахова Ж.К., (КазГАСА), Менлимуратова Э.А., (КГУ им. Бердаха, Узбекистан, г. Нукус,), Язык научно-технической литературы.....................140

36. Омарбаев Ы.К., (ҚазБСҚА), Иманбаева М.М., (АТУ), Дүйсенбаев Р.А., (Шымкент Назарбаев Зияткерлік мектебі), Орталық Азиядағы тәуелсіз мемлекеттердің өзара ынтымақтасу үдерістеріндегі Н.Ә. Назарбаевтың тарихи рөлі...............................................................................................................143

37. Садыканова С.Х., (КазГАСА), Современные педагогические технологии в учебном процессе...............................................................................................146

38. Сейдуллаева Г.А., (ҚазБСҚА), «Мәңгілік ел» ұлттық идеясының рухани құндылықтары – патриоттық тәрбие беру тірегі.......................................149

39. Славомир Горак, (Университет Карлов, Чешская Республика, г. Прага), Интеграционные процессы в постсоветских странах Центральной Азии глазами зарубежных исследователей..................................................................152

40. Сулейменова К.К., (ҚазБСҚА), Тәуелсіздік кезеңінде этномиграциялық даму ерекшеліктері......................................................................................................155

41. Тәшімбаева К.К., (Тараз қ.), Тәшімбай С.К., (ҚазБСҚА), Сақ-ғұн батырлық жырлары негізінде тәрбие сағатын ұйымдастыру..........................................159

42. Тәшімбай С.Қ., (ҚазБСҚА), Тәуелсіздік жылдары: зерттеудегі жаңа бағыттар.................................................................................................................162

43. Төлен Ж., (Сүлейман Демирел ат. ҚТУ), «Мәңгілік Ел» идеясының тарихи бастаулары.......................................................................................................165

44. Тугельбаева А.Н., (КазГАСА) Inter-ethnic cooperation in Kazakhstan and trinity of languages as the core component of independence…………………………169

45. Тұрлыбек А. (Сүлейман Демирел ат. ҚТУ), Тәуелсіздік жолындағы көтерілістер………………………………………………………………………………172

46. Wojciech Kruszewski, (The John Paul II Catholic University of Lublin, Poland), Dorota Kuncewicz (The Maria Grzegorzewska University, Poland), On the Problem of the Method in Transdisciplinary Researches……………………………………….176

47. Шонайбаева А.Т., (ҚазБСҚА), Қазақ ресми-іс қағаздар тілінің тәуелсіздік жылдарындағы дамуы.....................................................................................180

48. Шынтаева Н.С., (ҚазБСҚА), Жастардың сөйлеу мәдениетін дамыту жолдары............................................................................................................183

УДК94(574)(430)

Абдукадыров Н.М., Ph.D., доцент, М.Х. Дулати ат. ТарМУ
ТӘУЕЛСІЗДІКТІҢ АЛҒАШҚЫ ЖЫЛДАРЫНДА ҚАЗАҚСТАН МЕН ГЕРМАНИЯ АРАСЫНДАҒЫ САЯСИ БАЙЛАНЫСТАР
Мақалада Қазақстан мен Германия мемлекеттері арасындағы сауда-экономикалық және саяси байланыстарға жан-жақты бағалар берілген. Автор өзінің жеке пікірлерін танытқан.

В статье дана разносторонняя оценка на торгово-экономические и политические межгосударственные отношения Казахстана и Германии. А также акцентируется собственная точки зрения автора по этому вопросу.

Estimates on the trade and economic and political interstate relations of Kazakhstan and Germany are given in the article. And also it underlines the author’s point of view of the.

Қазақстан Республикасы 1991 жылы өзінің тәуелсіздігін алған уақыттан бастап, бүкіл әлемге өз есігін айқара ашты. Мемлекетіміздің тәуелсіздігі сыртқы саясатты ешбір кедергісіз, еркін және ашық түрде жүргізуге үлкен мүмкіндік берді. Осының негізінде біздің республикамыз тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында-ақ, әлемнің 130-ге жуық мемлекетімен саяси және дипломатиялық қарым-қатынас орнатып үлгерді. Бұған қазақ халқының санасына ғасырлар бойына сіңдірілген алыс және жақын көршімен бейбіт қатынаста болу дәстүрі өз септігін тигізе алды. Оның басты мысалы, қазақ хандары мен сұлтандары ғасырлар бойына сырт елдермен тығыз саяси қатынаста болып өздерінің сыртқы саяси бағыттарын айқындап отырған.

Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алған уақыттан бастап саяси байланыстар орнатқан елдер Еуропалық Одаққа мүше және өзге де Еуропа мемлекеттері болды. Басты мақсат, Еуропаға бағытталған сыртқы саяси қатынастар болды. Қазақстанның әлемдегі беделінің нығая түсуі, оның Еуропа Одағына біріккен мемлекеттерімен байланысының жақсаруымен байланысты. Президент Н.Ә. Назарбаев сыртқы саясаттың осы бағытын жандандыру мақсатында «Еуропаға жол» бағдарламасын ұсынды. Әлемде озық технология, жоғарғы сапа мен тиімділікке негізделген экономикасы бар Еуропа елдерімен жан-жақты байланыстар орнату Қазақстан үшін өте тиімді болатыны күтілді. Қазақстан Республикасы осы бағытты қалыптастыруды 1992 жылы Еуропаға ынтымақтастық және қауіпсіздік ұйымына (ЕҚЫҰ) мүше болумен бастады [1].

Қазақстанның Еуропа мемлекеттері арасында жақсы саяси және дипломатиялық байланыс орнатқан мемлекет Германия болды. Германия бұл уақытта тек Еуропа емес, сонымен бірге әлемнің алдыңғы қатарлы мемлекеттерінің бірі болды. Оның Еуропада беделі зор болып, халықаралық мәселелерді шешуге араласты. Германия көбіне жалпы еуропалық сыртқы саясатты қалыптастыратын және жүзеге асыратын нақты көшбасшы мемлекет. Қазақстан Республикасындағы сияқты бұл кезде Германия Федерациясында да жаңа саяси өзгерістер орын алып жатқан еді. Оның басты мысалы 1990 жылы герман канцлері Гельмут Кольдің бастамасымен бұрынғы екі герман мемлекеті ГФР (Герман Федеративтік Республикасы) мен ГДР-дің (Герман Демократиялық Республикасы) саяси тұрғыда бірігуі болды. Жаңадан қайта құрылған герман мемлекеті сан жылдардан соң тәуелсіздігін енді ғана алып отырған Қазақстан Республикасымен саяси байланыстар орнатуға ықылас білдірді [2].

1990 жылдардың басынан бастап Герман басшылығы Қазақстанмен және бұрынғы КСРО-ның басқа мемлекеттерімен олардың егемендігін және тәуелсіздігін қамтамасыз ету мақсатында екі жақты байланыстарды дамытуды қолдады. ГФР Қазақстанды Орталық Азиядағы маңызды серіктес деп есептейді. Неміс дипломатиясының Қазақстан жөніндегі мақсаты мейлінше анық көрінеді. Ол саяси салада – Германияның Қазақстан рыногына жаппай қатысуымен сипатталады. Ал, бұл өз кезегінде Германияның мемлекеттер арасында саяси байланыстармен бірге экономикалық қатынастарды дамытуға мүдделі екенін аңғартады. Мұндай саяси жоспарлардың түбінде экономикалық байланыстарды дамытып, соның негізінде саяси байланыстарды нығайту жатыр.

Германия Қазақстанның егемендігін 1991 жылы 31 желтоқсанда таныды. Осы кезден бастап, Германияның Қазақстанға деген саяси көзқарасы мен ұстанымдары мығым болып, сонымен бірге Қазақстан да герман мемлекетіне жақындай түсті. Нәтижеде, тәуелсіздіктің алғашқы жылдарынан бастап екі елдің арасында саяси қатынастар жоғары қарқынмен дами бастады. Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында Қазақстан президенті Н.Назарбаев Германияда үш рет ресми сапармен болды [3].

Қазақстан мен Германия арасындағы ұзақ мерзімге бағытталған саяси ынтымақтастықтың іргетасы 1992 жылғы қыркүйекте Қазақстан Республикасы Президенті Н. Назарбаевтың ГФР-ға алғашқы сапары барысында қаланды. Сапардың басты саяси нәтижелерінің бірі өзара қарым-қатынастардың негіздері туралы бірлескен мәлімдемеге қол қойылды. Осы кезден бастап жоғары деңгейдегі саяси байланыстар тұрақты сипат алды. 1995 жылы сәуір айында Қазақстанға Германияның Федералдық Президенті Р. Херцог, арадан көп ұзамай 1996 жылғы мамыр айында – Вице-канцлер, сыртқы істер министрі К. Кинкель келді. Өз кезегінде 1996 жылғы қазан айында Қазақстанның сыртқы саяси ведомствосының басшысы, басқа да министрліктер мен ведомстволардың басшылары ГФР-ға арнайы сапармен барып қайтты.

1997 жылғы қарашада Н. Назарбаевтың ГФР-ға екінші ресми сапары ұйымдастырылды, оның барысында өзара тиімді ынтымақтастықты, бірінші кезекте экономика саласында тереңдетуге бағытталған маңызды халықаралық келісімдер топтамасына қол қойылды. Сапар барысында Германия канцлері христиан-демократ Гельмут Коль мен Нұрсұлтан Назарбаев арасында арнайы кездесу өткізілді. Бұл кездесу екі мемлекеттің саяси байланыстарына ерекше серпін берді. Екі жақты байланыстарды жандандыруға ұдайы ұмтылысының жарқын белгісі біздің елімізге 2001 жылдың көктемінде Вице-канцлер Сыртқы істер министрі Й.Фишердің ресми сапармен келуі болды [4].

Екі жақты қатынастардың маңызды факторы – бұл Қазақстандағы неміс диаспорасының көшіп-қонуы болды. Дәлірек айтқанда, сонау патшалық кезеңнен басталып, кеңестік кезеңде жалғасын тапқан Қазақстанға немістердің Ресейдің ішкі аудандарынан қоныс аудару процесінің нәтижесінде миллионға жуық санды құраған немістердің Германияға қоныс аударуы болды. Герман ішкі істер министрлігінің деректері бойынша 1992-1999 жылдары Қазақстан Республикасынан Германияға 700 мыңнан астам адам көшкен. Сондықтан Федералдық Үкімет саяси тұрғыдан Германия шекарасы отандастар үшін ашық деп мәлімдеуге мәжбүр болғанымен қазақстандық немістердің қазіргі тұрып жатқан жерлерінде қалуы аз мүдделі емес. Берлин олардың әлеуметтік – экономикалық және мәдени жағдайларын жақсарту жөнінде қаржылай көмекті қоса алғанда, барлық мүмкін жәрдемді жасауға әзірлігін мәлімдеді [4, 236 б.].

Қазақстан Республикасының Үкіметі «Қазақстан Республикасында тұратын немістердің этникалық қайта өрлеуі кешенді бағдарламасы туралы» қаулы қабылдады. Қазақстан немістерінің екі съезі өтті. Қазіргі кезде Германияда айтып кеткеніміздей 700 мың Қазақстаннан шыққан неміс тұрып жатса, 300 мыңы Қазақстанда қалды. Бұл жалпы алғанда біздің елдеріміз арасындағы саяси желіні байланыстыруға тікелей немесе жанама қызмет ететін 1 млн.адам деген сөз [5].

Қазақстан Республикасы өзінің тәуелсіздігін жариялаған кезден бастап Германиямен жүргізген саяси байланыстарын одан кейінгі, яғни екінші мыңжылдықта да жалғастырды. Соның салдарынан күні бүгінге дейін мемлекеттер арасындағы саяси қатынастар жоғары қарқынмен дамуда. Халықаралық аренада мемлекетіміз өзінің тарихи, геосаяси және экономикалық факторларына байланысты көп ғасырлар бойы сыртқы саясатын халықаралық ынтымақтастық, көршілес мемлекеттермен татуластық және олардың аймақтық біртұтастығын құрметтеу принципіне негіздеп жүргізіп келеді. Бұл жағдай, Қазақстанның өзге мемлекеттермен, оның ішінде Германиямен тең құқылы және екі жаққа да тиімді қарым-қатынас құруға дайындығы оның бүгінгі күні дипломатиялық байланыс орнатқан шет мемлекеттердің санының көптігімен дәлелденіп отыр. Соның салдарынан Қазақстан өзге де ipi мемлекеттердің үлкен қызығушылығын өзіне аударып, әлем елдері арасынан өзінің лайықты орнын иеленіп отыр.
Әдебиет

1. Борбасов С. Қазақстанның сыртқы саясатының негізгі бағыттары. //Ақиқат. –05.11.2013.

2. Полынов М.С. М.С. Горбачев и объединение Германии. //Новейшая история России. – № 1. – 2011. – С. 201-215.

3. Егемен Қазақстан. – 2004. – 5 желтоқсан.

4. Тоқаев Қ.К. Қазақстан Республикасының дипломатиясы. – Алматы: Ғө Пбк «GAUHAR», 2002. – 568 с.

5. Токаев К.К. Под стягом независимости: Очерки о внешней политике Казахстана /К.К. Токаев. – Алматы: Бiлiм, 1997. – 73 с.

УДК81811.161.1(574)

Абилова Б.А., к.п.н., ассоц. проф. КазГАСА (МОК)
ЯЗЫКОВОЕ ПРАВО И ЯЗЫКОВАЯ ПОЛИТИКА РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
В статье рассматриваются вопросы языкового права и языковой политики в Республике Казахстан.

Мақалада Қазақстан Республикасындағы тіл құқығы мен тіл саясаты мәселелері қарастырылған.

The article deals with the problems of language rights and language policy in the Republic of Kazakhstan.
Для мультинационального государства, каковым является Республика Казахстан, вопрос языкового права один из определяющих факторов в построении межэтнических отношений, создании института демократии и свободы, сохранении идентичности народов и нации.

В международной практике построения системы функционирования языков на государственномуровне, т.е. осуществления на практике языковых прав, употребляется термин «языковая политика», которую определяют как «все виды сознательной деятельности общества, направленной на регулирование использования языка» (в узком смысле) [1]. Государственная языковая политика представляет собой строгую и последовательную систему, состоящую из следующих компонентов:

1) концептуальная программа языковой политики и её пропаганда», например: О Государственной программе функционирования и развития языков на 2001-2010 годы (Указ Президента Республики Казахстан от 7 февраля2001 года), Концепция этнокультурного образования в Республике Казахстан от 15июля 1996 г. и др.;

2) юридическая (законодательная) база функционирования языков и их взаимоотношений, например; Конституция Республики Казахстан, Закон РК «О языках в Республике Казахстан» от 11 июля 1997 года и др.;

3) административное регулирование, например: Департаменты по языковой политике в административных центрах (в акиматах, вузах);

4) экономические меры (Дорожная карта развития трехъязычного образования, 2016 и др.).

Как отмечают исследователи, после распада СССР языковой вопрос стал одним из первых показателей суверенитета, т.к. во всех бывших союзных республиках государственным языком автоматически становился язык титульной национальности. В течение 1989 года законы о языках были приняты в Эстонии (18.01), Литве (25.01), Латвии (5.05), Таджикистане (22.07), Молдавии (01.09), Казахстане (22.09), Киргизии (23.09), Узбекистане (21.10), на Украине (28.10), в 1990 году были приняты законы о языках в Белоруссии(26.01) и Туркмении (24.05), в России «25 октября 1991 года. Во многих постсоветских странах русский язык получил статус официального языка и языка межнационального общения (Казахстан, Кыргызстан, Узбекистан и др.). Однако в ряде республик наблюдается языковая дискриминация, под которой понимается «нарушение гражданских и/или экономических прав личности (этнической группы) по причине незнания или плохого знания языка численно или социально доминирующего на данной территории этноса» [5]. Такое явление мы наблюдаем в Прибалтийских странах и на Украине. В Латвии и Эстонии отказывают в получении гражданства русскоязычному населению, если они не могут сдать экзамен на знание латышского или эстонского языка.

