Семестрлік жұмыс
жүктеу/скачать 38,07 Kb.
|
1 2
Байланысты:Ерғали Аяна БЖДк-20-1 Семестрлік жұмыс
| Жеке тұлға –
Әлеуметтік жағы, адамның бойындағы әлеуметтік сапалар; Белгілі бір әлеуметтік қоғамнын өкілі болатын, (ұлты, топ, ұжым т.б.) Белгілі бір іс-әрекет түрімен айналысатын, қоршаған ортаға деген өзінің қатынасын мойындайтын және өзінің дара ерекшеліктері бар нақты адам. Ұлттық психика мен жеке адамның психикасының арақатысы диалектикалық ұқсастықпен жекеліктің айырмашылығымен сәйкес келеді. Жалпылық (ұлттық) және жекешелік (өзіндік) жеке адамның психологиялық кейпінде бірлікте болады. Бірақ олардың ара қатысы әр адамда әртүрлі. Жеке адамның қатынас кеңістігі неғұрлым кең болса, өмірдің барлық жағымен оның байланысы және қарым-қатынасы да әртүрлі болады ішкі дүниетанымы да бай және жеке адамның өз ұлтына тән әлеуметтік сапасы да жоғары болады. Жеке тұлға белгілі бір тәртіппен экономикалық қызметке қатысушы және толық құқықты қызмет субъектісі ретінде әрекет етуші адам. Жеке тұлға өз атынан әрекет етеді және ұжымдық құрылым болып табылатын заңды тұлға сияқты фирма құруға мұқтаж емес. Сондай-ақ ол құқық қатынастарына қатысушы адамды (азаматты) білдіретін термин ретінде де қолданылады. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі бойынша Жеке тұлға – ҚР немесе басқа мемлекеттің азаматы, сондай-ақ азаматтығы жоқ адам. Яғни “жеке тұлға” ұғымы “азамат” деген ұғымға тең мағынада қолданылады. Азамат (Жеке тұлға) – құқықтың жеке субъектісі, оның құқықтық қабілеті (құқыққа қабілеттілігі), яғни азаматтық міндет атқару қабілеті бар. Азаматтық құқықтық қабілет туған сәтінен бастап туындайды және барлық азаматтарға бірдей деп танылады. Ол адамның нақты құқықтары мен міндеттерінің пайда болуының шарты мен алғышарты. Азаматтық кодекстің 18-бабына сәйкес азаматтың ҚР шегінде немесе одан тыс жерлерде мүлікті, соның ішінде шет ел валютасын меншіктенуге; мүлікті мұраға алып қалдыруға; республика аумағында еркін жүріп-тұруға және тұрғылықты жер таңдауға; республикадан тыс жерлерге еркін шығып кетуге және оның аумағына қайтып оралуға; дербес өзі немесе басқа азаматтармен және заңды тұлғалармен бірігіп заңды тұлғалар құруға; заң құжаттарында тыйым салынбаған кез келген мәміле жасасып, міндеттемелерге қатысуға; өнертабыстарға, ғылым, әдебиет және өнер шығармаларына, зияткерлік қызметтің өзге де туындыларына зияткерлік меншік құқығы болуға; басқа да мүліктік және жеке беймүліктік құқықтарды пайдалануға құқы бар. Әрекет қабілеттілігі азамат кәмелетке, яғни 18 жасқа толғанда толық көлемде пайда болады. Әрекет қабілеттілігі азаматтың экономика қызметке қатысуын, атап айтқанда, жеке кәсіпкер ретінде қатысуын қамтамасыз етеді. Азамат өзінің міндеттемелері бойынша өзіне тиесілі барлық мүлкімен жауап береді. Жеке кәсіпкер несиегердің кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты талаптарын қанағаттандыруға дәрменсіз болса, ол соттың шешімімен дәрменсіз (банкрот) деп танылады. Шет елдің азаматтарына және азаматтығы жоқ адамдарға ұлттық құқықтық режим беріледі, олардың да Қазақстанның азаматтары сияқты өзіндік беймүліктік құқықтары болады. Тәрбиенің негізгі мақсаты -қалыптасып келе жатқан жеке тұлғаның әлеуметтік тәжірибені меңгеруі, оның жан жақты үйлесімді дамуы. Жеке тұлғаның дамуы мен қалыптасуы мәселесінің көп ғасырлық тарихы бар. Ол көп аспектілі және әр түрлі ғылымдардың тоғысында қарастырылады. Ертедегі грек ғалымдары жеке тұлғаның дамуына табиғи тума қабілет, қоршаған орта да әсер етеді деп есептеген. Жеке тұлғаның қалыптасуының факторлары туралы идеялар келесі дәуірлердің прогрессивті философиялық жоне психологиялық-педагогикалық пікірлерінде өз жалғасын тапқан (Э.Роттердамский, Я.А Коменский, К.А.Гельвеций, Д.Дидро, А.Дистервег, К.Д.Ушинский, К.Маркс, Ф.Энгельс, З.Фрейд, Д.Дьюи, Э. Торндайк, Н. К.Крупская, П. П. Блонский, А. С. Макаренко, Л. С. Вьгготский, Э. И. Моносзон. Л. И. Божович, С. Л. Рубинштейн, В. В. Давыдов т.б.). Адам — өзіне тән биологиялық құрылысы бар тіршілік иесі, сондықтан табиғат заңдары оның дамуына да әсер етеді. Қоршаған ортаға бейімделіп, өз тіршілігі үшін дайын заттарды пайдаланатын жануарларға қарағанда, адам өзіне керектіні өз қолымен жасайды. Адам табиғатының өзгеруі адам өмірінің әлеуметтік жағдайларының әсерінен болады, адамның тектілігі тек биологиялық жағынан ғана емес, сонымен қатар тарихи дамуы нәтижесінде де пайда болады. «Әлеуметтік мұрагерлік» адамның қоғамдық тәжірибеге ие болуы нәтижесінде орын алады. Сонымен, адамның жалпы дамуында өзара байланысты биологиялық және әлеуметтік бағыттар әсер ететіндігі байқалады. Адам биологиялық тіршілік иесі болып туады, алайда өз дамуы барысында ғана ол әлеуметтік тіршілік иесіне айналады. Психологияда «жеке тұлға» деген ұғымның әр түрлі түсіндірмелері бар, бірақ олардың көбісі мына түсінікке келіп тіреледі: жеке тұлға дегеніміз әлеуметтік қатынастар мен саналы іс-әрекеттің субъектісі ретіндегі индивид. Жеке тұлғаның ең басты белгісі — оның әлеуметтік мәнінің болуы және оның әлеуметтік функцияларды (қызметтерді) (болмысқа, адамдарға, өзіне, еңбекке, жалпы қоғамға қатысты) атқаруы. Жеке тұлға, сондай-ақ, психологиялық дамудың белгілі бір деңгейіне ие (темперамент, мінез-құлық, қабілеттілік, ақыл-ой дамуының денгейі, қажеттіліктер, мақсат-мүдделер). Жеке тұлға — бұл интегративті жүйе, әлдебір ыдырамайтын тұтастық. Алайда, жеке тұлғаны зерттеумен айналысатын ғалымдар бұл тұтастықтың «өзегі» бар деп мойындайды, олар оны «Мен -жүйе» немесе жай ғана «Мен» деп белгілейді. Жоғарыда келтірілген жеке тұлға туралы түсінік жалпылама ұғым болып табылады. Жеке тұлғаның ең маңызды белгілері — оның саналылығы, жауапкершілігі, бостандығы, қадір-қасиеті, даралығы. Жеке тұлғаның маңыздылығы оның қасиеттері мен іс-әрекеттерінде қоғамдық прогрестің тенденцияларыньщ, әлеуметтік белгілер мен қасиеттердің айқын және өзіне тән ерекшелігінің көрініс табуы, оның іс-әрекетіндегі шығармашылық қасиетінің деңгейі арқылы анықталады. Бұл орайда «адам», «жеке тұлға» деген ұғымдардың қатары «даралық» деген ұғыммен толықтырылуы қажет. Жеке тұлғаның қасиеттері – адамға тән ерекшеліктердің айрықша жиынтығы, мемлекеттің ерекшелігін, психологиялық үдерістерді, қоғамдағы немесе табиғи ортадағы мінез-құлық және мінез-құлықтың аспектілерін білдіру. Адамның жеке басының қасиеттері әрқашан жеке. Олардың сандық сипаттамалары бар, нәтижесінде олардың дәрежесі, даму деңгейі немесе деңгейімен өлшенеді. Жеке қасиеттер жиынтығы бір мезгілде тұрақтылықпен (өлшеу кезінде) және динамизммен сипатталады, басқаша айтқанда өзгеріссіз қалады (адам өмірінің жылдарында). Оларды дамыту және трансформациялау көптеген биологиялық және әлеуметтік жағдайлармен байланысты. Олардың келбеті мен одан әрі дамуы адамның руханилығына айтарлықтай әсер етеді. Адамның тұлғалық қасиеттері өздері, адамның жеке «атрибуттары», оның өмірінің барлық мүмкін аспектілеріне әсер етеді, тәуліктік шкафты таңдаудан және кәсіби таңдаулармен аяқталады. Басқаша айтқанда, бұл табиғатқа тән қасиеттер және сипатқа ие.Кейбір жеке параметрлер қоғамның ықпалы, өмір жағдайлары, басқалары – өзгермейтіндіктен өзгеруі мүмкін. Психологтар арасында, жеке тұлғаның көптеген ерекшеліктері алғашқы бесжылдықта қылшықтардың пайда болу кезеңінде пайда болады, кейінгі жылдары олар тек түзетуге жатады. Табиғат сипатына сипаттың әр түрлі сипаттамалары жатады. Мысалға, мысалы, Каттелл оларға интеллект, жаттау және қабылдау үдерісінің ерекшеліктері, жады, музыкалық немесе көркем талант, темпераментдің негізгі қасиеттері. Өз кезегінде Юнг ұқсас теорияны ұстанып, адамдарды өздерінің негізгі ішкі түрлеріне қарай интуитивті, сенсорлық, сенсорлық, ақылға бөледі. Әсіресе кәсіби саланы таңдаған кезде жеке сипаттамалары әсер етті. Көптеген психологтар, таңдалған қызметке жарамсыз болып табылмайтын адамның ешқашан табысқа жете алмайтынын айтады. Сонымен қатар, жұмыспен қамтудың әр саласы жеке қасиеттердің жеке жиынтығымен сипатталады және жағымсыз.ауыр жұмыс, тәуелсіздік, міндеттеме, өзін-өзі жеткіліктілік, ерлік, жауапкершілік, бастама, стресс және тұлғааралық дағдылар: Мысалы, сіз келесі «атрибуттары» табысты бизнесмен қажет. Сонымен қатар, белгісіздік, агрессивтілік және мінсіздік сияқты параметрлер болмауы керек. Мұғалім ұстануды, тиісті талап деңгейін, сыпайылықты сақтауы керек. Жауапсыздық және ұқыптылық жабылады емес, Ол теңдестірілген және тату болуы керек, бірақ бұл агрессивті көріністеріне гравитация болуы емес, жақсы. Жеке басын сипаттайтын барлық қасиеттер жұбайлармен байланысты. Олардың бағдарларына сәйкес оң компонент пен теріс түсі бар. Психикалық құбылыстардың, сипаттамалары және адамның жағдайында негізгі жеке қасиеттер манифест ерекшелігі, адам, оның жеке басын, темперамент қолын, мінез-құлық ерекшеліктері, қоғаммен ерекшелігі өзара іс-қимылды, қоршаған ортаны білдіреді. Басқаша айтқанда, олар жеке адамның психологиялық ерекшеліктерін көрсетеді. Бұл қасиеттер, сондай-ақ пән дағдыларын, білім мен қабілет бар қамтиды. Жеке қасиеттерін білетін адам оларды түзету жұмыстарының бағытын және тәсілдерін баяндау үшін өзіне өзі анықтай алады. Бұдан басқа, мұндай білім сүйіктілерді, әріптестерді және қоршаған ортаны жақсартуды жақсы түсінуге көмектеседі, қоғаммен оңтайлы қарым-қатынас жасауға және қарым-қатынасты сақтауға көмектеседі. Осылайша, болашақта өзіңізді қалай дамыту керектігін түсіну үшін сіздің жеке қасиеттеріңізді білу қажет. Басқа субъектілердің сипаттамаларын түсіну кезінде үйлесімділікті және жорамалдарды анықтау үшін маңызды, қандай қарым-қатынас орнатуға болады.Жақсы қасиеттер, әдетте, сақталады және тұрақты түрде дамып келеді, яғни жағымсыз нәрселерден – көп адамдар құтылуға немесе түзетуге тырысады. Бұл жағдайда жеке қасиеттерін оң түсімен және теріс компоненті бар параметрлерге бөлу өте еркін болып табылады, себебі ол әдетте белгіленген моральдық-этикалық нормаларға негізделген. Қара компонент ақ болмайтынын түсіну керек, сондықтан жеке тұлғаның мінездемелері жақсы қасиеттерге және нашар параметрлерге бөлуге болмайды. Қалыптасқан дәстүр бойынша, теріс жеке сипаттамалары атағы: лживость, двуличие және жауапсыздық, қадағалаусыз, агрессия, дөрекілік, intemperance, бездеятельность, жайбарақаттық, дөрекілік, жек, шамадан тыс Өзімшілдікке, инерция, сипаты, абайсызда, сенімсіздігі, наразылық, мақтаныш, қорқақтық, сараңдық әлсіздігі, суық, апатия, шамадан тыс өзін-өзі сын, қызғаныш, кек, және тағы басқалар. Жоғарыда көрсетілген ерекшеліктер тиісті мінез-құлықты тудырады. Мысалы, жалқау кез келген іс-жалқау адам, және жауапсыздық әрдайым басқаларға әкеледі. Теріс пайдаланушыға ең зиянды ретінде жоғарыда келтірілген параметрлерді, және қоғам бар, адам біледі. Дегенмен, олар түзету үшін өте жақсы. Сәл күш, сіз, жақындарымыз, әріптестерімен қарым-қатынас өз тіршілігін жақсартуға, және бақыттырақ бола алады. Жеке тұлғаның жеке басын оң құрамдас арасында осындай мейірімділік, жанашырлық, жанашырлық, еңбексүйгіштік, жауапкершілік, шыдамдылық, бейбітшілік, еңбексүйгіштік, достық, мәдени, адамгершілік, сенімділік сияқты, оқшауланған,жанқиярлығы, адалдық, әділдік, сенім, барлау, саналылық, оптимизм, анықтау, Сергектік, энергетика, дәлдігі, көңіл, үйір, сақтау. Оң бояуы бар дьявол тізімге қарағанда әлдеқайда көп, сондай-ақ теріс компоненттер. Көптеген адамдар өмірде барлық нәрсені ағады, сондықтан күш жұмсаудың қажеті жоқ. Алайда, күнделікті өмір олардың армандарын жоғалтады. Себебі күнделікті адамдар көптеген қиындықтарды шешуі керек, олар көптеген қиыншылықтарға тап болады және үнемі күш-жігерін жұмсайды. Тіпті ең жақын супермаркетке бару қазірдің өзінде біраз күш-жігер. Сонымен бірге, алға жылжу және дамуы үшін адамдар іс-қимыл жасайды, алайда әр пән жеке жетістіктер жолын таңдайды. Оның дəрежесі мен жылдамдығының жылдамдығы адамның қиындықтарға деген көзқарасымен, мақсатқа жету үшін қаншалықты жеңе алатындығымен анықталады. Басқаша айтқанда, бұл жолда адам өзінің ерікті қасиеттерін пайдаланады. Жеке тұлғаның күшті қасиеттеріне мыналар жатады: Анықтау (төтенше жағдайларда тіпті оны іске асыру жолының мақсаты мен траекториясын бірден анықтау мүмкіндігі); Мақсаты (мақсатқа сенімді сенімділік, уақыт табуға бел байлау және оған қол жеткізу үшін күш салу); Ұзақ болу (жаңа бизнеске жоспардан ауытқу емес, қарапайым тәсілді іздемеу үшін дәйекті қорытынды жасауға мүмкіндік беру); Батылдық (әлеуетті қауіп-қатерді аман-есен көрсетуде қорқыныш пен қорқынышты жеңу); Өзін-өзі басқару (өзін-өзі бақылау, қабілет, ерік-жігер арқылы, ойластырылған өмірге араласатын әрекеттерін шектеу); Пән (белгілі бір нормаларға өз іс-әрекеттерін мағыналы ұсыну); Тәуелсіздік (қоршаған ортаға қарама-қайшы бір нәрсені істеу қабілеті, сондай-ақ басқа тұлғалардың өз нанымына қарай бағалануы). Адамның ерікті параметрлері тектік қасиеттерге жатпайды деп саналады. Оларды қалыптастыру жүйке жүйесінің физиологиялық сипаттамаларына тәуелді темпераментмен байланысты екенін түсіну керек.Адамдардың белгілі бір өмірлік қиындықтарға деген реакциясы психиканың реакцияларының қарқындылығы мен жылдамдығымен байланысты, алайда күшті жеке қасиеттердің қалыптасуы тек қызмет барысында және тәжірибе жинақталады. Ерікті жастағы ерте кезеңде еріксіз әрекеттердің алғашқы көріністері байқалады, егер сынық өзін-өзі қадағалауға тырысса (қажеттілікті дереу қанағаттандыруды қажет етпейді). Байланыстыру және қоршаған ортаның шындықты тану кейіптілік ерекшеліктері кейіпкердің құрылымында көшбасшылық ұстанымға ие болатын сипатты қалыптастырады. Жеке даму тек кедергілерді жеңу жағдайларында туындайды. Жиі адамның күшті параметрлері айқын көрінеді, оның кәсіби саласын, өмір сүру деңгейін, әлеуметтік қарым-қатынастарды және тұтастай алғанда өзінің қанағаттануын жоғарылатады. Әр адам күшті адам болуды қалайды, бірақ аз ғана күшті адам күнделікті жұмыстың арқасында және өмірдегі кедергілермен күресу үшін сатып алған қасиеттерге ие екенін түсінеді. Басқаша айтқанда, күшті адам – жеке тұлғаның, сенімділіктің және оң көзқарастың күшті ерікті параметрлерін дамыған адам, өйткені олар қорқып, қиындықтар мен кедергілерді тоқтата алмайды. Осылайша, тұлғаның барлық ерікті сипаттамалары өмір сүру, өзара әрекеттесу және белсенділік кезінде дамиды. Бұл жағдайда баланың қалыптасуының ерекше кезеңі болып табылады. Адамның қоршаған ортамен өзара әрекеті «әлеуметтену»түсінігі арқылы ашылады. «Әлеуметтену» ғылымаралық түсінік және педагогикада кеңқолданылады.Әлеуметтенудың қазіргі тұжырымдамаларын бастауларын А Бандура, Г Тарда, Т Парсонс еңбектеріне көруге болады. Қазіргі кезде әлеуметтену процестерін зерттеу осы ұғымды кең және тар мағынасында қарастыруға мүмкіндік береді. Әлеуметтену кең мағынада адамның түр ретіндегі табиғатын, оның пайда болуын және қалыптастуын наықтау болып табылады. Тар мағынада әлеуметтену – нормаларды, құндылықтарды және иделдарды белсенді игерту арқылы адамды әлеуметтік өмірге тарту процесі. Америка әлеуметтанушылары Т.Парсонс, Р.Мертон әлеметтенуді тұлғаның Әлеуметтік жүйемен толық интеграциялану процесі барысындағы бейімделуі деп түсіндіреді. Олар әлеуметтенуді «адаптация» түсінігі арқылы ашады. Әлеуметтену – үздіксіз өмір бойы жүретін процесс. Әлеуметтену факторлары: (А.В.