Т. Н. Ер ме ко ва, Д. Ж. Рыс құл бек, Р. Н. Мұ на саева 10 ар ма н

10
Кіш кен тайы нан зе рек, та лап ты 
Ах мет ал ға шын да мол да дан сауа тын 
ашып, кей ін жа қын маң да ғы ау ыл 
мек те бін бі ті ре ді. Со дан соң Тор ғай-
да ғы екі сы нып тық орыс-қа зақ учи-
ли ще сін де және Орын бор да ғы мұ ға-
лім дер да йын дай тын мек теп те бі лім 
ала ды. Олар ды та мам да ған нан кей ін 
қа зақ ба ла ла ры ның сауа тын ашу 
жұ мы сы на бар күш-жі ге рін ар -
най ды. «Бас қа дан кем бол мас үшін 
бі лім ді, бай һәм күш ті бо луы мыз 
ке рек. Бі лім ді бо лу ға оқу ке рек. Бай 
бо лу ға кә сіп ке рек. Күш ті бо лу ға бір лік ке рек. Осы ке рек-
тер дің жо лын да жұ мыс іс теу ке рек», – дей ді Ахаң... 
Мі не, осы лай Ах мет тің бұ ра ла ңы көп ұс таз дық жұ мы сы 
бас та ла ды. 
(М.Ша пиян)
Ма са боп жұр тын оят қан
Ах мет Байт ұр сы нұлы ның өлең дер топ та ма сы «Ма са» 
де ген ат пен Орын бор да 1911 жы лы ба сыл ған. Жи нақ қа қой-
ған аты на ол едәу ір ой, сал мақ ты жүк арт қан деу ге бо ла ды.
Ызың дап ұш қан мы нау біз дің ма са,
Сап-са ры, аяқ та ры ұзын ма са...
Үс тін де ұй ық та ған ның ай на ла ұшып,
Қақ қы жеп қа нат та ры бұ зыл ған ша.
Ұй қы сын аз да бол са бөл мес пе екен,
Қой мас тан құ ла ғы на ызың да са?
Ма са – сер гек тік ті, сер пі ліс пен із де ніс ті сәу ле лейт ін 
ас тар лы бей не. Ол қо ғам ның ен жар, жал қау, ұй қы да ғы күй-
ден оянуы на қыз мет ете ді. Осы ағар ту шы лық ой ды ақын 
бас қа да шы ғар ма ла рын да әрі қа рай да мы та тү се ді.
«Ма са ның» не гіз гі идея лық қа зы ғы – жұрт шы лық ты 
оқу ға, өнер-бі лім ге ша қы ру, адам гер ші лік ті, мә де ни ет ті уа -
ғыз дау, ең бек ету ге үн деу. Ақын өлең де рі сол кез де гі ағар ту-
шы лық ба ғыт пен үн дес... Абай, Ыбы рай үл гі сі не жа қын дық, 
үй ле сім дік, үн дес тік бай қа ла ды. 
Ақын қор ша ған ор та ға сын кө зі мен қа рай ды, қо ғам қал-
пы на кө ңі лі тол май ды. «Қа зақ сал ты», «Жау ға түс кен жан 

жүктеу/скачать 10,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: