АҚШ-тағы білім беру жүйесі
АҚШ-тағы білім беру жүйесі әлемдегі білім беру кеңістігінде интенсивті зерттелуде. Көптеген параметрлер бойынша зерттеулер жүргізілді. Анықталған мәселе, «мектеп» ұғымы американдық әлеуметтік тұрақтылық пен экономикалық тәуелсіздіктің көрінісі. Осыған байланысты қазіріг зертттеушілер АҚШ білім беру жүйесін «ең демократиялық» «бәріне ашық» «білім беру мүмкіндігінде теңдікті қарастырушы» ретінде қарастырады.
Жалпы білім беретін мектептерді ұйымдастыру ерекше мақтауға ие. Оны жиі «ғажайып американдық туынды», полиэтникалық мемлекеттің барлық балаларына арналған біртұтас мектеп ұғымын жасаушы «біріккен», «барлығын қамтушы» деп атайды. АҚШ мектебі басқа елдер ұқсауы қажет үлгі ретінде жарнамалануда.
Алайда, біздің ойымызша мәселе осындай біржақты емес. Халықаралық салыстыру нәтижесінде американдық оқушылардың бірнеше ондаған жылдар бойы төмен білім көрсеткішін көрсетуде (маңызды көрсеткіштер бойынша басқа көптеген елдердің қатарынан көп қалып қоюда). Әсіресе жаратылыстану мен математикалық пәндер бойынша бұл халықаралық бәсекелестік жағдайында ең маңызды.
Сонымен, халықаралық салыстыру АҚШ орта және бастауыш деңгейінің әлсіздігі мен құрылымдық кемшіліктері байқалады. Осы мезгілде АҚШ жоғары білім беру жүйесі парадоксальды түрде жоғары әсерлілік деңгейі бар. Бұл жүйені жоғары деңгейде ұйымдастыру әлемнің әртүрлі шеттерінен көптеген жастарды тартуда.
Зерттеушілердің қорытындысы бойынша американдық білім беру жүйесі ғылыми ізденіспен жүруде, мұнсыз оқу үрдісін қарастыру мүмкін емес.
Американдық білім беру жүйесінде бакалавриатпен аяқталғанннан кейін жоғары деңгейдегі магистер, мен докторды ұсынып қоймайды, бұлардың деңгейі бакалаврдан өте айырмашылықпен ерекшеленеді.
АҚШ-та жоғары білім беру мен ғылымынң жоғары деңгейін қоғам талап етеді. Бұл туралы көрсеткіштер ғылымның әртүрлі салалары мен техникасындағы жоғары жетістігі Нобель сыйлығын алушы әлемдегі ең көп адамадардан көруге болады. Соның нәтижесінде көбі АҚШ-тан білім алуға құмар. Мұнымен қатар шетелдік фирмалар өз тапсырыстарымен АҚШ университеттерінің ғылыми зерттеулерін қаржыландырады, бұл университеттің мемлекеттен тәуелсіздігін жоғарылатады. Университеттердің мемлекеттен тәуелсіздігі жеке қайырымдылықтар мен нарықтық әдістерді кең қолданумен кең танымал. Алайда соңғы он жылдықта шығын көлемі сондай дәрежеге жетті. Тек жеке қаржыландыру аз, мемелекеттік қаржыландыру қажеттігі туындады.
Достарыңызбен бөлісу: |