Т. Н. Ер ме ко ва, Д. Ж. Рыс құл бек, Р. Н. Мұ на саева 10 ар ма н

14
сая си ұй ым дар дың жұ мы сы на қа ты са ды. 1907 жы лы Ре сей 
ас та на сын да ұлт тық рух та ғы «Сер ке» га зе тін шы ға ра ды. 
1907 жы лы Ре сей қа зақ се кіл ді ұлт тар ды сай ла ну құ қы ғы нан 
ай ыр ған еді. «Сер ке» га зе ті осы мә се ле нің әді лет сіз ді гін ашық 
ай та мын деп, бір ға на са ны шы ғып, жа былып қал ды.
1909 жы лы Қа зан ның «Шарқ» бас па сы нан «Оян, қа зақ!» 
ат ты кі та бы шы ға ды. Отар шыл дық тың сы ры мен ха лық тың 
қа раң ғы лық та ғы күй ін ен ді тү сі не бас та ған оқыр ман дар 
үшін бұл кі тап тың әсе рі тым күш ті бол ды. Ақын жыр ла ры 
ел ара сы на кең та рап, жат қа ай тыл ды. 1911 жы лы екін ші 
рет ба сы лып шық ты. Бі рақ бұл ба сы лым пат ша әкім ші лі гі 
та ра пы нан қу ғын кө ріп, оның та ра лы мы жи на лып алын ды. 
За ман дас та ры бұл кі тап ты «ұлт тық ма ни фест» деп ата ды.
1910 жы лы қай рат кер-қа лам гер дің «Ба қыт сыз Жа мал» 
ро ма ны жа рық кө ре ді. Бұл қа зақ әде бие тін де гі тұң ғыш про-
за лық шы ғар ма еді.
1911 жы лы Се мей ге кел ген са па рын да тұт қын да лып, бір 
жа рым жыл абақ ты ға жа бы ла ды. 1912 жы лы Орын бор ға ке-
ліп, сая си кү рес ке бел се не ара ла са ды. 1913–1918 жыл да ры 
«Қа зақ» га зе тін шы ға ры су ға ат са лы са ды. 1917–1918 жыл да-
ры Мір жа қып Алаш қоз ға лы сын жан дан ды рып, ел тә уел сіз-
ді гі не қа тыс ты мә се ле мен шұ ғыл дан ды. Ке ңес өкі ме ті ор на-
ған соң, бі раз уа қыт Орын бор да ғы га зет-жур нал дар да қыз мет 
жа са ды. 1922–1926 жыл да ры ха лық қа бі лім бе ру инс ти ту-
тын да ұс таз дық ете ді. Осы ған қо сым ша Қа зақ стан мем ле кет-
тік бас па сын да, «Ең бек ші қа зақ та» қыз мет ат қа ра ды.
Ке ңес тік то та ли тар лық жүйе оны 1928 жы лы тұт қын-
да ды. 1930 жы лы Ақ те ңіз-Бал тық ка на лы ның жұ мы сы на 
жер ау да рыл ды. Қай рат кер 1935 жы лы 5 қа зан да Сос но вец 
же рін де дү ние сал ды.
(«Қазақ көркем сөзінің шеберлері» анықтамалығынан)
3.
Лек си ка лық құрылымдарды орынды қолданып, мә тін бо йын ша 
«FILA» кес те сін тол ты рың дар. Жұптасып, бір-біріңнің жұмыс та-
ры ңа логикалық, стильдік түзетулер енгізіп, редакциялаң дар.

жүктеу/скачать 10,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: