Сіз білім мазмұны әлеуметтік тәжірибеде балаға зорлық зомбылық көзі ме? Өз жауабыңызды негіздеңіз?
Мен ойымша жоқ. Себебі білім мазмұны керісінше зорлық-зомбылыққа қарсы әлеуметтік тәжірибелер қолданады. Мысалы, мектепте осындай тақырыптарға әртүрлі сынып сағаттарын, тренингтерді және тағы басқа әр түрлі іс-шараларды жүргізеді. Бірақ әрине баламен ата-анасы да мұндай маңызды тақырыптарды ашып, талдауы қажет. Ненің бұрыс, ненің дұрыс екенін түсіндірі жеткізуі қажет.
Қандай құжаттар білім мазмұнын көрсетеді?
Білім беру мазмұнын анықтайтын негізгі құжаттар - оқу жоспары, оқу бағдарламасы, оқу әдебиеті.
Оқу жоспары - оқу пәндерінің ұсынылған құрамын және олардың арасындағы оқу уақытын бөлуді белгілейді. Ол әр оқу пәні үшін әр оқу жылы үшін аптасына қанша сабақ болатынын көрсететін кесте түрінде болады.
Оқу (білім беру) бағдарламасы - осы оқу пәні бойынша игеруге жататын негізгі білімдердің, іскерліктер мен дағдылардың шеңбері, сондай-ақ тақырыптарды зерделеу реттілігі және оларды зерделеуге бөлінетін уақыт айқындалатын нормативтік құжат.
Оқу әдебиеттеріне - оқулықтар, оқу құралдары және оқу-әдістемелік құралдар жатады. Оқу әдебиеттерінде білім беру мазмұны неғұрлым егжей-тегжейлі ашылады, сонымен қатар оны игеруді қамтамасыз ететін ұсыныстар мен дидактикалық құралдар бар.
Қазіргі білім беру мазмұнының қандай мәселелерін бөліп көрсетуге болады?
1. Қазіргі білім берудің бірінші мәселесі-білім беру бағдарламаларының көпшілігі гуманитарлық, нақты және жаратылыстану ғылымдарын тең зерттеуді қамтиды. Белгілі бір баланың мүдделері мен бейімділігі ескерілмейді. Әр пән өз пәнін басты деп санайды және оқушыларды барынша жүктеуге тырысады.
2. Әр мектептің өз рейтингі бар. Ол неғұрлым жоғары болса, білім беру ұйымында артықшылықтар көп болады. Рейтинг көптеген көрсеткіштерден тұрады, атап айтқанда оқушылардың "орташа балы" және емтихан нәтижелері. Осыдан жалпы білім беретін мектептердің келесі проблемасы туындайды.
3. Бюрократия мектеп өмірінің барлық салаларына енеді — электронды журналдар жүргізуден бастап мақал-мәтелдерге дейін. Бірінші сыныптан бастап бала ережеге үйреніп, білім беру саласындағы барлық жаңа проблемаларды туғыза отырып, ешкімге қажет емес ондаған ережелерді сақтауға мәжбүр болады.
4. Оқушыларды дайындаудың әртүрлі деңгейі. Кейбір ата-аналар балаларды мектепке дайындайды, ал басқалары бұл мұғалімдердің жауапкершілік аймағы деп санайды. Кейбір балалар үш жасында оқиды және есептейді, ал басқалары жетіде буындар мен сандарды әрең қосады. Содан кейін 30-40 басқа балалар бір сыныпқа жиналады. Көшбасшылар мен артта қалушылардың пайда болуы таңқаларлық емес, бұл да қазіргі мектептің проблемасы.
4. Сабақтың төмен тиімділігі. Сабақ уақыты 45 минутқа созылады. Оның 10-15-і ұйымдастырушылық сұрақтарға, тағы 10-15-і үй тапсырмасын тексеруге және түсіндіруге кетеді. Жаңа материалды беру үшін 15-20 минут қалады.
5. Үй тапсырмасының көптігі. Сабақта өтуге үлгермегендердің бәрі үйге жұмысқа ауысады. СанПИН бойынша бастауыш мектепте үй тапсырмасын орындауға 1,5-2 сағат, 6-сынытарда -2,5, 9-сыныарда-3,5 сағат кетуі керек. Нақты сандар әлдеқайда көп. Үй тапсырмасы көп болғаны соншалық, бала өте кеш жатуына тура келеді.
6. Ескірген жұмыс әдістері. Жасы келген мұғалімдер көбінесе электрондық құжат айналымына бейімделе алмайды, ең бастысы – жасы келеген мұғалімдердің көбісі ұрпақтың құндылықтарын түсінбейді. Сондықтан олар "зейнеткерлікке шыққанға дейін" жұмысқа келіп, кейде өмірге деген наразылықтарын ашық көрсетіп қалуы мүмкін. Ол да бір мәселе болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: |