Байланысты: Автобусты басқаратын көлік жүргізушісіне арналған еңбекті қорғау жөніндегі Нұсқаулық
4 тарау АВТОБУСТЫ ЖӨНДЕУ ЖӘНЕ ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ КЕЗІНДЕ ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ЖӨНІНДЕГІ ТАЛАПТАР 68. Жүргізуші автобусты жөндеуге және техникалық қызмет көрсетуге тек өзінің біліктілігі Орындалатын жұмыстардың сипаттамасына сәйкес келген немесе тиісті сабақтас кәсіп болған кезде және жұмыстардың тікелей басшысының рұқсатымен қатысуға құқылы.
69. Жұмысты бастамас бұрын еңбекті қорғау бойынша тиісті нұсқамадан өту, жөндеу және техникалық қызмет көрсетуге арналған технологиялық құжаттамамен, автобус дайындаушы зауыттың пайдалану құжаттарымен танысу қажет.
70. Жазатайым оқиғаны болдырмау үшін арнайы оқудан және еңбекті қорғау мәселелері бойынша білімін тексеруден өтпей-ақ қауіптілігі жоғары жұмыстарды орындауға жол берілмейді, оның ішінде:
- металл өңдеу және ағаш өңдеу станоктарында, абразивті және эльборлы құралдармен Материалдарды өңдеу бойынша;
- аккумуляторлық, Вулканизациялық, ұсталық-престеу, бояу, дәнекерлеу, шиномонтаж жұмыстары;
- қол электр және пневматикалық машиналарды, гидравликалық және электрлік автобус көтергіштерін, Электр көтергіштерді және басқа да Жүк көтергіш машиналарды қолдана отырып.
71. Автобусты жөндеу және техникалық қызмет көрсету кезінде еңбекті қорғау жөніндегі тиісті нұсқаулықтарда, автобусты жөндеуге және техникалық қызмет көрсетуге арналған технологиялық құжаттамада, автобус дайындаушы зауыттың пайдалану құжаттарында белгіленген қауіпсіздік талаптарын сақтау қажет.
72. Автобусты техникалық қызмет көрсету және жөндеу бекеттеріне таза және құрғақ күйде беру қажет.
73. Автобустарды жуу арнайы белгіленген жуу бекеттерінде жүргізілуі керек.
74. Техникалық қызмет көрсету және жөндеу бекетіне қою автобустарды жөндеуге және техникалық қызмет көрсетуге жауапты лауазымды адамның басшылығымен жүзеге асырылады.
75. Автобус еденге техникалық қызмет көрсету және жөндеу бекетіне қойылғаннан кейін:
- доңғалақтардың астына доңғалақ тіректерін орнату арқылы автобусты мықтап бекітіңіз;
- тұрақ тежегішімен тежеңіз, беріліс қорабының тұтқасын бейтарап күйге қойыңыз;
- бензин қозғалтқышы бар автобустарда тұтануды өшіріңіз, ал дизельді қозғалтқышы бар автобустарда жанармай беруді тоқтатыңыз, автобус массасы түймесін өшіріңіз;
- руль дөңгелегіне және қозғалтқышты іске қосуға арналған дубляжды құрылғыға (мұндай құрылғы болған кезде): "қозғалтқышты іске қосуға болмайды! Адамдар жұмыс істейді!".
76. Тексеру арығына орнатылған автобусты жөндеу жұмыстарын бастамас бұрын:
- дөңгелектерді рельстерге қатысты дұрыс орнатуды тексеріңіз;
- автобусты тұрақ тежегішіне қойып, доңғалақтардың астына доңғалақ тіректерін орнатыңыз;
- кіреберіс баспалдақ пен қосалқы шығу жағынан арыққа еркін кірудің, арықтағы баспалдақ пен еден торының жарамдылығына көз жеткізіңіз;
- барлық бензин бактарын отқа төзімді қақпақтармен жабыңыз (дәнекерлеу жұмыстарын жүргізер алдында).
77. Автобустың алдыңғы немесе артқы жағын домкратпен көтермес бұрын, қозғалтқышты тоқтатыңыз, автобусты тұрақ тежегішімен тежеңіз, көтерілмейтін дөңгелектердің астына доңғалақтарды орнатыңыз, адамдарды автобус салонынан, кабинадан шығарыңыз, есіктерді жабыңыз.
78. Автобусты жер бетіне іліп қойғанда, домкратты орнату орнын тегістеу керек, оған домкрат Орнатылатын төсем салу керек.
79. Ұяның астына кездейсоқ заттарды орнатуға жол берілмейді.
80. Автобусты доңғалақты алып тастайтын ұяшықпен іліп қою кезінде алдымен корпусты іліп қою керек, содан кейін оның астына арнайы стенд (трагус) орнатып, содан кейін ғана домкратты алдыңғы немесе артқы осьтегі арнайы орынға қойып, дөңгелекті іліп қою керек.
81. Автобустың бір бөлігін көтергіш механизмдермен (домкраттармен, көтергіштермен және сол сияқтылармен) іліп қою кезінде алдымен көтерілмейтін дөңгелектердің астына домалауға қарсы тіректерді қою, автобусты іліп қою, трагустың ілінген бөлігінің астына қою және оларға автобусты түсіру.
82. Көлбеу жазықтықта орналасқан автобустың астында жұмыс жасамаңыз.
83. Барлық жағдайларда автобус дөңгелектерінің астына кем дегенде екі кері қайтуға қарсы аялдама орнатылады.
84. Автобус агрегаттарынан май мен суды ағызу тек арнайы ыдысқа жүргізілсін. Кездейсоқ төгілген жанар-жағармай материалдарын үгінділерге немесе құрғақ құмға себіңіз де, арнайы белгіленген жерге алыңыз.
85. Автобус астындағы жұмыстарды орындау кезінде автобус бойындағы дөңгелектердің арасына қойып, шезлонгтарды, кілемшелерді немесе ағаш торларды пайдалану керек.
86. Иінді және кардан біліктерін бұруға байланысты жұмыстарды жүргізер алдында тұтанудың өшірілуін (дизельді автобустарға отын берудің жабылуын), берілістерді ауыстыру тұтқасының бейтарап күйін қосымша тексеру, тұрақ тежегішінің тұтқасын босату қажет.
87. Қажетті жұмыстарды орындағаннан кейін автобусты тұрақ тежегішімен тежеу керек.
88. Жетек білігін сынықтар мен монтаждау қалақшасының көмегімен бұруға жол берілмейді.
89. Автобустың қоректендіру, салқындату және майлау жүйелерімен байланысты тораптар мен бөлшектерді алып тастамас бұрын, сұйықтық ағып кетуі мүмкін болған кезде алдымен олардан отын, май және салқындатқыш сұйықтықты еденге төгілуіне жол бермей, арнайы ыдысқа төгіп тастаңыз.
90. Агрегаттарды (артқы және алдыңғы осьтерді, серіппелерді, доңғалақтарды және сол сияқтыларды) алып тастау және орнату кезінде автобус жақтауының астына арнайы металл трагустарды орнату қажет.
91. Серіппелерді алып тастау және орнату оларды дене салмағынан алдын ала түсіргеннен кейін, оның астына трагустарды немесе автобус жақтауын орната отырып, шанақты іліп қою арқылы жүзеге асырылады.
92. Серіппелі құлақ пен сырға саңылауының сәйкестігін тексеру сақал немесе мандрель көмегімен жүзеге асырылады.
93. Салмағы 15 кг-нан асатын автобустың агрегаттарын, бөлшектері мен тораптарын көтеру, алу және орнату үшін арнайы құрылғылармен (ұстағыштармен) жабдықталған жарамды көтеру-тасымалдау механизмдерін пайдалану.
94. Рұқсат етілмейді:
- автобуста қандай да бір жұмыстарды орындау, сондай-ақ олардың астында болу, егер олар арнайы тіреуішті (трагусты)орнатпай, тек бір көтергіш механизмдерде ілінсе;
- тексеру арығында, эстакаданың астында, олар арқылы көлік құралдарын жылжыту кезінде, аспап пен бөлшектерді тексеру арығының шеттерінде қалдыру;
- ілінген автобустың астына арнайы тұғырлардың (трагустардың) орнына доңғалақ дискілерін, кірпіштерді және басқа да кездейсоқ заттарды төсеу;
- арнайы аялдаманың орнына кездейсоқ тіректер мен төсемдерді қолданыңыз;
95. Салмағы 15 кг-нан асатын автобустың агрегаттарын, бөлшектері мен тораптарын тасымалдау агрегаттарды, бөлшектер мен тораптарды құлаудан және Платформа бойынша өздігінен қозғалудан қорғайтын тіректері мен аялдамалары бар арнайы арбаларда жүргізілсін.
96. Пайдаланылған сүрту материалын осы мақсат үшін арнайы орнатылған қақпақтары бар металл жәшіктерге жинаңыз.
97. Шиналарды сығылған ауамен сору тек арнайы қоршауда (торда) жүзеге асырылады, ал кілт сақинасы дискінің құлып ұясына толығымен салынғанына көз жеткізіп, осы операцияны орындау кезінде доңғалақты жерге кілт сақинасымен салыңыз.
98. Шиналарды айдау екі кезеңде жүргізіледі: алдымен құлып сақинасының орнын тексере отырып, 0,05 МПа (0,5 кг/шаршы см) қысымға дейін, содан кейін автобустың техникалық паспортында белгіленген ең жоғары қысымға дейін.
99. Қозғалтқышты салқындату жүйесін антифризмен толтырмас бұрын, салқындату жүйесінде (қосқыш шлангтарда, радиаторда, су сорғысының тығыздағыштарында және т.б.) ағып жатқанын тексеріңіз және Бар болса, оны жойыңыз, салқындату жүйесін таза сумен шайыңыз.
100. Мұнай өнімдерінің (бензин, дизель отыны, май және т.б.) антифризге түсуін болдырмайтын шаралар қабылдау.
101. Қозғалтқышты антифризбен салқындату жүйесін құюды қатты жауын-шашыннан, тоттан, мұнай өнімдерінің қалдықтарынан тазартылған, сілтілі ерітіндімен жуылған және буға пісірілген: "тек антифриз үшін"деген жазуы бар арнайы ыдыстың (шүмегі бар шелек, резервуар, шұңқыр) көмегімен ғана жүргізу керек. Киінгеннен кейін қолыңызды сабынмен және сумен мұқият жуыңыз.
102. Соқпалы әрекет құралын қолдана отырып, автобус астындағы жұмыстарды қорғаныш көзілдіріктерде (қорғаныш бет қалқандарында) орындау.
103. Тексеру арығына орнатылған, көтергіш механизмге ілінген автобустың астында жұмыс істеген кезде басын механикалық зақымданудан қорғау үшін қорғаныш дулыға қолданыңыз.