В этом смысле в Казахстане создан оптимальный регулирующий инструмент соблюдения языкового права народов, живущих на территории страны – Ассамблея народа Казахстана. Статус данного регулятора межэтнических отношений и соблюдения языкового права определён на государственном уровне, в октябре 2008 года был принят Закон об Ассамблее народа Казахстана. Другим позитивным регулятором соблюдения языкового права следует назвать пропаганду идей языковой толерантности, под которым мы признаём существование каждого языка, соответствующей, как правило, одноименной национальности или народа. Это особо подчёркнуто в Концепции Доктрины национального единства Народа Казахстана.

Обновленная Государственная программа функционирования и развития языков в Республике Казахстан на 2011–2020 гг. ставит целью увеличение числа выпускников школ, владеющих государственным языком, до 100%, взрослого населения республики – до 80%. Одновременно в Госпрограмме ставится задача сохранения численности населения, владеющего русским языком, на уровне 90%, увеличения доли англоговорящих до 20%.

Следует сказать, что языковая ситуация и языковая политика явления не статичные, а динамичные, связанные с процессами глобализации и интернационализации как мировых трендов. В связи с этим вКазахстанепроисходят процессы языкового сдвига. Так, мы наблюдаем увеличение доли изучения английского языка в образовании как языка международного бизнеса, политики, технологий, инноваций. С другой стороны, растёт интерес населения и к другим иностранным языкам, в частности испанскому, турецкому языкам (увеличение доли покупаемых недвижимостей в Испании, Турции), немецкому языку (получение вида постоянного местожительства как стабильного экономически государства), китайского языка (возможность развития бизнеса) и других. Как показывают исследования российскихсоциолингвистов, доля изучающих русский язык в мире увеличивается. В Казахстане русский язык имеет языковую устойчивость и гиперактуален.

Языковая устойчивость во многом определяется этноязыковой жизнеспособностью, которая определяется тремя переменными: статус, демография и институциональная поддержка [4]. Статус включает престижность группы в обществе, престижность её языка в обществе и относительный достаток группы; демография – абсолютное число членов группы, рождаемость, иммиграционное или эмиграционное поведение группы; к институциональной поддержке относятся средства массовой информации, образование, деятельность правительства, культурная деятельность, степень контроля группы над политическими и финансовыми обстоятельствами.

Развитие системы образования осуществляется с учетом языковой ситуации в стране, демографических условий в регионах. По статистическим данным, в настоящее время в Казахстане функционирует около 50% общеобразовательных школ с казахским языком, около двухсот колледжей, свыше 160 вузов всех форм собственности, в которых активнои стабильно ведется подготовка специалистов на государственном, русском и английском языках. Помимо общеобразовательных школ в регионах Казахстана организована работа около двухсот постоянно действующих воскресных школ, в которых осуществляется изучение родных языков детьми на 25 языках национальностей. Государство в соответствии с Программой ежегодно обеспечивает выделение средств из республиканского бюджета на оказание государственной поддержки развитию национальных школ через воскресные школы.

Нормальное функционирование системы международной информации немыслимо без специалистов в области языка, реально владеющих иностранными языками, способных быстро извлекать информацию из иностранных источников, излагать ее на родном языке и использовать в научной работе. В век высоких технологий ни одна страна не может прожить без интеграции в мировое сообщество, поэтому сегодня стала актуальной усиление преподавания иностранного языка. В принятой Дорожной карте развития трехъязычного образования увеличен компонент иностранного (англоязычного) обучения. От языковой политики во многом зависит условия функционирования, сохранение, развитие языка того или иного социума.

жүктеу/скачать 3,5 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 16