«-- Шахмардан Есенов туралы өз сөзін болашақ тарих әлі айтады. Өйткені, таудың биіктігі алыстан көрінеді.Тарих болған уақиға алыстаған сайын әр тұлғаның бейнесін айқынырақ айшықтайды. «Дистанциялық» көзқарас әр пенденің кім екендігін, оның өмірге қосқан үлесін, тарихтағы орнын арттағы ұрпақтарға хаттайды. Осылай бола тұрса да, Шахаңның қазақ халқының өркениетіндегі орны туралы «уақыт» деген сарапшыға төтеп бере аларлық даусыз шындықты бүгінгі күні айту орынды-ақ. Ол қандай шындық? Шахаң ерте есейді, отызда халыққа танылды, қырық жасында орда бұзып, қазақ зиялы қауымының көсемі болды. Шахаң өмірдің сан- саласында өз болмысын таныта алды. Ол ата-анаға қуаныш әкелген сүйікті бала, ұстазының мақтаныш сезімін тудырған үздік оқушы, талапты шәкірт атанды, ақ айдын, ақжарқын жігіт болып танылды, білгір маман болып көріне алды, ұйымдастырғыш қабілетін көрсетті, дарынды ғалым болып қалыптасты, ел басқару өнерін игерді. Осылайша мемлекеттік дәрежедегі қайраткер болып қалыптасты. «Жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар» дегендей, табиғи таңдаудан іріктеліп, сыннан өтті. Осы ұлан ғайыр істі Шахаң ер жігіттің белі болар 40-45 жасқа дейін жасап үлгерді. «Қазақ елінің азаматы осындай!» деп, мақтаныш етер Есенов Шахмардан енді үлкенге де, кішіге де «Шахаң», «ел ағасы», «ғылым ағасы» атанды, Одақтық, халықаралық деңгейлерге көтерілді.