10.3. Гамма-сәулелену
Гамма-сәулелену энергиясы ядролардың қозған энергетикалық күйден
негізгі немесе аздау қоздырылған күйге өткен кезде, сондай-ак ядролық реакциялар кезінде шығарылатын қатаң электромагниттік сәулелену болып табылады.
γ-сәулелену радиоактивтіліктің өздігінен шыгарылмайтын типі. Ол α- жэне β-ыдырауларда ілесе жүреді және ядролардың заряды мен массалык санының өзгеруін тудырмайды. γ-сәуле тума ядродан (аналык ядродан емес) шығарылады жэне өзінің түзілу мезетінде қоздырылған күйде болады. Ядроның коздырылған күйінен негізгіге өтуі шамамен 10-13 ÷10-14 с уақытта өтеді, бұл коздырылған атомның омір сүру уакытынан (10-8 с) едәуір аз.
γ-сәулелену спектрі сызықты болып табылады, бүл атом ядроларының энергетикалык күйлерінің дискреттілігін дәлелдейді.
γ-сәуле өте кысқа толкынды болғандыктан, оның толқындык касиеті әлсіз байкалады, ал корпускулалык касиеті айкын корінеді. Сондыктан γ- сәулеленуді γ-квант бөлшектерінің ағыны ретінде қарастырады.
γ-кванттар нөлдік тыныштык массасына ие бола отырып ортада баяулай алмайды, сондықтан γ-сәуле заттан өткен кезде не онда жүтылады, не одан шашырайды.
γ-сәуле заттан өткен кезде ілесе жүретін негізгі процестер:
Достарыңызбен бөлісу: |