Силлабус 042-18-21 14/01 -2016 08. 09. 2016ж. №1 басылым
жүктеу/скачать 138,1 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Зиянкестермен аурулар, арамшөптер таралуының болжаудың теориялық негіздеу
- Зиянды организдарды практикалық дағдылап бақылау.
«Фитосанитариялық диагностика және болжау әдістемесі» 5В080100 - «Агрономия» Кафедра:«Агротехнология және орман ресурстары» Курс:3
Кредиттер саны:3 Барлық сағат:135 Дәрістер:15 Тәжірибелік сабақтар: 30 Зертханалық сабақтар: 15 БӨЖ:75
Емтихан: 5семестр Семей 2016 Алғысөз 1 ӘЗІРЛЕГЕН Құрастырушы Ахметова А.А. аға оқытушы ___________«_28_» ____09___2016 ж. Аты-жөні, тегі, қолы ғылыми дәрежесі, атағы, лауазымы 2 КЕЛІСІЛДІ 2.1 «Агрономия және орман ресурстары» кафедрасының отырысында Хаттама «__1__» ______09____ 2016 жыл, № ___. 1 Кафедра меңгерушісі Джаманова Г.И. ______________ 2.2 Аграрлық факультеттің оқу-әдістемелік бюросының отырысында Хаттама «__1__» ___09_______ 2016 жыл, № __1_. Төраға Тлеубаева А.В. ______________ 3 БЕКІТІЛДІ Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінде мақұлданды және баспаға ұсынылды
ТҮСІНДІРМЕ ЖАЗБА 2. КІРІСПЕ 3. ПӘННІҢ НЕГІЗГІ БӨЛІМДЕРІ 4. ЗЕРТХАНА (ТӘЖІРИБЕЛІК), СЕМИНАР САБАҚТАРДЫ ТАҚЫРЫБЫНЫҢ ТІЗІМІ 5. БІЛІМ АЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ 6. ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
ТҮСІНДІРМЕ ЖАЗБА: Пәннің мақсаты: - Ауыл шаруашылық дақылдарын зиянды организмдердің зияндылығын және таралуын анықта және болжау, сонымен бірге оларға қарсы жүйелі күрес шараларын жоспарлау. Пәннің міндеттері: Зиянкестермен аурулар, арамшөптер таралуының болжаудың теориялық негіздеуАуыл шаруашылық дақылдарын зиянды организдердің туралы жалпы теориялық негіздерін қалыптастыру.Зиянды организдарды практикалық дағдылап бақылау.Ауыл шаруашылық дақылдарын зиянды оргаизмдердің және оларға қарсы жүйелі күрес шараларын жоспарлау.Құзыреті (оқыту нәтижелері) Пәнді оқыту нәтижесінде білім алушы білу керек: білу: Ауыл шаруашылық дақылдарын зиянды организмнің түр құрамы, морфологиясы, биологиясы. Зиянды организдерді қоздыратын морфологиясы мен биологиясы орындай алу: - Фитофагтардың зияндылығы және оны бағалау әдістерін; - Болжау түрлері мен белгіленуі, олардың құру принциптерін;
Зиянды популяцияның өзгеруіне және аурудың дамуына экологиялық факторлардың әсерін білу керек 2 КІРІСПЕ Ауылшаруашылық дақылдарын өсу кезеңіндегі өзгерістерін және даму жылдамдылығын бақылай отырып, ауру әсерінің қарқыны мен бағытын анықтауға болады. Өнімді шығынсыз сақтау ауруды уақытында анықтауға байланысты. Сондықтан аурудың белглерін дұрыс анықтап, себебін білудің маңызы зор. Ауру қоздырғыштарының биологиясын, даму ерекшеліктерін біле отырып ауылшаруашылық дақылдарды қорғау жүйесін талдауға, алдын алу және жою шараларын уақытында өткізуге болады. 3 ПӘННІҢ НЕГІЗГІ БӨЛІМДЕРІ 3.1 Өсімдіктерді қорғау шараларында болжау мен жоспар жүргізу Ең алдымен саны мен ауырлығы зиянкестер мен өсiмдiк аурулары туралы, олардың пайда болжау және дабыл күні мен орны қорғаныс үкіметтік іс-шаралар есебінен негізделген өсімдіктерді қорғау құралдарын ұтымды ұйымдастыру.Болжам оларды қолдану, материалдық және еңбек шығындар бойынша химиялық және биологиялық қару технологиясы қажеттілігін анықтау, өсімдік қорғау жөніндегі жұмыстың көлемін жоспарлау үшін негіз болып табылады.Дәл өсімдік зиянкестерімен, ауруларымен және олардың фермада таралуына, аудан, облыс, республика және елдің түр-құрамын, жарақат және зиян беретін мәдениетін дамыту және ауырлығын болжамдарды дамыту үшін қолданылады .Өсімдіктердің зиянкестері мен ауруларының жүйелі мониторинг уақтылы ұйымдастырылған және өсімдіктерді қорғау қажетті ұйымдық және технологиялық шараларын және, оның негінеезінде болжау дайындау үшін материал алуға мүмкіндік береді.Зиянкестер мен ауру деңгейі, сондай-ақ табиғатта олардың таралуы, сүңгуірлері үнемі жыл бойы түзетулер енгізу қажеттілігін анықтайды. Бұл назарға әрбір жыныстарының зиянкестермен биологиялық және экологиялық сипаттамалары алады. Бұл байқауды зиянкестер мен өсiмдiк аурулары нүктелерін және болжауды дабыл мамандары қарастырады.Әлемдегі проекциясы дамыған төрт түрі (ұзақ мерзімді, жылдық, маусымдық, қысқа мерзiмдi) және фенологиясын және жергілікті (жергілікті) зиянды объектілерін қысқа мерзімді болжамына негізделген. 3.2 Ақпаратты жинау және өңдеу жүйесі Жинау үшін ғылыми-негізделген жүйесінің негізінде жоспарлау және қорғау шараларын ұйымдастыруды, өңдеу, кешенді ақпаратты талдау және қорытындылау жатады. Бұл ақпарат, зиянкестердің пайда болуы түрлерінің таралуына мүмкіндігін береді, олардың фенологиялық, береке және ауыл шаруашылығы дақылдары мен екпелер фенологиясын және жай-күйін физиологиялық жай-күйі, ауыл шаруашылығы қызметінің арамшөптер, уақтылығы мен сапасын rasprostra¬nenii және дамыту, ауа-райын, бірақ барлық қол жетімді сандық мүмкіндіктері өлшемі , көлемі, профилактикалық және қорғау шараларын және олардың тиімділігік технологиясы. Мемлекеттік күзет қызметінің жинаған фитосанитарлық диагностика ақпаратты тартуға және шаруашылық өсімдіктерімен гидрометеорологиялық желі үшін қажет Гидрометеорологиялық ақпарат. Ауа райы, өткен жылы немесе өткен маусымда, температура , ылғалдылық және белгілі бір уақыт кезеңінде басқа экологиялық параметрлері ауа райы болжамы: өсімдіктерді қорғау облысының климаттық сипаттамалары сипаттайтын гидрометеорологиялық төрт түрін қолданады.Жыл бойы температура, жауын-шашын, ылғалдылық және топырақты сипаттайтын деректерді бірақ абсолютті және он күндік нормасы деректердің көп жылдық орташа есеппен салыстырғанда пайдалана отырып өткен жылдың ауа райының сипаттамаларын бағалау үшін; олардың пайда тұрғысынан маусымында (көктем, жаз, күз, қыс) сипаттайтын деректер жатады . Он 1 мм немесе одан да көп, жауын-шашынсыз күн саны, аумағында олардың бөлу сипаты (барлық жерде ошақ): Сонымен қатар, ақпаратты сипаттау үшін қолданылады.Өткен маусымды (көктем, жаз, күз) бағалау үшін, төмендегі ақпаратты пайдаланыңыз: маусымының басталуына - Жаңартылған күні: күн ;-) + орташа уақыт (ауытқу; 10 см (° C) тереңдікте орташа онжылдық теппература топырақ; 13 сағат (%) дейін салыстырмалы ылғалдылығы (декадаға минималды N ең көп); дәнді дақылдар (мм) бойынша топырақтың (0-100 см) бірінші метр егістік (0-20 см) produk¬tivnoy ылғал қоры; КазТрансОйл, бұршақ, қар, шаңды боран, салыстырмалы ылғалдылығы 30% немесе одан кем, шық, ұсақ жауын: онжылдықтың ерекше ауа райыды оқиғаларды жатқызуға болады .Қысқы мерзім үшін келесі ақпаратты пайдаланыңыз: маусымының басталуына уақыты - нақты күні; орташа уақыт (+ ;-) күн ауытқу; ондаған жылдар бойы қысқы дақылдарының Түптену түйіндерінің тереңдікте топырақтың ең төменгі температура (° С); тұрақты қар жамылғысының құру және жинау күні: ұзақ мерзімді орташа (+ ;-) нақты ауытқу - Days; онжылдықта қардың орташа биіктігі (қараңыз), (киім, біркелкі) аумағында қар жамылғысының бөлу; топырақтың тоңдану, он жыл ішіндегі орташа (қараңыз) тереңдігі; мұз жамылғысының болуы, пайда болуы мен ұзақтығы (күн) қалыңдығы (см); онжылдықтың ерекше ауа райы оқиғаларға күндер саны: ауыр қар, қар, жылымық, көктайғақ болып, желдің соғуы . Топырақ температурасы мен ылғалдылықты сипаттайтын мәліметтер, белгілі бір уақыт кезеңдер үшін жауын-шашынның, температура және басқа да деңгейлерде сомасы фенологиялық есептеу үшін пайдаланылады, саны белгілі бір зиянды түрлерін - олардың өмірлік циклінің кезеңдері болып табылады.Әдетте, деректер олардың мағынадағы тұрғысынан пайдаланылатын немесе нақты емдеу ұшыраған. Жиі тиімді температура мен гидротермиялық коэффициенті (МАК) сомасы сияқты жалпылама көрсеткіштер қабылдайды. Формула бойынша есептеледі (° C) тиімді температураны құрайдыE.t. = (R БӨ R алыс) с х (1) мұндағы TE - Тиімді температуралардың сомасы; т ER орташа температура; ұзақ м - бұл түрдің (даму шекті) кем тоқтатылды бір-бөлімшесінің температурасы; N - күндер саны онда назарға талданып, қабылданатын процесін өткізіледі.SCC формула бойынша жылы кезең ішінде ғана есептеледі 10 кезең үшін жауын-шашынның __________ сомасы _____ кезең үшін орташа тәуліктік температуралардың сомасы Кейбір зиянды түрлер үшін жағдайлар бекітілген, әсіресе белгілі бір маусымда күн немесе ондаған жылдар санын белгілейді. Бұл он күн «сын.» Деп аталады Фитосанитариялық диагностика үшін ұзақ қорғау ұсыну ерекше мәні бар нақты ауа райы болжамы болып саналады. Кейбір дәрежеде, бір апта жарияланған болжамдар оңай зиянды түрлерін өсіруге және дамыту үшін басым қоршаған орта жағдайлары қатысты бағдар үшін пайдаланылады. Төлем фенологии зиянды түрлер үшін тіпті болжамдарды пайдалана әрекеттері әдетте оң нәтиже бермейді.