Ш. Уәлиханов еңбектеріндегі Ұлытау ескерткіштері


Пайдаланылған әдебиеттер тізімі



бет3/4
Дата07.02.2022
өлшемі32,25 Kb.
#84939
1   2   3   4
Байланысты:
Шокан

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Жирмунский В.М. Тюркский героический эпос. – Л., Наука, 1974.- 728 б.
2. Валиханов Ч.Ч. Сочинения.//Записки Русского Географического Общества. – Т 29. - СПб. 1904.
3.Валиханов Ч.Ч. Собр. соч. в 5–ти томах. Том 5. – Алматы: Главная редакция казахской советской энциклопедии. 1985. – 528 с.
4. Садырбаев С. Фольклор және Жамбыл. - Алматы:Ана тілі,1996.– 204б.
5.Байтұрсынов А. Тіл тағлымы. – Алматы: Ана тілі, 1992. – 448 бет.
6. «Қазақ фольклористикасының тарихы». Монография. – Алматы: Ғылым, 1988. – 432 бет.
7.Мелиоранский П.М. Сказание о Едиге и Тохтамыше по рукописи принадлежащей Ч.Ч. Валиханову. // Валиханов Ч.Ч. Собр. соч. в 5–ти томах. Том 5.– Алматы: Главная редакция казахской советской энциклопедии, 1985. – 528 с.
8. Едіге батыр. Жинақ. – Алматы: Ы. Алтынсарин атындағы Қазақтың білім академиясының республикалық баспа кабинеті, 1999. – 363 бет.
9.Мағауин Е. Едіге. – Алматы: Айқап, 1993. – 76 бет.
10. Мелиоранский П.М. Предисловие к тексту «Сказание об Едиге и Тохтамыше» // Валиханов Ч.Ч. Сочинение. – СПб, 1904. Приложение.
11.Потанин Г.Н. Отрывки из киргизского сказания о Идыге // Валиханов Ч.Ч. Собр. соч. в 5–ти томах. Том 5. – Алматы: Главная редакция казахской советской энциклопедии. 1985. – 528 с. 

Ш. Ш. Уәлиханов — қазақ және қырғыз халықтарының бай әдебиет қорын тұңғыш зерттеуші екендігі де ерекше. Қазақ көркем сөз өнерінің кейбір үлгілерін ол жас кезінде-ақ білген, оған деген ықылас-қызығуы кадет корпусында оқыған жылдары мен қызметтері кезінде арта түскен де, 1850 жылдардың орта шенінен өмірінің соңғы сәттеріне дейін зерттеумен шұғылданған. Ш. Ш. Уәлихановтың, халықтардың әдеби мұраларының үлгілері туралы ой-тұжырымдары бүкіл ғылыми зерттеулерінде, еңбектерінде қазақ және қырғыз әдебиеттері туралы арнайы шолғандары мыналар: «Қазақтың халық поэзиясының үлгілері туралы», «Орта жүз қазақтарының аңыз- ертегілері», «18-ғасырдың батырлары туралы тарихи аңыздар», «Едіге мен Тоқтамыс туралы аңыз», «Едіге», «Шона батыр», «Манас» жырын тұңғыш зерттеуі және оның «Көкетай ханның асы» деген үлкен бір бөлімін орысшаға аударуы т. б. 


Ш.Уалихановтың зерттеуіндегі Ұлытау – Жезқазған өңірінің Алты орда кезеңінің ескерткіштері

Вероятно, ханы всех этих орд завещали хоронить себя в глубине степей, так мы находим могилу основателя Мангытской орды Эдигея на одной из Улутавских вершин, которая и носит название этого военачальника. Могила его – простая груда щебня, вероятно, она прежде имела определенную фигуру, но разрушилась; достоинство ее поддерживается очень удачно неприступностью горы, на которой она стоит.

Могилы всегда устраиваются на возвышенных местах, караванных или кочевых дорогах и около речки или озера. Это делается с целью, чтобы проезжий мог прочесть особенную над прахом молитву (бату – благословение).
Древние надгробные памятники отличаются большим разнообразием форм, лучшей отделкой материала, употреблением прочных сводов и добавочными украшениями резьбой. Путешественник, проходя мимо, замечает в своих записках, что эти здания суть произведения народа не дикого, а образованного. Но когда цвело просвещение среди этой пустыни? Постараюсь это дело [довести] до той степени ясности, до которой дозволяет историческая истина.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет