Қымыздың әсері бүкіл организмді өзгертеді. Физиологиялық және биохимиялық процесстер күшейіп, зат алмасу қалпына келеді. Қымыздың құрамында сүт қышқылы бар. Соған орай тағамның құрамындағы белоктардың, майлардың, әр түрлі қанттардың жақсы қорытылуына ықпал жасайды. - Қымыздың әсері бүкіл организмді өзгертеді. Физиологиялық және биохимиялық процесстер күшейіп, зат алмасу қалпына келеді. Қымыздың құрамында сүт қышқылы бар. Соған орай тағамның құрамындағы белоктардың, майлардың, әр түрлі қанттардың жақсы қорытылуына ықпал жасайды.
- Ал құрамындағы көмір қышқылы аздығына қарамастан ас қорыту бездеріне әсер етіп, қарын сөлінің бөлініп шығуын тездетеді. Қымыз ішкенде тәбеттің ашылатыны сондықтан. Қымызбен емдеу, қымыздың емдік қасиеті оның құрамындағы химиялық заттарға байланысты.
- Қымызбен емдеу. Ашу процесінде пайда болған сүт қышқылының және әр түрлі ас қорыту ферменттерінің, т.б. пәрменді катализаторлардың әсерінен құрамдық заттардың сіңімді түрлері пайда болады. Мысалы, сүт қанты глюкоза мен галактозаға, сүт белогі әр түрлі ұсақ молек. қосындыларға, полипептидтерге (альбумоза, пептон) ыдырайды. Сөйтіп, олардың зат алмасу процестеріне қатысу реакциясы артады.
- Сонымен қатар, бұл процестердің нәтижесінде қымыздың дәмін, иісін, т.б. тағамдық қасиеттерін жақсартатын және тағамға тәбет тарттыратын заттар пайда болады.
- Бие сүтінде шамамен 1,3 – 2,0% май бар, бұл сиыр сүтіндегіден 2 еседен астам кем. Жүргізілген зерттеулерде, сиыр сүтіндегі май түйіршіктеріне қарағанда, бие сүтіндегі май түйіршіктері кішілеу келетіндегі анықталған.
- Сол себепті бие сүтінің майы организмге тез гидролизденеді және жақсы сіңеді. Бие сүтінің майының бір өте тамаша қасиеті бар.
- Бесті қымыз –
- бес тәулік
- ашытқан қымыз
- Түнемел қымыз –
- сүт қышқылы
- торсықта сақталып,
- пісуі жеткен
- қымыз
- Бал қымыз –
- бал, қант секілді
- тәтті қосып
- Жуасытқан
- қымыз
- Уыз қымыз –
- бұл бие сүтінің
- уыз дәмі таралған
- кезде ашытылған
- қою қымыз
- Жуас қымыз –
- баяу ашыған
- немесе саумал
- қосқан қымыз
- Құнан қымыз –
- үш тәулік
- бойы ашыты-
- лады
- Асау қымыз –
- бесті қымыздан да
- күшті қымыз
- Дөнен қымыз –
- төрт тәулік
- ашытылады
- Жыл маусымына қарай
- қымыз түрлері
- Қымыздың органолептикалық қасиеттеріне: сыртқы түрі, иісі, дәмі, консистенциясы жатады. Ашыту сәтінен бастап әбден иіні қанып піскенге дейінгі уақытына қарай қымызды: әлсіз, орташа және күшті деп үш категорияға бөледі, олардың әрқайсысының өзіне тән органолептикалық қасиеттері болады. Әлсіз қымыз қоюлау, газы аз болады, дәмі болар-болмас қышқылдау келеді, тілді қуырмайды, тұнған кезде екі түрлі: төменгі қоюлау, жоғарғы – сұйықтау қабаттар пайда болады. Оның құрамында 1% этил спирті болады. Орташа қымыз газға бай, дәмі қышқыл болады, құрамында 1,5% этил спирті болады.
- Қымызды өнеркәсіптік жағдайда дайындау технологиясына мынадай процесстер жатады:
- Бие сүтінен жасалған қымыз ерте заманнан белгілі және ғажайып қасиеттерімен танымал. Қымыз бұл азық-түлік, бие сүтін ашыту арқылы арнайы ашытқымен алады, оның құрамына сүт қышқылдық бактерия және сүт қышқылдық ашытқылары кіреді. Тек бие сүтінен дайындаған қымыз – нағыз қымыз деп атауға болады. Нағыз дайындалған қымыздың құрамын өте жоғары жеңіл қорытылатын белоктарға бай, майларға және көмір суларға, тағы да бағалы витаминдер комплексіне, минералды және биологиялық активті заттарға бай. Нағыз қымыздың емдік қасиетімен қатар ауруларға шипа. Қымыз адам организмін жасартады, тіршілік күштерін көбейтеді, денсаулықты нығайтады.
Достарыңызбен бөлісу: |
