Шағын хикаяттар, әңгімелер, ертегілер, мысалдар

әр
кез дап
-
дайын, ал Бақтыгүл болса, мұнтаздай етіп көшіруге әбден машықтанып алған. Әуелі 
көкесі Бақтыгүл оқудан келісімен:
- 
Ал, қызым, бүгін қандай
есеп берді үйге? —
деп сұрап
отырады.
- 
Бір күрделі есеп, екі жай есеп, —
дейді Бақтыгүл. Рас, алғаш көкесі:
- 
Қызым
-
ай, осыны да білмейсің бе? Оп
-
оңай ғой. Өзің шығарсаңшы, 
- 
деуші еді.
- 
Балаға білгенді үйреткеннен қашқаны несі? Ақылы толған соң, ешкімге жалынбас менің 
күнім. Мұғалім бір, бұлар бір қажап, су ми қылатын болды ғой баланы, түге, —
деп апасы 
кәдімгідей ренжіп қалатыны бар.
Содан кейін көкесі сөйлегенді қойып, қандай есепті болса да, қағып тастап отыратын болды. 
Сөйтіп, есеп үшін Бақтыгүлдің басы қатып, қабағы түйіліп көрген
емес. Ал оқуға, жазуға 
келгенде ол алдыңғы сапта. Кез келген тақырыпты, кейбіреулер құсап ежелеп жатпай
-
ақ, 
зуылдатып оқып шығады.
Көркем жазуды алсақ, сыныптың алды Серіктей болмағанмен, Зәуремен тең түсіп қалады.
Сенбі күні Бақтыгүлдің апасы мен көкесі көрші ұжымшардағы туыстарына қонаққа кетіп еді, 
әлі оралған жоқ. Күн болса кешкіріп барады, ал олардың қарасы да көрінбейді.
Ас үйде әжесі жүр күйбеңдеп. Мұнымен қоймай:
- 
Әлгілердің
келетін уақыты болып еді. Шайлары
қайнай
-
қайнай суалып қалды. Сонша 
кешіккені несі екен? —деп далаға әлсін
-
әлсін шығып, көшеге көз салады.
Бақтыгүл де көшеге қайта
-
қайта шығумен жүр. Өйткені жаңа бір әзірде есеп шығаруға 
отырған. Бірақ шығару қайда, цифрларға қарағанның өзінде демі бітіп, тұншығып
кеткендей 
болды. Үйге берген тапсырманы орындамай мектепке бару мүмкін бе? Жоқ, әрине. Өзі ғой 
шығара алмайды. Енді қайтпек керек? Тек қана күту қалды.
Бақтыгүл көшеге бір шыққаныңда бұрылыстан біреу бері қарай айнала берді. Бақтыгүл бірден
таныды: мақтаншақ Қартабай. Ол
—
төртінші
сыныпта оқитын сыриған ұзын сары бала. Жұрт 
өзін мақтаншақ деседі. Бірақ Бақтыгүл ол сырын білмейді. Бірге ойнап көрген емес. Мақтаншақ 
болса, жаман бала ғой деп аулақтап жүретін.
 
-152- 

Ал қазір Бақтыгүл Қартабайға жалынышпен қарап:
- 
Қартабай, мен бүгін үйге берілген есепті шығара алмай қойдым. Соны шығарып бересің бе? 
—
деді.
- 
Әкел, көрейік.
Қартабай
келіп, дарбазаның түбіндегі орындыққа отырды. Бақтыгүл үйге кітап, дәптеріне 
жүгірді.
Қартабай
мен Бақтыгүл есеп шығаруға енді кіріскен. Шешесінің сүйкімді үні дәл 
құлағының түбінен естілді. Бақтыгүл жалт қарап еді, шешесі де, әкесі де төне түсіп тұр екен.
- 
Қартабай
есебімді шығарып жатыр.
- 
Күнім
-
ау, ол болмайды. Есепті біреуге шығартушы ма еді?
Түс мезгілі. Оқудан тараған балалар топ
-
топ болып көше
-
көшені бойлап, шашырап кетіп 
жатыр. Бақтыгүл, Серік, Зәуре үшеуі бірге келеді. Бұлар өз көшелеріне түсе бергенде, алдарынан 
Қартабай шықты.
- 
Балалар,
сендер білесіңдер ме? Мен кеше Бақтыгүлдің есебін шығарып бердім.
«Түу, мақтаншағын
-
ай мынаның. Өзі өтірікші екен ғой» деді іштей Бақтыгүл. Балалар 
кідірмей жүре берді.
- 
Ертең апайға айтам. Бақтыгүл кеше есебін Қартабайға шығартып алыпты деймін, —
деді 
Серік ұзай бере.
- 
Өтірік. Ол өтірік айтады.
- 
Не қылған өтірік? Жаңа айтты ғой.
- 
Иә, соған да...
Бақтыгүл не айтарын білмей кібіртіктеп қалды, «көкем шығарып берген» деп айтуға да 
болмайды екен ғой. Серік онда одан сайын жабыса
түседі. Серік үйдің тұсына келгенде:
- 
Қайтсең
де
айтам, —
деп қақпасына қарай бұрылды.
Аяғын нығыздап басып, Бақтыгүлді
қорлап барады.
Енді екі
-
үш үй өткен соң, Зәуре де:
- 
Есепті өзің шығарған екен десем, біреуге шығартып алған екенсің ғой, —
деп теріс қарап 
кете барды.
Бақтыгүл не дерін білмей, ызаға булығып кетті. Артына қарап еді, Қартабай көшенің арғы 
бетінде келеді екен.
- 
Бақтыгүл, қалай қатырдым ба? Енді есебіңді шығартасың ба?
- 
Өтірікші, мақтаншақ! Апама айтам қазір!

жүктеу/скачать 0,94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: