Ш 79 ш онбайҚ. Бкінші болма. Жеціске жетудің қазақша жолм. /Қ. Шонбай

ж етіс тік
 
ж о қ
-
ж ең іс
 
бар
. 
Батыстық жалпы жетістік 
теориясы бізге көмектеспейді, өйткені олар жетістікті ба- 
сты мәселе етіп қарастырады. Жетістіктің не екенін біз 
біріншіден түсінбейміз, ал екіншіден бізде мақсат жоқ, 
онда жетістік қайдан болсын? Мысалы, сен семіз болдың, 
арықтадың, демек жетістікке жеттің, ал арықтау бұл сенің 
мақсатың болды. Демек, мақсат болмаса, жетістік болмай- 
ды.
Б аты сты қ ж етістікке ж ету жолы
Жалпы жетістік 
теориясы
46

ЕКІНШ І БОЛМА
Орыс 
тілінде 
«успешный 
человек», 
қазақшасы 
«жетістікке жеткен адам», бірақ біздің менталитет үшін, бұл 
соншалықты мықты ұғым емес. Ол қазақтардың жүрегіне 
жетпейді. Мысалы: «Қуаныш Шонбай - жетістікке жеткен 
адам» десе, арғы жағында «не істеді?», «қалай жетістікке 
жетті?», «соншама кім екен ол?» деген сұрақ туындайды. 
Ал, «Қуаныш Шонбай - Қазақстан бойынша оннан астам 
мейрамхананың басшысы, мейрамханалар желісінің не- 
гізін қалаушы» десе түсінікті жэне миға қонымды.
Таңертең тұрғанда, «мен жетістікке жеткен адам бола- 
мын» емес, «бір межеге жетейін, жеңейін» деп түрсаң, ол 
бізге жақындау, біздің менталитетке сай келеді. Оған қоса, 
жетістік қазақтар үшін қауіпті нэрсе. Бізде, қазақтардың 
арасында ең мықты спорт түрлерінен екі дүркін олимипада 
чемпондары жоқ. Қазақстандықтар бар, бірақ қазақ емес. 
«Неге жоқ?» деген сұрақ туындайтын шығар. Өйткені, олар 
өз ісін ұмытып, жетістікке жеткеннен кейін, депутат, экім 
немесе директор болып кетеді.
Жетістік пен жеңістің айырмашылығы бар, көзге көрін- 
беуі мүмкін, бірақ уақыт өте келе оны түсінесің. Бір көз- 
бен қарағанда, ол екеуі бірдей нэрсе болуы мүмкін. Мыса­
лы, айталық, Land Cruizer автокөлігін алу біреу үшін тағы 
бір жеңіс, одан кейін күштірегін алады, тағысын-тағы. Ал 
біреу үшін барлық өмірінің арманы, оған қол жеткізіп, бүл 
жеңіс жүрегіне түседі, «болды, жетістікке жеттім» деп, сол 
бір орында қалып қалады. He істейді? Іше бастайды, той- 
лайды, кұмар ойындарға беріледі, тағысын-тағы. Бұл - көз- 
ге көрінетін салдары. Көрінбейтіндерден, адамда «менің 
қолымнан барлығы келеді», «мен мықтымын» деген сезім 
пайда болады. Бір жетістік, адамға үлкен күш-қуат береді, 
ал оның жақсы жағына қараганда жаман жағы басым бо-
47

луы мүмкін. Біз үшін бұл өте қауіпті. Ал батыста олай 
емес, мысалы, Майкл Фелпс - жиырма үш дүркін олими- 
пиада чемпионы. Оған «депутат болшы» десең, болмайды, 
себебі өзі бейімделген, таңдап алған саласы бар. Оларда 
тэрбие басқа, ал бізде берілетін тэрбие басқа. Сондықтан, 
бізге жетістікке жетуге болмайды, жеңіске жету керек!
Бізде 90-% адамда мақсат жоқ, бірақ әрқайсысының бір 
жауы бар: «осы досыма мен элі көрсетемін» дейгін. Бэрінің 
біреуге реніші бар, сол адам бізге нысана. Әрине, көшпен- 
ді халықтың үрпағы болғандықтан, бэлкім нысана белгілеу 
бізге оңайға түсетін шығар.
Бізге нақты нысана керек. Қазір адамдардың мақсатын 
сұрасаң, олар «көтерілу», «ақша табу» деп жауап береді, 
барлығы абстракциялық нэрселер.

жүктеу/скачать 8,29 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: