1. Пән туралы ақпарат
Пән атауы
Молекулалық биология
|
Пән коды
MB 4202
|
Кредит саны
2
|
Курс, семестр
4 курс,
7 семестр
|
Мамандық аты
Биология
|
Мамандық шифры
5В011300
|
Өсімдіктер физиологиясы және биохимия
кафедрасы
|
Жаратылыстану және география институты
|
Оқыту формасы: күндізгі ОБ
|
Оқыту тілі
қазақша
|
Пәнді өткізу уақыты және орны
Пәнді өткізу уақыты және орны
Дүйсенбі 1400-1750 307 аудитория
Сейсенбі 1400-1750 307 аудитория
Жұма 1400-1750 307 аудитория
|
Консультация уақыты кесте бойынша
|
21 қазан -25 қазан; 16 желтоқсан -20 желтоқсан
|
б.ғ.к., аға оқытушы Исабеков Б.М.
оқытушы Саимова Р.У.
|
87017109911
87025498743
|
Оқытушы қолы
|
Кафедра меңгерушісі _________ Б.Х.Қойбағарова
|
2. Пәннің қысқаша сипаттамасы.
(Оқытудың мақсаты, міндеті, тұлғалық нәтижелелері – «білу», «менгеру» және т.б. терминдердегі пәндік және жалпы мәдени құзіреттері).
Оқытудың мақсаты: студенттерге молекулалық биологияның қазіргі заман талабына сай әдістері мен нәтижелерін және оның жетістіктері туралы мәліметтер беру, олардың осы саладағы ғылыми танымын дамыту болып табылады.
«Молекулалық биология» пәнінің негізгі міндеттері: молекулалық биологияның негізгі әдістерін меңгеруге, белоктардың және нуклеин қышқылдарының қасиеті мен құрлымының ерекшеліктерімен танысуға, тұқымқуалау ақпараттарының механизмдері және жасушаның генетикалық аппаратының құрылымды-қызметі және тұқымқуалау ақпаратының іске асу механизмдерін, нуклеин қышқылдары мен белок молекулаларының құрылысы мен қасиетін зерттеудің қазіргі заманғы әдістерін, жасушадағы әртүрлі процестердің маңызын және олардың реттелуін терең түсіну.
Студенттер сәйкес ғылыми әдебиеттерді таңдай және олармен жұмыс істей білуі қажет. Молекулалық биология сабағында алған білімдерін ғылыми және практикалық жұмыстарда пайдалана «білуі» керек.
Студенттер прокариот және эукариот геномының физико-химиялық қасиеттерін және ұйымдасу ерекшеліктерін. Про- және эукариот организмдерінің гендерінің ұйымдасу және экспрессиялану ерекшеліктерін, репликация, транциляция, репарация және рекомбинация процестерінің молекулалық механизмдерін «меңгеруі» керек.
3.Пән пререквизиттері
№
|
Пән атаулары, олардың бөлімдері (тақырыптар )
|
1
|
Цитология. Прокариоттар және эукариоттар.
|
2
|
Генетика. ДНҚ құрлымы.
|
3
|
Биохимия. Нуклеин қышқылдары. Ақуыздар
|
4. Пәндермен постреквизиттері:
№
|
Пән атаулары, олардың бөлімдері (тақырыптар )
|
1
|
Эмбриология.
|
2
|
Адам және жануарлар физиологиясы.
|
3
|
Өсімдіктер физиологиясы.
|
4
|
Ботаника.
|
5
|
Зоология.
|
5. Күнтізбелік-тақырыптық жоспар.
№
|
Пән тақырыптарының аталуы
|
апта
|
Аудиториялық сабақтар
|
Тапсырма түрі (сипаттамасы)
|
Барлығы
(сағ)
|
Дәріс (сағ.)
|
Пр/сем./
зертх./
студ саб (сағ.)
|
СОӨЖ
|
СӨЖ
|
1
|
Кіріспе. Тірі жасуша жүйесі.
Молекулалық биологияның қалыптасу тарихы мен қолжеткен табыстары. Тірі жасуша-біртұста динамикалық жүйе. Прокариотты және эукариотты жасушалар.
|
1
|
1
|
1
|
2
|
2
|
6
|
2
|
Жасушаның химиялық құрамы. Қанттар, май қышқылдары.
Көміртек қосылыстары
Қанттар-жасушаның қорек заттары. Май қышқылдары-жасуша мембранасының компоненті.
|
2
|
1
|
1
|
2
|
2
|
6
|
3
|
Жасушаның химиялық құрамы. Амин қышқылдары, нуклеотидтер. Биологиялық жүйелердің реттелінуі және энергия.
Амин қышқылының табиғаты.
Нуклетидтердің құрылысы және жасушадағы атқаратын рөлі. Биолоиялық жүйелердегі реттіліктің орналасуы.
|
3
|
1
|
1
|
2
|
2
|
6
|
4
|
Химиялық энергияның өсімдіктерден жануарларға ауысуы.
Өсімдіктер мен жануарлар арасындағы қарым-қатынастар. Жасушаның энергиямен жабдықталуы. Органикалық молекулалардың тотығуы.
|
4
|
1
|
1
|
2
|
2
|
6
|
5
|
Жасуша реттілігінің орнауындағы АТФ ролі. Қорек заттар және жасушаның энергия көзі. Биологиялық реттілікті қалыптастыратын синтетикалық (анаболитикалық) реакциялар мен ыдырау (катаболитикалық) реакцияларының арасындағы байланыс. Органикалық молекулалардың ферментативті ыдырауының негізгі үш кезеңі.
|
5
|
1
|
1
|
2
|
2
|
6
|
6
|
Гликолиз. Тотығу кезіндегі ферментативті ыдырау. Тотығу реакция энергиясының АТФ энергиясына айналуы. Гиколиз кезіндегі энергия. Энергетикалық тиімді аэробты жағдайдағы ферментативті ыдырау. Лимон қышқылы циклындағы жоғары энергетикалық электрондардың айналымы.
|
6
|
1
|
1
|
2
|
2
|
6
|
7
|
Тотығу реакциясында босап шыққан энергияның АТФ энергиясына айналуы. Тыныс алу тізбегінің электрон транспорты.
Электрондардың оттегі молекуласымен қосылғандағы АТФ синтезі. Мембранадағы протон градиентінің пайда болуы және АТФ-ситетаза ферментінің функциясы. Тыныс алу тізбегіндегі электрон энергиясының игерілуі.
|
7
|
1
|
1
|
2
|
2
|
6
|
8
|
Протонның электрохимиялық градиенті және оны пайдалану. Нуклеин қышқылдары.
Электрон транспорты кезінде бөлінген энергияның протон ағымын орнатуға жұмсалуы. Протон электрохимиялық градиентінің энергиясын АТР-ситетаза ферментінің түрлендіруі. ДНҚ молекуласындағы құрылым ерекшеліктері
|
8
|
1
|
1
|
2
|
2
|
6
|
9
|
ДНҚ репликациясының механизмдері. ДНҚ репликация кезіндегі қос фосфат тобының атқаратын рөлі. Үздіксіз және үздікті репликация. Жартылай консервативті репликация
|
9
|
1
|
1
|
2
|
2
|
6
|
10
|
Ген табиғаты. Аминқышқылының үш негізбен кодталынуының механизмі. Триплед кодындағы негіздердің түсіп қалуы не қосылуы кезіндегі болатын өзгерістер. Триплетті кодтың ақуыз молекуласына трансляциялану механизмі
|
10
|
1
|
1
|
2
|
2
|
6
|
11
|
Генетикалық кодтың сипаттамасы. Генетикалық кодтың триплеттілігі. Кодтың атқаратын қызметіне қарай жіктелінуі. Генетикалық кодтың негізгі белгілері
|
11
|
1
|
1
|
2
|
2
|
6
|
12
|
ДНҚ структурасы және тұқым қуалаушылық. Ақуыз синтезі (рибосомалық рРНҚ, матрицалық иРНҚ). ДНҚ-ғы комплементарлы тізбектің түзілу механизмі. ДНҚ репликациясы және оны энергиямен жабдықтау. РНҚ-ның матрицалық (информациялық) және рибосомалық типтері.
|
12
|
1
|
1
|
2
|
2
|
6
|
13
|
Ақуыз синтезі. Транспорттық РНҚ, трансляция. тРНҚ-ғы негіздердің компелментарлы жұп байланысы. тРНҚ-ғы 3-ші және 5-ші көміртек атомындағы негіздер, антикодондағы триплеттің атқаратын ролі. ДНҚ-ның шені көшіріліп мРНҚ түзілу процессі.
|
13
|
1
|
1
|
2
|
2
|
6
|
14
|
Генетикалық код болмайтын ДНҚ бөлігі интрондар және экзондар. Ақуыздың да, РНҚ-ның да синтезінде код болмайтын ДНҚ-ның бөліктері. РНҚ синтезіндегі интрондар мен экзондардың атқаратын рөлі. Гендердің альтернативті интрондары болған жағдайдағы ақуыз синтезінде атқаратын функциясы
|
14
|
1
|
1
|
2
|
2
|
6
|
15
|
Ген активтілігінің реттелінуі. Ген активтілігін реттейтін механизмдер туралы мәліметтерге сипаттама. Жакоба – Моно эксперименттері. Структуралық гендердің ақуыздағы аминқышқылдарының ретін анықтайтын гендік инструкциясы
|
15
|
1
|
1
|
2
|
2
|
6
|
Барлығы
|
15
|
15
|
30
|
30
|
90
|
6. Оқытуға арналған әдебиеттер (10 әдебиеттен артық емес)
Негізгі әдебиеттер:
Берсімбаев Р. І.,Мұқамбетжанов К.Қ. Жалпы және молекулалық генетика, Алматы 2005
Ашмарин А.Н. молекулярная биология и микробиология, Л. 1977
Спирин А.С. Молекулярная биология, М.1986
Қосымша әдебиеттер және интернет көздері:
Баев А. А. Молекулярная биология и микробиология, М.1967
Браун А.Д., Фадеева М. Д. Молекулярные основы жизни, М. 1970
Геринг В.А. Молекулярные основы развития, Сб, в мире науки, М.1985
Браслер С.Е. Введение в молекулярную биологию, Л. 1966
Зенгер В. Принципы структурный организации нуклеиновых кислот, М.1987
Корнберг А. Синтез ДНК. М.1977
Кребе Е. М. О предмете молекулярный биологии, М. 1970
Мұқамбетжанов К.Қ. Генетика. Алматы , 2005
СпиринА.С. Молекулярная биология, структура рибосом и биосинтез белка, М. 1980
Стент Г. Молекулярная генетика. М. 1986
Сойфер В. Н. Молекулярные механизмы мутагенеза, М. 1969
Уотсон Дж. Молекулярная биология гена, М. 1967
Интернет-көздері
http:www. sbio.info
htt://www.cultinfo.ru
htt://biopedia.ru
www.krugosvet.ru
www.tbec.protres.ru
7. Бағалау критерийі
№
| Жұмыс түрі |
Баға (max балл)
|
Саны
|
Қосындысы
|
1
|
Сабаққа қатысым
|
1
|
15
|
15
|
2
|
Зертханалық тапсырмаларының орындалуы
|
3
|
15
|
45
|
3
|
ОСӨЖ, СӨЖ тапсырмаларының орындалуы
|
3
|
15
|
45
|
4
|
Аралық бақылау тапсырмаларының орындалуы
|
15
|
4
|
60
|
5
|
Тапсырманың басқа түрлері (реферат, баяндама, слайдтар)
|
7
|
5
|
35
|
|
Барлығы
|
200
|
Пән бойынша қорытынды бақылау пайыздық мазмұнда мына формула бойынша анықталады:
И = Р1+Р2 х 0,6 + Е х 0,4
2
Мұндағы: Р1 – 1-рейтинг бағасының пайызы (%), Р2 - 2-рейтинг бағасының пайызы (%), Е – емтихан бағасының пайызы (%).
Әріптік жүйе бойынша бағалау
|
Балдардың сандық эквиваленті
|
% - дық
көрсеткіші
|
Дәстүрлі жүйе бойынша бағалау
|
А
|
4.0
|
95-100
|
Өте жақсы
|
А -
|
3.67
|
90-94
|
В +
|
3.33
|
85-89
|
Жақсы
|
В
|
3.0
|
80-84
|
В -
|
2.67
|
75-79
|
С +
|
2.33
|
70-74
|
Қанағаттанарлы
|
С
|
2.0
|
65-69
|
С -
|
1.67
|
60-64
|
D +
|
1.33
|
55-59
|
D
|
1.0
|
50-54
|
F
|
0
|
0-49
|
Қанағаттанарсыз
|
8. Оқытушы талабы.
- студенттің сабаққа белгіленген уақытта кешікпей келуі;
- студенттің берілген тапсырмаларды кестеде көрсетілген мерзімде нақты орындауы;
- сабаққа белсенділік танытуы: өздік жұмыстарды сауатты әрі жоғары деңгейде орындауы;
- себепсіз сабақтың 30% - на қатыспаған студентке «қанағаттанарлықсыз» деген баға
қойылады;
- сабаққа келген келмегеніне қарамай үй жұмысы міндетті түрде тапсырылуы тиіс.
Ф ҚазҰПУ 703-06-11. Студенттерге арналған пән силлабусы.Үшінші басылым.
Бет барлығы
Достарыңызбен бөлісу: |
