2.7.Ветеринариялық-санитариялық бағалау және іс-шаралар.
Акарапидоз және басқа да кене аурулары бойынша қолайсыз омарталардың барлық ара ұялары көктемде фолькс немесе тедион аэрозольдарымен өңделеді.
Негізгі алдын алу шарасы - араларды ұстаудың ветеринарлық-санитарлық ережелерін қатаң орындау.
Кене бал араларында, әсіресе құрсақ бүйірінде, сирек сегментаралық сүйектерде кездеседі. Қайтыс болған аралар мен кенелерді ара ұяларынан алып тастағандықтан, ұяның түбінен тордағы барлық тастамаларды қарау пайдалы. Кенелерді көзге немесе лупа арқылы анықтауға болады. Ара түбіне Парақ салынады, ал отбасын қандай да бір акарицидпен, мысалы, фенотиазинмен өңдейді. Ара ұяларында бар жеке кенелер қағазға түседі.
Варроатоз бойынша қолайсыз омарталарға карантин қойылады және ветеринариялық-санитариялық іс-шаралар жүргізіледі. Бұл ретте 5-10 км радиуста орналасқан омарталарды қадағалайды.
Варроатозды емдеуде фенотиазин, кельтан, фоль-бекс, варроатиз, эфирсульфонат, нафталин, щавель қышқылының ерітіндісі және т.б. қолданылады.
Қолайсыз омартадан шыққан бал өнімдерін термиялық өңдеуден өткізіп сатылымға жібереді.
3.Қорытынды
Варроатоз Ара шаруашылығының маңызды мәселелерінің бірі болып қалады. Бірқатар елдердің ғалымдары атап өткендей, варроа кенесімен зақымданған отбасылардың өлімі варроатоздан ғана емес, сонымен қатар, ең бастысы ол тасымалдайтын аурулардан туындайды. Өйткені, ара ұяларында паразиттер көп болса, басқа жұқпалы ауру жиі кебеді. Кенелердің көп саны аралардың иммундық статусының төмендеуін тудырады.
Ауру тек қана кененің ұрғашылары арқылы таралады. Кене араның гемолимфасымен қоректенеді, желімделген ұяшықтарда жазда жұмысшы араларда, ал көктемде және күзде тіпті аналық тұқымда да кездеседі. . Варроа кенесінің дамуы ара ұясының биологиясымен тығыз байланысты. Бұл байланыс дамып келе жатқан тұқымның морфологиялық және физиологиялық ерекшеліктеріне байланысты.
Аурудың диагнозы эпизоотологиялық деректер, ауру белгілері және бөлінген қоздырғыштар негізінде ғана қойылады. Аралардың инвазиялық аурулары кезінде бал аралардың отбасында қандай да бір қоздырғышпен зақымдану дәрежесін ескеру, жұқпалы табиғаттың зақымдануын және бал араларын асырау, азықтандыру және өсіру жағдайларынан туындаған бұзылуларды болдырмау маңызды.
Күрес шаралары ұяның ішіндегі паразиттердің санын барынша қысқартуға бағытталған. Үнемі және жүйелі түрде жүргізеді.
Инвазиялық аурулармен күрес шаралары профилактикалық және емдеу іс-шараларының кешенінен тұрады. Алдын алу бал араларды азықтандыру, ұстау және өсіру ережелерін, санитарлық шараларды, омартаның сыртқы ортасындағы паразиттерді (дезинвазия) жоюға бағытталған іс-шараларды, қоздырғыштарды омарталар ұяларына кіргізбеуден құралады. Емдеу - ара ұясында паразит санын толық немесе ішінара экономикалық қауіпсіз деңгейге дейін төмендетуге және олардың қалыпты өмір сүруін тез қалпына келтіруге бағытталған.
Омартаның барлық отбасылары белокты азықпен жеткілікті мөлшерде қамтамасыз етілуін мұқият қадағалау қажет. Қысқы азықтық қорды толықтыру үшін қантты тамақтандыру күзде отбасына 5-7 кг аспауы тиіс.
4.Пайдаланылған әдебиеттер
1. Керімбаев А.К. Ара бал ұяларында кездесетін аралас аурулар/
К.И Байбатырова – Жаршы-2002-№2-52-55 б
2. Ж. Мырзабеков, П. Ибрагимов «Ветеринариялық гигиена.»
3. Б.Р. Әкімбеков «Ара шаруашылығы»
4. Риб Р.Д. Ара шаруашылығы / Р.Д Риб- Алматы: 2006– С. 67-72
5. Шеметков М.Ф., Головнев В.И., Кочевой М.М. «Советы пчеловоду», Минск, 1991;
6. Аветисян Г.А., Черевко Ю.А. Учебник «Пчеловодство», Москва, 2001;
7. www.stud.kz
Достарыңызбен бөлісу: |