Сондықтан біз алдымызға мақсат қойдық: тарихи тұрғыда «Мәңгілік Ел» ұлттық идеясын қалыптастыру процесін зерттеу

"Тартымды жалпыұлттық идея бүкіл халықты қамтыса, онда ол ұлттық рухтың феномені болады. Ұлттық рух – ұлттық болмыстың сапалы жағдайының жиынтық нәтижесі. Тәуелділік пен бағындыруда халықтың рухы ешқашан көтерілмейді, ол үнемі кемсітуде болады. Тәуелсіздік, бұл жоғары сезім Отан қорғауымен, ел тағдыры үшін халықтың батырлық күресімен байланысты.

Ұлттық идея ұғымдары мен ұлттық рух "ұлттық идеал" ұғымымен тығыз байланысты. Адам өзінің өмірлік стратегиясын құру үшін негіз ретінде жоғары үлгі ретінде ұлттық идеал ұғымын И. Кант әзірледі. И. Кант идеалдардың практикалық күшін атап өтті: "біз өзімізді идеалмен салыстырамыз, бағалаймыз және жақсартамыз, алайда онымен бір деңгейге жете алмай жүрміз. "Адамзат өмірінде терең күйзелістер, үлкен төңкерістер, қоғамды оның негіздерінің ең тереңдігіне дейін таратуға қабілетті кезеңдер бар. Тарихтың осындай кезеңінде адам сол өмірді одан әрі тартудың мүмкін еместігін түсіне бастайды. Осыған байланысты: адам табиғаты қажеттілікпен миф шығармашылықта, фольклорда, халық мәдениетінде, философиялық және саяси ойда, ақырында, идеологияда көрініс табатын идеалға ұмтылуды көздейді.

Қазіргі заманғы дәуірде ұлттық идеал бірінші дәрежелі маңыздылық санаты болып табылады, өйткені ол прогрессивті қоғамдық жаңашылдықтар мен қайта құрулардың басты құралдарының бірі болып табылады. Ұлттық идеал ұлттық сана-сезімнің дамуын қамтамасыз етуге бағытталған. Ұлттық идеал мемлекеттіліктің жан-жақты нығаюына және ұлттың табысты дамуына ықпал етеді, өйткені ол мемлекеттік жүйенің прогрессивтілік өлшемімен, қазіргі заманның дамуының шын мәнінде жетекші үрдістерін ұғынумен тығыз байланысты. Қоғамды топтастыру және әлеуметтік бірлікті нығайту жалпыға танылған ұлттық идеал негізінде кез келген көпұлтты мемлекеттің қоғамдық өмірінің ең күрделі жақтары болып табылатын ұлтаралық және этносаралық қатынастарға оң әсер етеді. Көріп отырғанымыздай, ұлттық идеяның иесі, оны іс жүзінде жүзеге асырудың белсенді субъектісі адам, ұлт, жалпы қоғам болып табылады.

Бүгін Қазақстанда әңгіме Қазақстанның ұлттық құрылысының моделі, ал болашақта қуатты мемлекет Қазақстан, мемлекет құраушы этнос - қазақтар туралы болып отыр. Қазақстанның біртұтас халқын қазақ этносының айналасында азаматтық қоғамдастық ретінде қалыптастыру Қазақстан үшін маңызды мәселе болып табылады. "Қазіргі заманғы ең ірі этносаясиологтар мен теоретиктердің бірі Энтони Смит қазіргі әлемнің әр түрлі мемлекеттеріндегі ұлттық құрылыстың нақты тәжірибесінің қағидатына негізделгенін атап өтті. Ұлт құрудың бұл жолы, әлемдегі ең кең тараған бір "этнос басымдылығы" үлгісі деп аталады.

"Қазақстан-2050" стратегиясында, қазақ халқына біздің қоғамымыздағы бейбітшілік пен тыныштықты сақтау үшін үлкен жауапкершілік жүктей отырып, Президент былай дейді: "Қазақстан – біздің жер. Бұл ғасырлар бойы ата-бабаларымызға тиесілі жер. Біздің ұрпақтарымызға тиесілі жер. Біз жерімізде бейбітшілік пен тыныштық орнауы үшін тікелей жауапты боламыз. Біз өз жеріміздің нағыз иелері – қонақжай, қуанышты, жомарт, шыдамды болуға тиіспіз. Егер біз елімізді мықты және қуатты мемлекет ретінде көргіміз келсе, біз өзіміз бүлік шығамай, нәзік бейбітшілік пен тәртіпті бұзбауымыз керек. Біз ешкімге біздің қасиетті жерімізде алауыздық пен қорқыныш себуге мүмкіндік бермеуіміз керек. Біз бейбітшілік пен келісімде өмір сүруіміз керек-бұл уақыт талабы. Бізге жұмысты жалғастыру ұлттың тарихи санасын қалыптастыру. Бүкілқазақстандық бірегейлік біздің халқымыздың тарихи санасының өзегіне айналуы тиіс. Бүгінде кез келген этникалық немесе діни бағыттағы қазақстандық – өз елінің тең құқылы азаматы.

Қазақ халқы мен мемлекеттік тіл дамып келе жатқан қазақстандық азаматтық қауымдастықтың бірігуші өзегі ретінде әрекет етеді. Біз әркім: "Мен-қазақстандықпын және өз елінде мен үшін барлық есіктер ашық!" Бүгін біздің азаматтар үшін барлық есіктер, барлық мүмкіндіктер, барлық жолдар ашық. Біз көппіз, біз – бір ел, бір халықпыз. Өз еліне пайдалы болу, өз Отанының тағдырына жауапты болу – бұл әрбір жауапты саясат үшін, әрбір қазақстандық үшін борыш пен абырой. Біз бірлік пен келісімнің құндылығын қоғамның іргетасына айналдық. Біз бұл құндылықтарды қазақстандықтардың әрбір болашақ буынына ұқыпты беруге тиіспіз.

Осылайша, қазіргі қазақстандық ұлт әртүрлі тарихи кезеңдерде Қазақстан аумағында болып жатқан көптеген қарама-қайшы тарихи процестердің нәтижесінде қалыптасты. Дегенмен, Қазақстанның қазіргі аумағында тұратын барлық халықтар бірыңғай тарих пен мәдениетпен біріктірілді. Осының арқасында қазіргі кезеңде Қазақстанның барлық халқы үшін ортақ бір мақсат анықталады – "ұлттық рухты", "ұлттық идеалды" және "ұлттық кодты" қалыптастырумен және одан әрі жетілдірумен "Мәңгілік Ел" ұлттық идеясына ұмтылу.