Спорттық физиология қолданбалы ғылым ретінде, оның міндеті, басқа ғылымдармен байланысы
жүктеу/скачать 353,46 Kb. Pdf көрінісі
|
Документ (10)
|
2. Зерттеу әдістері. Спорт физиологиясы – спорттық жаттығу негізінде жүретін, бұлшық ет қызметінде қалыптасатын мүшелер мен мүшелер жүйесінің қызметін зерттеуге бағытталған адам физиологиясының арнаулы бөлімі. Ол жаттығу процесін қалыптастыра отырып, жоғары спорттық нәтижелерге жетуге негізделген. Спорт физиологиясы дене тәрбиелеу мәдениеті институттары мен университеттерінің дене тәрбдиелдеу факультеттерінде ғылыми ілім есебінде оқытылады. Бұл негізінен енді дамып келе жатқан жас ғылым және педагогикалық ілім. 2 Спорт физиологиясы - ғылыми және оқулық ілім ретінде ХХ – ғасырдың 30-шы жылдарында қалыптасты. Физиологияның бұл арнаулы бөлімі бойынша алғашқы оқулық пен момнографияны В.Ф. Лесгафт атындағы дене тәрбиелеу мәдениеті институттың \Санк- Петербург\ физиология кафедрасының оқытушысы А.Н. Крестовников жазды. Бұл институттың ең алғашқы кафедрасы еді. Л.А. Орбели оны ұйымдастырып, 1919 жылдың 1927 жылға дейінгі аралықта меңгерді. Ал А.Н. Крестников болса, оны әрі қарай дамытып, 1955 жылға дейінгі жоғарыда айтылған кафедраны басқарды. Бұл ғылымның дамуына және жетілуіне Е.К. Жуков, Н.В. Зимкин, В.В. Васильева, В.С. Фарфель, Я.Л. Коц т.б. ғалымдар өз үлестерін қосты. Спорт физиологиясының жалпы физиологиядан айырмашылығы – ол тек адамдарға ғана жүргізілетін зерттеулерге негізделеді. Физиологияның классикалық әдістерін адамдарды зерттеуде қолдану мүмкін емес. Сондай-ақ зерттеулер белсенді қозғалыс кезінде жүргізілуі қажет, өйткені оның өзі де жұмысты қиындата түседі. Алынатын мағлұматтар көбірек қызығушылық тудырса да, жарыс кезінде зерттеулерді жүргізу іс жүзінде аса қиын. Спорт физиологиясының мақсаты мүшелердің, мүшелер жүйесінің және адам ағзасының қимылға дейін, қимыл кезінде және белсенді қимылдан кейінгі функциональды күйін зерттеу болғандықтан, ағзадағы бұлшық ет белсенділігін анықтап, соған сәйкес өзгерістерін тіркеуге мүмкіндік беретін арнаулы әдістер жасалынуда. Қазіргі кезде осы мақсаттармен эрго өлшеудің 4 түрі пайдаланылады. Олар: электрлік және механикалық велоэргометрлер, тредбан \жүгіретін жол\ степэргометрия. Сондай-ақ қан айналымның, тыныс алу және ағзадағы функциялық ауытқуларды анықтауға мүмкіншілік беретін электрокардиограмма \ ЭКГ\, электроэнцофалограмма \ЭЭГ\, электромиография \ЭМГ\ және т.б. әртүрлі жабдықтар қолданылады. жүктеу/скачать 353,46 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|