Қоңыр  салкын  төске  алып

А қ ы н   өз  зам ан ы н д ағы   ж ас  ұрп ақты   таб ан д ы л ы қ  пен  ер л ік к е  ш а- 

қы рды .  Е р л ік к е ,  ж а у ы н гер л ік  ер ж ү р ек тіл ік к е  үндеу,  ж аудан  қайм ы қ- 

пай,  баты л қарсы   ш абуға,  он ы ң  алды нда  еш қаш ан  ш егінбеуге үндеу — 

А қ там б ер д ін ің  бүкіл  ш ы ғарм асы ны ң  арқауы .  Ө йткені  ж ең іске ж еткен 

ж ағд ай д а  б о стан д ы қ  та, д а ң қ  та  б олм ақ,  ал  олай  болм ағанда  ерді  өлім 

күтеді,  м ұн ы ң  өзі  қалай  д еген м ен  де өз халқы н  кіріп тарл ы қ та  к ө рген - 

нен  өлдеқай да тәуір.

Кедей ортадан ш ы ққан Көтеш  ақын (1745-1818) өмір бойы жокш ылық 

тауқыметін тартты. О ның шығармашылығының басты сарыны —  кедейдің 

азапты  өмірін көрсету, әділетсіздікті әш керелеу.

Ш ал ақы нны ң (1748—1819)  шығармашылығы болған оқиғаға акындық 

ш абытпен сол сәтте үн қосуымен сипатталады.  0 л а р  қ а зақ х а л қ ы н ы ң та - 

рихындағы ж екелеген оқиғалармен байланысты.  Онда арнау өлендер мен 

мысқыл өлендері көп.  Ш ал шығармашылығының негізгі тақырыбы — адам 

өмірі оны ң м әні, мораль, этика, дін мәселелері.

Бұқар, Ж анкісі, Тәтіқара, Ақтамберді ж әне басқа да өлендері мен жыр- 

лары   бізге  дейін  ж еткен  суы ры псалма  ақы ндар  мен  жы рш ы лар  қазақ 

әдебиетіндегі жекелей поэзиялы қ шығармашылықтың бастамашылары бо- 

лыптабы лады.  Олардың жырлары соныңалдындағы дәуірдіңтұрмы с-салт 

п оэзи ясы н ан   көп  ж ағы нан  ерекш е  болып  келеді.  Бұл  туындыларда  аза- 

маттық сары ндар көбірек көрініс алып, халы қ өмірі толы ғы рақ ашылды. 

X V III—XIX ғасырдың басындағы көптеген жыраулардың шығармашылы- 

ғына тән кейбір қайш ы лы қтары на қарамастан,  олар казақ әдебиеті тари- 

хында көрнекті орын алады.

Бұл д әу ір д ің  туы нды лары   көркем д ік нысаны   ж өнінен неғұрлым ер- 

теректегі  ке зд ің  ө л ең -ж ы рлары н а  қарағанда кемелдене түскен.  К азақ- 

тарды ң ауы з әдеби етін ің  барлы қ негізгі  белгілері мен дәстүрлері сақта- 

лған бұл өлеңдерде сол кездің  өзін д е-ак ж азба п оэзи яға тән элементтер 

болды.