Т. Н. Ер ме ко ва, Д. Ж. Рыс құл бек, Р. Н. Мұ на саева 10 ар ма н

141
Ә мә ті ні
Жай ық өзе ні нің оң жа ға ла-
уын да ор на лас қан Са рай шық ша -
һа ры ның ір ге сі Ал ты нор да тұ сын-
да қа лан ған. Оны Шың ғыс хан ның 
не ме ре сі, Жо шы ның ба ла сы Ба ту 
ханның сал дыр ға ны ту ра лы Әбіл-
ға зы ше жі ре сін де жа зыл ған.
Ал ты нор да дәу ірін де Са рай-
шық та тең ге со ғыл ға ны жай лы 
да мә лі мет тер бар. Қала орнын да 
жүр гі зіл ген қаз ба ке зін де бе ті не 
араб ша лап «Са рай шық» деп жа -
зыл ған мыс тең ге лер та был ды.
Са рай шық та ха нда р мен та ри-
хи тұл ға лар жер лен ген. Со лар дың 
ара сын да Мөң ке-Teмip, Тоқ тағу, 
Жә ні бек, Қасым хан дар бар. Ша һар Қа сым ханның тұсында 
Қа зақ хан ды ғы ның ас та на сы мін де тін ат қар ған. Но ғай ор -
да сы ның ор та лы ғы бол ған бұл қала орыс-ка зак та ры ның 
1580 жыл ғы шабуылы нан қи ра ды. Қа ла ның қа ңы рап қал ған 
бө лі гі ХVІ ға сыр дан бас тап ма зар ға ай нал ды. 
Са рай шық тың қи ра ған ор ны Аты рау қа ла сы нан сол-
түс тік ке қа рай 50 ша қы рым жер де орналасқан. Ол жер де 
Са рай шық ата ла тын кіш ке не ау ыл осы күн ге дей ін бар. Сол 
ау ыл да И.Н.Тас ма ғамбе тов 1999 жы лы ме шіт пен му зей сал-
дыр ған. Му зей дің ал ды на Са рай шық та жер лен ген хан дар ға 
ар нап та ма ша ес керт кіш – Хандар пантеоны (
жо ға рыдағы 
суретте
– 
ред
.) тұр ғы зыл ды. Пантеонның биік тігі – 17 метр, 
8 қабырғалы. Қабырғалар арасына Сарайшық та жер ленген 
жеті ханға арнап құлпытастар қойылған. Құл пы тас тарда 
хандардың аттары мен хан дық құр ған мез гілдері жазылған. 
Му зей ге қа ла ның ор нын да жүр гі зіл ген қаз ба жұ мыс та -
ры ке зін де та был ған ар хе оло гия лық жә ді гер лер қой ыл ған. 
Бұл күн де қа ла ның ба сым бө лі гін өзен суы жу ып кет кен. 
1996 жыл дан бе рі Са рай шық қа ла сы ның ор нын да жүр гі зі ліп 
ке ле жат қан ар хе оло гия лық қаз ба ла р нә ти же сін де Қа зақ стан 
та ри хы ның Ал ты нор да дә уі рін де гі кел бе тін көр се те тін бай 
ма те ри ал дар жи нақ тал ды.
(Д.Та леевтің «Сарайшық» мақа ла сы нан)

жүктеу/скачать 10,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: