Синусойдалды ағымдағы сақТЫҚ шеберлер

жүктеу/скачать 70,75 Kb. Дата 23.11.2022 өлшемі 70,75 Kb. #159549

Бұл бет үшін навигация:

• 1. Синусоидалы ток пен кернеудің амплитудасы, жиілігі және фазасы
• Синусоидалы тоқтың тиімді мәні
• Синусоидалы ток тізбегіндегі резистор, индуктивті катушка және конденсатор
• Синусоидалы ток

СИНУСОЙДАЛДЫ АҒЫМДАҒЫ САҚТЫҚ ШЕБЕРЛЕР Электр энергетикасында негізінен айнымалы ток қолданылады. Қазіргі кезде барлық электр энергиясы айнымалы ток түрінде өндіріледі. Айнымалы токтың тұрақты токтан басты артықшылығы - электр энергиясын беру кезінде кернеуді аз шығындармен жай түрлендіру мүмкіндігі. Генераторлар мен электрқозғалтқыштар тұрақты ток машиналарына қарағанда қарапайым, сенімді және басқаруда оңай. 1. Синусоидалы ток пен кернеудің амплитудасы, жиілігі және фазасы Қазіргі заманғы техникада айнымалы токтар кеңінен қолданылады: синусоидалы, тікбұрышты, үшбұрышты Токтың кез-келген уақыттағы мәнін лездік мән деп атайды. Токтың, кернеудің, ЭҚК-нің лездік мәндері әріптермен көрсетіледі. Лездік мәндері белгілі бір уақыт аралығында қайталанатын токтар периодты, ал оы қайталанулар байқалатын ең аз уақыт кезеңі Т периоды деп аталады. Егер периодты токтың қисығын синусоид сипаттаса, онда ток синусоидалы деп аталады. Егер қисық синусоидадан өзгеше болса, онда ток синусоидалы емес. Айнымалы токтың электр тізбектерінде синусоидалы форма жиі қолданылады, барлық кернеулер мен токтар уақыттың синусоидалы функциялары екендігімен сипатталады. Генераторларда олар синус заңына сәйкес уақыт бойынша өзгеретін ЭҚК алуға ұмтылады. Бұл электр қондырғыларының ең тиімді жұмыс жағдайларын қамтамасыз етеді. Синусоидалы тоқтың тиімді мәні Айнымалы токтың лездік мәні үнемі нөлден максималды мәнге ауысады. Алайда айнымалы ток, тұрақты ток сияқты, ампермен өлшенеді. «Айнымалы ток» термині дегеніміз не? Айнымалы ток өзінің амплитудасымен сипатталуы мүмкін. Негізінде бұл әбден мүмкін, бірақ іс жүзінде бұл өте ыңғайсыз, өйткені айнымалы ток амплитудасын тікелей өлшейтін құрылғыларды құру қиын. Синусоидалы ток тізбегіндегі резистор, индуктивті катушка және конденсатор Синусоидалы ток тізбектерінің құрамына кіретін элементтер резистор, индуктивті катушка және конденсатор болып табылады. Айнымалы айнымалы электр тізбегіндегі процестерді зерттеуді жеңілдету үшін бұл тізбек, тұрақты ток тізбегі сияқты, осы элементтерден тұратын эквиваленттік схемамен ұсынылған. Энергия жылу түрінде бөлінетін айнымалы ток тізбегінің элементтері белсенді деп аталады. Энергия электрлік немесе магниттік өрісте периодты түрде сақталатын тізбек элементтерін реактивті, ал олардың айнымалы токқа берілетін кедергісін реактивтік деп атайды. Катушкалар мен конденсаторларда реактивтік реакциялар Синусоидалы ток практикада кеңінен қолданылады. Синусоидалы токтың тұрақты токқа қарағанда мынадай артықшылықтары бар: а) Синусоидалы ток өндіретін қондырғылардың (генераторлардың) құрылысы тұрақты ток генераторларына қарағанда қарапайым, жұмыс істеу сенімділігі өте жоғары және бағасы арзан; ә) Трансформаторларды қолдану арқылы синусоидалы кернеудің мәнін өте жоғары дәрежеге көтеруге болатындықтан синусоидалы токты алыс қашықтыққа жеткізу арзанға түседі; б)Синусоидалы токты пайдаланып жұмыс жасайтын электр қондырғылардың құрылысы тұрақты ток қондырғыларына қарағанда әлде қайда қарапайым және арзан. Синусоидалы ток деп мәні уақытқа тәуелді синусоидалық заңдылықпен өзгеретін токты айтамыз: i=Im*sin(  t+  ). Оның графигі 10-суретте көрсетілген. Синусоидалы токты мынадай параметрлер арқылы сипаттауға болады: 1)Амплитудалық мән ( Im, Um, Em ) – синусоидалық шаманың ең үлкен максимал мәні. 2)Периоды ( Т ) – толық бір тербеліс жасауға кететін уақыт.[c] 3)Жиілік ( f ) – бір секунда ішінде жасалатын тербеліс саны.[1/c];[Гц] f=1/T; T=1/f 4)Бұрыштық жиілік (ω) ω =2πf= 2π/ T, [рад/с] 5)Фаза (  t+ φ ) – кез келген сәттегі синусоидалық шаманың мәнін анықтауға мүмкіндік береді. 6)Бастапқы фаза φ - синусоидалық шаманың уақыт нөлге тең болған кездегі мәнін анықтауға мүмкіндік береді. Егер φ таңбасы оң болса, онда синусоида ордината осі бойынша солға қарай φ бұрышқа ығысады. , ТМД елдерінде және Еуропаның біраз елдерінде жиілігі 50Гц синусоидалы кернеу кеңінен қолданылады. Қолданылған әдебиеттер: www.wikipedia.ru www.surag.kz жүктеу/скачать 70,75 Kb. Достарыңызбен бөлісу: