Тартылған ресурстардың сапалық және сандық талдауы

Міндеттемелердің жиынтығы баланстық міндеттемелерден (тартылған, қарыз қаражатынан) және баланстан тыс (әлеуетті) міндеттемелерден құралады. Баланстық міндеттемелердің жалпы көлемінде негізгі соманы төмендегілерден тұратын тартылған қаражат құрайды:

1) клиенттердің депозиттері (талап етілгенге дейінгі, мерзімді депозиттер, жинақ салымдары)

2) есеп айырысу операциялары бойынша уақытша бос қаражат.

Депозиттік операциялар банк қызметінің негізгі элементі болып табылады, өйткені оның негізгі функциясы – қоғамның уақытша бос қаражатын жинақтау және оларды шаруашылық жүргізуші субъектілер үшін кредиттерге бағыттау. Банктің белсенді операцияларының көлемі мен құрылымы, оның пайдалылығы тартылған қаражаттың көлемі мен сапасына байланысты.

Қарыз қаражатына, банктің меншікті борыштық бағалы қағаздарын сату жолымен қалыптастырылатын, сондай-ақ ұлттық және басқа банктерден депозиттік және кредиттік негіздерде алынған ресурстар, сондай-ақ уақытша қаржылық көмек жатады. Банкке бұл ресурстар үнемі қажет емес, бірақ кейде қажет. Қарыз ресурстарын сатып алудың мақсаты: Ұлттық Банктегі корреспонденттік шотта оның уақытша жетіспеушілігі кезеңінде оң сальдоны қолдау не белгілі бір ұзақтықтағы операцияларды жүргізу үшін ұзақ мерзімді ақша ресурстарын сатып алу.

Тартылған және Қарыз қаражатын талдауды клиенттердің жекелеген шоттары, банк өнімдері, нарық сегменттері деңгейінде жүзеге асыру қажет. Бұл талдаудың мақсаты: тарту портфелін бағалау және параметрлер бойынша оны оңтайландыру бойынша ұсыныстар беру: ең төменгі құн, максималды пайдалану, талап етілетін өтімділік.

Бұл жағдайға әсер ететін негізгі фактор-банк клиенттерінің құрылымы. Демек, талдаудың міндетті, алдын-ала кезеңі клиенттердің жеке белгілері бойынша нарықты сегменттеу болуы керек: резиденттер немесе резидент еместер, заңды немесе жеке тұлғалар, шағын, орта, шоттағы үлкен қалдық және т. б.

Тартылған қаражаттың сапалық және сандық талдауы бар. Сапалы талдау тартылған қаражаттың құрамын анықтайды. Зерттеу тарту көздеріне байланысты қаражаттың жеке топтарын бөлуден басталады. Сандық талдау шоттар арасындағы пропорцияларды белгілейді, соның ішінде банктің нақты ресурстары болып табылатын және инвестициялары оған кіріс әкелетін тартылған ресурстардың көлемі мен нақты салмағын анықтайды.