Шахмат ойынының ережесі 24 шілде 2014, 16: 30
жүктеу/скачать 0,68 Mb.
|
Шахмат ойынының ережесі
| Жаңа тақырып:
Интерактивтік тақтада шахмат тақтасы, шахмат тастарының суреттері, жеке-жеке слайд. Шахмат — (ағыл. Chess, түрікше Satranç) ақыл-ой спорт түрі. Шахмат сөзінің мағынасы парсышадан патша (шах) өлді (мат) дегенді білдіреді. Шахмат екі ойыншы арасында шахмат тақтасында ойналады. Ойын тақтасы 64 шаршыдан тұрады. Ойының басында әрбір ойыншының иелігінде ақ немесе қара түсті он алты тас (шахмат фигурасы) болады: бір патша, бір уәзір, екі піл, екі ат, екі тура және сегіз пешка. Ойынның мақсаты қарсыластың тастарын шабуылдай отырып, патшаға мат қою. Бастапқы жайғасым: бірінші қатар: тура, ат, піл, уәзір, патша, піл, ат, тура; екінші қатар: пешкалар
Патша – ең маңызды тас. Патша «өлді» – ойын аяқталды. Ойын мақсаты – қарсыластың патшасына мат қою (мүмкінсіздік жағдайында қалдыру). Патша кез-келген көрші алаңқайға жүре алады және тек бір қадам жасай алады. Уәзір – ең мықты тас. Уәзір барлық бағытта және қалағанынша қадам жасай алады. Тура – уәзірден кейінгі ең мықты тас. Ол вертикаль және гаризонталь бағыттарда жүреді. Ат «Г» әріпін жасап жүреді, күші пілмен теңдес бірақ олар екеуі де турадан әлсіз. Ат - өз жақтастар және қарсыластары үстінен аттап өте алатын бірден – бір тас. Піл. Ақ шаршыдағы піл ақ шаршы бойымен, қара шаршыдағы піл қара шаршы бойымен диагонал бойынша жылжып отырады. Пешка. Ойын басында екі адым ілгерілей алады, одан кейін бір – ақ қадам ілгері жылжып отырады. Ойын басында бір адым бастаса да, сол бір адыммен жылжиды. Пешка өз лагерінен соңғы 8 – ші шаршыға жете алса, патшадан басқа кез-келген өзі түстес таспен ауыстырылады. Ойындағы жеу әдістері: Жүру жолында өзі түстес тас тұрса – жол жабық! Жолында қарсылас тасы болса орын басу арқылы жеуге болады, алайда жеу міндет емес. Тек пешка тіке жүргенмен қиғаш бағытта жейді. Қортынды: «О, бақытты!» ойыны, сөзжұмбақ «Шахмат», «Шахмат көш басшысы» ойындары арқылы оқушылар білімін бекіту, ойынға қызығушылығын ояту. Шахмат ойыны бойынша:
әл Фараби атындағы №14 мектеп гимназиясы дене шынықтыру пәні мұғалімі Нурмаханбетов М Ашық сабақ Тақырыбы: Шахмат фигураларының жүрістері Сыныбы:11сынып Сабақтың мақсаты: жүктеу/скачать 0,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|