Себебі олардың негізінде ауа- райы болжамдарының қате есептеу төмен дәрежеге апарады .Ақпараттық экономиканың түрлі секторларын оқып гидрометеорологиялық станциялар DIS-қызмет жиналған, бірақ ол олардың әрқайсысы нақты болып табылады. Облыс климатты сипаттайтын, ауа райы немесе маусымы, өткен жылы деректер барлық бекеттерді ispol¬zovat міндетті емес. Әрбір өңір (провинциясы, елі), әдетте, осы параметрлер бойынша нақты ақпарат беруі мүмкін 1-3 станциялары бар.Олар белгілі. Сонымен қатар, жеке кезеңдер гидротермиялық ерекшеліктерін сипаттамалары аймақтағы метеорологиялық станциялар барлық қолда бар ақпаратты пайдалануға бар. Жиі бұл деректер жеткілікті болып табылады, және термография, гидрография және басқа да құрылғыларды пайдалана отырып, қосымша біржолғы не болмаса жүйелі өлшеу қолданылады. 3.3. Агротехникалық ақпарат Диагностикалау мақсаттар фитосанитарлық жинау және ақпарат агротехникалық шаралардың алты түрлерін пайдаланамыз. Бірінші түрі - жоспарланған Агротехникалық қызметінің мерзімдері туралы мәліметтер. Бұл қыс тыңайған кезеңдер мен өңдеудің барлық түрлерін өсуіне қамтиды; тыңайтқыштар түрлі мерзімдері және қолдану тарифтер; егіс сұрыпты және егу нормасы tehno¬logiya уақыт және егінді жинау. Екінші түрі - облысында ауа райына негізделген нақты өсімдік фенологииясы . Бұл мәдениет егіс және бойды уақыт, негізгі фенологиялық кезеңдерін тууының және әрбір өріс аясында бірізділігін дәрежесін арасындағы уақыт ұзақтығын сақтай кіреді.Жыныстарының зиянкестермен фенологиясын салыстырғанда негізгі дақылдарының фенологиялық фазалардың басталған мерзімі, олардың экономикалық маңызы қарқындылығы мен ауырлығын күтілетін негізгі pokaza¬telem болып табылады. Өсімдік фенологиясын біркелкілік дәрежесі, druzh¬nosti өту кезеңі зиянкестер үшін қуат база ретінде олардың қабақ танытқан көрсеткіші болып табылады. Фазалардың созылу кезде организмдер үшін оңтайлы жағдай жасалған. Ол өсімдік залал әлсіреген қарсылық индикаторы ретінде қызмет етеді. Үшінші түрі - күздік дақылдардың қыстайтын және қыстамайтын түріне байланысты мемлекеттік қорғаулар. Фазалық күзде күздік дақылдар өсімдіктері тоқтатылады онда жиынтығы ұзындығы, зауыттың бір қашу орташа саны, мен қыстың соңында өсімдіктер мен дақылдардың өсу қайта бастау алады.дақылдардың вегетациялық соңына толық Түптену және оңтайлы қыстайтын анықтау вегетациялық кезеңінде зиянкестер қарсы қарсылық өсті. Neraskustivshiesyaнемесе күзде сәл tillered дақылдар әдетте қысқы және көктемгі залал ponizhen¬noy қарсылық, әлсірейді жол бермейміз. Барлық осы факторлар вегетациялық кезеңінде шаруашылықтарда дақылдардың мониторинг жүйесін ұйымдастыру және алдын алу және қорғау жөніндегі іс-шаралар жоспарларын нақтылау кезінде ескеріледі. Төртінші түрі - вегетация кезеңінде дақылдардағы егісінің жағдайы. Дақылдың әр фенологиялық фазасына, қорытынды өндіру (ozernennost құлақ, күнбағыс ozernennost элементтерін жинақтау, зауыттың бір жүгері cobs мөлшерінде әрбір фенологиялық кезеңі raz¬vitiyu арамшөптер және биомасса кезеңінде бағаналы тығыздығы , биомасса жинақтау: Бұл келесі параметрлер үшін болуы шығыс сметалық және ozernennost тамыр тұқымдары мен түйнек, жемістер мен мақта жетілген bolls сақтауды және т.б.. D өсті.). Сарапшылар Өсімдіктерді қорғау бұл ақпарат, қарсылық povrezhde¬niyam өсімдік зиянкестерінің ықтимал деңгейін анықтау. Осылайша, ол оңтайлы ауыл шаруашылығы фондық және тиісті мемлекеттік екендігі анықтап жүгері өсімдіктер тең халықтың және әлсіреген дақылдарының салыстырғанда .4-4 есе төмендеуі оның бірдей сипаты олардың өнімділігі жүгері бұрғылау зақымдайды. Зауыт зиян серпімділік есепке пестицидтің мөлшерін азайтуға болады. Бесінші түрі - жиналған өнімнің жалпы өнімділігі мен сапасы. Осы мақсатта, назарға егіннің сапасы, егін биологиялық көрсеткіштері алынады. Алтыншы түрі - мемлекеттiк тұқым. Екі тұрғысынан назарға сапасын егу алдында емдеу (калибрлеу, delintirovanie Әрі астық, емдеу, фумигациялау және әл.) Тұқым бойды класс алыңыз.Пайдалы және зиянды түрлерінің популяциясын жағдайы туралы ақпарат. Ағымдағы фитосанитарлық жағдайды және экологиялық жағдайдың әсерінен ықтимал өзгерістер анықтау үшін бастапқы ақпаратты тағайындау. Біздің елімізде, қауіпті зиянкестері және экономикалық маңызы өсімдіктердің ауруларын 250 түрлері мен топтары бойынша signaliza¬tsii жинау анықтамалық ақпарат көрсетеді. Ақпарат тарату, молынан, фенологиялық және халықтың морфологиялық және физиологиялық жағдайын сипаттайды.Үздіксіз зерттеу әдістерін бүкіл аумағында осы деректерді алу үлкен адами және материалдық шығындарды талап етеді. Сондықтан, ол динамикасының заңдары жан-жақты зерделеуге негізделеді кеңістікте және уақыт нақты ғылыми-негізделген экстраполяция, жалпы егжей-тегжейлі сомасын және оның қабылдау шектеу үшін қажет болды про-саңырау оның ауқымын нақты өңірлер үшін әрбір зиянкестермен түрлерін құрады.Әдетте элементтер проекциялары барлық ауданында жұқтыру немесе отарлау күйін экстраполяциялау үшін 10-15% plo¬schadey және жер және осы негізінде зерттеу жұмыстарын жүргіздік. 4 ЗЕРТХАНА (ТӘЖІРИБЕЛІК), СЕМИНАР САБАҚТАРДЫҢ ТАҚЫРЫБЫНЫҢ ТІЗІМІ 1.Тура қанаттылар отрядына жататын көп қоректі зиянкестер 2.Қатты қанаттылар отрядына жататын көп қоректі зиянкестер 3.Қабыршық қанаттылар отрядына жататын көп қоректі зиянкестер 4.Дәнді дақылдардың зиянкестері 5.Астық дақылдардың сорғыш зиянкестері 6.Астық дақылдарының кеміргіш зиянкестері 7. Бұршақ тұқымдас дақылдардың зиянкестері 8. Шығыс алма жемірі күресу шаралары 9. Қант қызылшасының зиянкестері 10.Мақта дақылының зиянкестері 11.Күнбағыс зиянкестері 12. Темекі өсімдігінің зиянкестері 13.Картоптың зиянкестері 14. Айқышгүлді егістік, жемдік, көкөніс дақылдарының зиянкестері 15. Көкөніс және бақша дақылдарының зиянкестері 5 БІЛІМ АЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ 1 Қауіпті зиянды организмдердің фитосанитарлық мониторингі 2 Ауылшаруашылық дақылдарында зиянды организмдердің таралуы мен дамуын болжау-өсімдік қорғауды жоспарлаудың негізі 3 Фитосанитарлық мониторинг және болжау-жалпы мемлекеттік іс 4 Фитосанитарлық диагностика мен болжау қызметінің құрылымы, міндеті және өсімдік қорғау саласында басқа мекелерәмен байланысы 5 Зиянкестер мен аурулардын болжаудың теориялық негізделуі 6 Болжау түрлері мен белгіленуі, олардың құру принциптері 7 Фитофагтардың зияндылығы және оны бағалау әдістері 8 Ауылшаруашылық дақылдарының негізгі зиянкестерін болжаудың ақпараттық қамтамасыздандырылуы ұшін есептеу әдістері 9 Аурулардың эпифитотиялы даму шарты 10 Фитосанитарлық диагностиканың міндеттері 11 Ауылшаруашылық дақылдарының жұқпалы ауруларының пайда болуы мен даму жағдайы 12 Аурулардың эпифитотиялы даму шарты 13 Танаптық тәжірибе әдістемесінің негізгі элементтері 14 Болжау түрлері мен белгіленуі, олардың құру принциптері 15 Көп жылдық болжау: көп жылдық болжауды құрудың маңызы, критериі. 16 Көпжылдық бұршақ тұқымдас жемшөптік дақылдардың зиянкестері 17 Көкөніс және бақша дақылдарының зиянкестері 18 Бұршақ тұқымдас дақылдардың аурулары 19 Темекі өсімдігінің аурулары 20 Жеміс ағаштарының аурулары 21 Жидек дақылдардың аурулары 22 Жүзімінің аурулары 23 Картоптың аурулары
6.1.1. Агибаев А.Ж, Тулеева А.К., Суйлейменова З.Ш. « Ауылшаруашылық дақылдарын зиянкестер мен ауруларлын қорғау» Алматы 2010 ж 6.1.2. А.Қ. Түлеева., В.К.Әжбенов. Ауыл шаруашылық өсімдіктерінің зиянкестері және олардан қорғау шаралары. Оқу құралы.-Астана:Фолиат, 2007ж. 6.1.3 Ә.Т. Тілменбаев., Г.Ә. Жармұхамедова. Энтомология. Оқу құралы. 6.2 Қосымшаәдебиеттер 6.2.1 Егін шаруашылығы, ауыл шаруашылығы машиналарын жасау және өсімдік қорғау салаларына арналған орысша-қазақша сөздік. Е. Белғара. Астана: Елорда, 2006ж. 6.2.2 Өсімдік қорғаудың орысша – қазақша анықтамалық сөздігі. Калымбетов Б., Тілменбаев Ә., Матбаев Б., Жанұзақов А. Алматы, Қайнар, 1977ж Каталог: ebook -> umkd umkd -> Мамандығына арналған Сұлтанмахмұттану ПӘнінің ОҚУ-Әдістемелік кешені umkd -> Қазақстан Республикасының umkd -> Қазақстан Республикасының umkd -> Студенттерге арналған оқу әдістемелік кешені umkd -> ПӘннің ОҚУ Әдістемелік кешені 5В011700 «Қазақ тілі мен әдебиеті» мамандығына арналған «Ұлы отан соғысы және соғыстан кейінгі жылдардағы қазақ әдебиетінің тарихы (1941-1960)» пәнінен ОҚытушыға арналған пән бағдарламасы umkd -> «Балалар әдебиеті» пәніне арналған оқу-әдістемелік материалдар 2013 жылғы №3 басылым 5 в 050117 «Қазақ тілі мен әдебиеті» umkd -> ПӘннің ОҚУ-Әдістемелік кешенінің umkd -> 5 в 011700- Қазақ тілі мен әдебиеті umkd -> 5 в 011700- Қазақ тілі мен әдебиеті umkd -> «Филология: қазақ тілі» мамандығына арналған жүктеу/скачать 138,1 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||