Химиялық қасиеттері Тотықтырғыш
1. Жай заттармен: Cl2 + H2 = 2HCl + 44 ккал
5 Cl2 + 2Р = 2РCl5
Cl2 + 2Na = 2NaCl
2. Күрделі заттармен: Cl2 + 2HBr = Br2 + 2HCl
Cl2 + С2Н4 = C2Н4 Cl2
Cl2 + 2NaOH = NaOCl + NaCl + H2O
Жавель суы - ағартқыштық қасиеті бар.
(1792 жылы ағартқыш өндірісі Париждің жанындағы Жавельде ұйымдастырылды, ал ертіндіні жавель суы деп атады).
4. Табиғатта кездесуі, қосылыстары.
Табиғатта хлордың 2 изотопы: массалық сандары 35 және 37 тұрақты кездеседі. 35Cl – 75,77% , 37Cl – 24,23%
Теңіз суында – 1,9% (көлемі бойынша)
Жер қыртысында– 0,017% (массасы бойынша)
Адам денесінде– 0,25%
Табиғатта ол тек қосылыстар құрамында ғана кездеседі, көп кездесетін минералдары: тұз NaCl, бишофит MgCl2 ∙6H2O, сильвин KCl,
карналлит KCl∙ MgCl2 ∙6H2O, сильвинит NaCl∙KCl
Хлорсутек, судағы ерітіндісі тұз қышқылы НСІ, тұздары - хлоридтер
NaCl – натрий хлориді, ас тұзы – тамақ өнеркәсібінде
ZnCl2 –
5.Қолданылуы.
Хлор тұз қышқылының және хлорорганикалық қосылыстарды (хлороформ, төртхлорлы көміртек, дихлорэтан), хлорлы әк, дәрілік препараттар, т.б. өндірісінде.
Текстилді және қағаз өнеркәсібінде ағартқыш ретінде.
Егістік зиянкестерін өлтіретін бірақ өсімдіктерге зиян емес заттар өндірісінде.
Әскери уландырғыш заттар шығаруда: иприт, фосген.
Суды залалсыздандыру — «хлорлау».
Тамақ өнеркәсібінде тамақ қоспасы E925 ретінде белгілі.
Химиялық өндірісте улар, дәрілер, тыңайтқыштар шығаруға.
Металлургияда таза металлдар алуда: титан, қалайы, тантал, ниобий
6. Биологиялық маңызы
Хлор – бұл биогенді элементтердің бірі. Өсімдіктер мен жануарлардың тұрақты компоненті. Ересек адамның хлорға тәулікті мұқтаждығы 2 – 4 грамм. Ол тағам өнімдері арқылы енеді. Хлор ағзаға тамақпен натрий хлориді мен калий хлориді арқылы енеді. Әсіресе хлорға нан, ет, сүт өнімдері бай. Ағза үшін хлордың су, тұз алмасуында судың ткандермен ұсталуына мүмкіндік беруінде рөлі өте зор.
Біздің ағзамызға қажетті минералды тұздар тамақтың құрамында болады. Тек қана натрий хлориді ғана жетіспейді. Сондықтан күн сайын 20-25 г тұзды қабылдап отыруы қажет. Әр адам жыл сайын 6-8 кг тұзды пайдаланады екен.
Хлор экологиялық тұрғыдан өз зиянын тигізуде. Қышқыл жаңбырлардың пайда болуына да қатысы бар. қышқыл жаңбырлардың жұмыртқа қабығына әсер етеуіндігін
Тәжірибемен дәлелдеу: CaCO3 + 2HCl = CaCl2 + H2O + CO2 ↑
қабық еріп жатыр. Қышқыл жаңбырлар да мәрмәр ескерткіштерге дәл
Достарыңызбен бөлісу: |