биліктітагы
да нақ сол патша шенеуніктері мен жергілікті орыс кулактарыньщ
колына
берді. Уақытша үкіметтің сол элементгерден тұратын жергілікті комитеті
казак
халкына тең кұкықты көзқарастың орнына өзіне казак халқын езгіге салу мен
кырып-жоюды міндет етіп койды». «Революциялык одақ» Уакытша
үкіметпен,
кулактардыңжергілікті жерлердегі зорлық-зомбылығымен күресуді, болыс-
тарға, старшындар мен байларға, Уакытша үкіметтің жактастарына карсы
күресті ж әне казак халкының бұкарасы арасындағы үгіт пен ағарту
ісін
күшейтуді негізгі міндет деп білді.186
К азақстанда өлке ж ән е облыс орталы ктары нан бастап, уездерге, бо-
лыстар мен селоларға дейін эсерлік ұйымдар мен топтарды ң желісі өріс
алды. Олар белсенділігі жөнінен өзара айырмаш ылығы болғанымен, Пет-
ропавлда, Семейде, Оралда, Қ азалы да, П авлодарда, Ө скеменде, А ктөбе-
де, Верныйда, Ш ымкентте, Әулиеатада, П еровскіде, Түркістанда, Гурьев-
те, А қмолада құрылды. Қ азак стан эсерлері п арти ян ы ң О рталы қ К о-
митетімен тығыз байланыс ж асап отырды, оларды ң делегаттары партия-
ның Батыс С ібір кон ф еренц и ясы мен III съ езіне (М әскеу, 1917 жылғы
м ам ы р) каты сты . Э с ер л ер д ің к е ң тар а л ға н ұран д ар ы («Ж ерд і оны
өндейтіндерге беру керек» ж әне т.б.), патша өкіметін Орта А зияны ң байыр-
ғы х ал ы қтар ы н ы ң дам уы н теж еді деп ай ы п тау , о л ар д ы ң ш ар у ал ар
съездеріндегі село ең б еккерлерін ің мүдделерін корғау каж еттігі туралы
сөйлеген сөздері ж өне т.б. —осы ларды ң бәрі, оны ң үстіне болы иевиктер
мен интернационалист-меньшевиктерге, В. И. Ленинге өршелене тиісулері
олардың ж ергілікті жерлердегі ы кпалы н күш ейтті, олар Қ азақ стан н ы ң
барлы қ К ең естерінің басш ылығында көп ш ілік болы п ш ы қты . О ларды ң
катары тез өсті. 1917 ж ылдың н ауры з-сәуір айлары нда эсерлердің ұйым-
дары ны ң катарында: П етропавлда — 200-ден астам, Семейде — 300, Қ аза-
лыда 45 адам ж әне т.т. болды. Б ірак эсерлердің Уақы тш а үкім еттің сы рт-
қы ж әне ішкі саясатын, соғыстың «жеңіске ж еткенге дейін» ж алғасты ры-
луын ж актауы , 8 сағатты к жұмыс күнін енгізуге ж әне ж ұм ысш ыларды ң,
солдаттар мен шаруалардың баска да талаптарына қарсы шығуы ж әне жұрт
танымаған өзге де іс-әрекеттері олардың Кеңестердегі де, халыктың қалың
бұкарасы арасындағы да ы қпалыны ң бірте-бірте төмендеуіне әкеп соқты,
ал олардың катары өспек түгілі, кы скара берді, өйткені көптеген адамдар
бүл партиядан шыға бастады .187
Эсерлерге карам а-қарсы Қ азақстанда бірте-бірте социалистік бағыт-
тағы басқа партия — РС Д Ж П -ны ң ыкпалы өсіп, мүшелерінің катары көбейе
түсті, онда меньшевиктер мен большевиктер біріккен ұйымда тұрды, мұның
өзі оларды Ресейдің көптеген айм актары нан ерекш е етті. Т ек Ж етісуда
ғана меньшевиктер эсерлермен бірлесіп «Біріккен социалистік одак» кұра
алды (1917 жылғы сәуір, 40 адам).
1917 жылғы наурыз жергілікті социал-демократтардың астыртын жағдай-
дан шығып, өздерінің теміржолшылар, кала жұмысшылары ж әне баска
Достарыңызбен бөлісу: |