Мудрик бойынша) Макрофактор: мемлекет, ел, коғам, мәдениет; Мезофактор: этнос, тұратын аймағы, тұратын жерінің түрі (тип поселения), бұқаралық қарым-қатынас құралдары; Микрофактор: отбасы, микросоциуам (жақын қоршаған орта), тәрбие институттары, діни ұйымдар. Жеке тұлғаның қалыптасуына әсер ететiн факторлардың арасында тәрбие ең маңызды орын алады. Кең мағынада тәрбиенi белгiлi бiр әлеуметтiк қызметтер атқаратын қоғамдық құбылыс ретiнде қарастыру қажет (ұрпақтан ұрпаққа берiлетiн әлеуметтiк тәжiрибе, жалпы адамзаттық мәдениет, т.б.), ал тар педагогикалық мағынада тәрбие дегенiмiз – өсiп келе жатқан ұрпаққа жалпы адамзаттық құндылықтарды игерту үшiн мұғалiм мен оқушылар, балалар мен ата-аналар арасындағы бiрлескен іс-әрекеттердiң педагогикалық процесiн ұйымдастыру. Тәрбие балалардың жас және дербес ерекшеліктеріне, дайындығы мен даму дәрежесіне лайық іске асырылады. Тәрбие арқылы адамдардың іс-әрекеттерін ұйымдастыру үшін, тәрбиеші тәрбиенің құралдары мен әдістерін және формаларын іздестіреді, оларды тиімді етіп пайдаланады. Демек, тәрбие алдын-ала жасалған арнаулы жоспар бойынша мақсатқа бағыттала және ұйымдастырыла жүргізіледі. Тұлға дамуындағы тәрбие ролі әртүрлі бағаланады. Біреулер қолайсыз орта мен жаман шыққан тегі жағдайында тәрбиенің ешқандай нәтижесі болмайды десе, екіншілер адам табиғатын өзгертудің бірден-бір жолы тәрбие деп түсіндіреді. Шынмәнінде тәрбие арқылы көп нәрсеге қолжеткізуге болады, бірақ адамды толық өзгерту мүмкін емес. Тұлға дамуына әсер ететін тағы бір фактор – тұлғаның өзінің белсенді іс- әрекеті. Іс-әрекет ұғымы қандай да жұмысты орындау үшін жасаған адам қимыл- қозғалыстары. Іс-әрекет – адам мен қоршаған ортаның өзара әрекеті, соның барысында ол әлемді және өзін саналы және мақсатты түрде өзгертеді. Іс-әрекеттің негізгіерекшелігі- оның түрлендіруші және мақсатты бағытталған сипаты. Іс-әрекет төмендегі белгілер бойынша жіктеледі: Психикалық процестер бойынша: сенсорлық, жігерлі, ойлау және т.б.; Құрылымы бойынша: іс-әрекет - әрекет –операция – қозғалыс; Түрлері бойынша: танымдық, құндылық-бағыттылық, түрлендіру, қарым-қатынас, эстетикалық және дене. Іс-әрекеттің құрылымдық компоненттері: қажеттілік, мотив, мақсат, әдістер, құралдар, нәтиже және бақылау, өзін-өзі бақылау. Балалар мен жасөспірімдердің іс-әрекеттерінің негізгі түрлері – ойын, оқу, еңбек. Бағдары бойынша іс-әрекет танымдық, қоғамдық, спорттық, көркем өнерлік, техникалық, кәсіптік, құмарлық (гедоникалық) болып ажыралады. Барлық жастағы оқушылардың іс-әрекеттерінің ерекше түрі – тілдесу, қатынасу (ортақтасу). Іс-әрекет сипаты бойынша белсенді (актив) және енжар (пассив) болуы мүмкін. Тіпті, құрттай ғана сәбидің өзі белсенді тіршілік иесі болып көрінгенді қалайды. Ол жасына қарамай үлкендерге, қатарына қандай да талаптар қояды, төңірегіндегі кісілерге, заттарға, болып жатқан оқиғаларға өз қатынасын білдіруге тырысады. Уақыттың озуымен қоршаған орта және тәрбиенің ықпалы арқасында белсенділік көтерілуі де мүмкін, кейде төмендеуі де ықтимал. Мысалы, адам көпжұмыс істеуі мүмкін, бірақ іске құлықсыз, көңілі құламай, орындалуы қалай болса, солай – енжар. Әлбетте, мұндай іс-әрекет адамды жоғары нәтижелерге жеткізбейді. Дамудың тиімді болуы іс-әрекеттің белсенділігіне, көңіл-күй жарасымдылығына тәуелді. Адам таңдаған ісіне жан-тәнімен кірісіп, өзіндегі бар мүмкіндіктердің бәрін іске жұмылдырып, өзін кемелденген тұлға ретінде көрсете білуі қажет. Мұндай қызмет адамға қанағат ләззатын әкеліп, шабыт пен қуаттың көзіне айналады. Сондықтан да, іс-әрекеттің маңыздылығы оның өздігінен ғана емес соләрекетте көрінетін тұлға белсенділігінің деңгейіне байланысты. Қорытындылай келе, біз тиісті қасиеттерін жиынтығын болуы тиіс, адам табысты қоғамдағы өз функцияларын орындау үшін деп айтуға болады. Олар өмір процесінде, жиі сатып алынады. Ата-аналар мен мұғалімдердің көмегімен сезімін дарытқан әдетте барлық қажетті жеке қасиеттер. Сонымен қатар, мемлекет маңызды идеологиялық саясаты бар. Ерте жастан бала ол ел өмірінің әлеуметтік процестерді олардың қатысу маңыздылығын іске асыру қажет. Ол жеке қоғамнан тыс өмір сүре алмайды деп белгілі. Демек, адам халық арасында бейімделуге көмектесу, әлеуметтік жеке қасиеттер бар. Олар өте алуан түрлі. Әр адам қасиеттерін белгілі бір жиынтығы жатады. Біз басты адамдарды бөлектеу үшін көріңіз. Біріншіден, қарым-қатынас орнату үшін, қарым-қатынас мүмкіндігі. Өмір бойы адам, сондықтан, ол тиісті дағдылар қажет, көптеген адамдармен қарым-қатынас керек. Тағы бір маңызды сапасы - бұл эмпатия болып табылады. Яғни байланыс үшін адам біреудің орнына өзін қоюға қабілетті болуы тиіс, әңгімелесушінің эмоционалдық жағдайын сезінеді. Әрбір жеке қабілеттері мен таланттарын нақты жиынтығы бар. Әрбір адамның парызы қоғамның игілігі үшін оларды дамыту және қолдану болып табылады. Жеке жауапкершіліктің маңыздылығы туралы хабардар болуы тиіс. Басқаларға зиян келтіруі ретінде емес, сондықтан табысты әлеуметтену үшін адам өз бостандығын пайдалану керек. Жеке белгілі бір моральдық стандарттар, принциптерін, болуы тиіс, құндылықтар, мәдениетін оның төңірегі сәйкес. Өте маңызды және белсенді өмірлік ұстанымы. Яғни, адам мемлекеттің өзекті мәселелерді шешуге мүдделі болуы үшін, мемлекеттік істерді түрлі қатысуға тиіс. Пайдаланылған әдебиеттер. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Педагогика / О 74 Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: "ЭКО" ҒӨФ. 2006. - 482 б. ISBN 9965-808-85-6 «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том Орысша-қазақша заңдық түсіндірме сөздік-анықтамалық. — Алматы: «Жеті жарғы» баспасы, 2008 жыл. ISBN 9965-11-274-6 Абрамова Г.С. Практическая психология. М.: 2001. Годфруа Ж. Что такое психология. В 2-х т. М.: 1992. Колесников В.Н. Лекции по психологии индивидуальности. М.: 1996. Фрейд З. Основные психологические теории в психоанализе. СПб: 1998. Юнг К. Современный психоанализ. М.: 1997. 6.Фресс П., Пиаже Ж. Экспериментальная психология. М.: 1972. Гарбузов В.И. Практическая психотерапия. М.: 2004. Андреева Г.М. Социальная психология. М.: 1980. Шадриков В.Д. Способности человека. М.; Воронеж, 1997. Столяренко Л.Д. Основы психологии. Ростов-на-Дону, 2002. Юнг К. Проблема души нашего времени. М.: 1994. жүктеу/скачать 38,07 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2