Т. Н. Ер ме ко ва, Д. Ж. Рыс құл бек, Р. Н. Мұ на саева 10 ар ма н

234
Не гі зі, ха лық тың ба сым бө лі гі ла тын әліп биіне кө шу ді 
қол дап отыр ға ны, жа ңа бас та ма ны ерек ше ықы лас пен қа был-
да ға ны бел гі лі бо лып отыр.
(«Айқын» газетінен)
17. mp3
Ше шен дік сөз дер дің та би ға ты мен қо ғам дық мә ні
Ше шен дік – адам зат тың өзі мен бір ге жа са сып ке ле жат -
қан кө не өнер тү рі. Оның та ри хы біз дің за ма ны мыз ға дей ін гі
V–ІV ға сыр лар дан Ежел гі Грек мем ле ке ті нен бас тау ала-
ды. Ер те дәу ір адам да ры ше шен дік ті «өнер па ди ша сы» деп 
жо ға ры ба ға лап, ше шен ді ел ба сы на қау іп төн ген де жау ға 
қар сы қол бас тай тын қол бас шы мен қа тар қой ған.
Ше шен дік – қа зақ хал қы үшін де ұлт тық мә де ни ет тің 
құн ды са ла сы. Қа зақ ше шен ді гі нің та ри хы те рең нен та мыр 
тар тып, кө не за ман дар ға апа ра ды. Ба ба ла ры мыз қа шан нан 
«сөз қа ді рі – өз қа ді рім» деп ұғы нып, «өнер ал ды – қы зыл 
тіл» екен ді гін мой ын да ған. Қа зақ та ежел гі Гре кия да ғы дай 
ше шен дер тәр бие лей тін ар нау лы мек теп тер бол ма ға ны мен, сөз 
қа ді рін бі ле тін ту ма да рын дар ел ішін де гі ай тыс- дау ға тү сіп, 
өне ге мек те бі нен өт кен. Жер, же сір, құн дау ын, ру мен ру ара-
сын да ғы дау-жан жал дар дың ше ші мін екі ау ыз сөз бен ай та тын 
от тіл ді, орақ ау ыз ды би ле рін ха лық хан нан кем ба ға ла ма ған. 
Ті лі ал дас пан ның жү зін дей өт кір, ойы те ңіз дей те рең, қор ға-
сын дай ау ыр, қы сыл ған да жол көр се те тін, адас қан ды жол ға, 
тен тек ті тез ге са ла тын ше шен дер дің қа зақ үшін қа ді рі ерек ше.
Ше шен дік өнер қо ғам ның өзек ті мә се ле ле рі не бай ла-
ныс ты ту ып, да мы ған. Дау лы мә се ле лер дуалы ау ыз би лер 
мен қа зы ның ал ды на жү гі ну ар қы лы ше шіл ген. Бұл ше шен-
дік өнер дің өріс теуі не мүм кін дік ту ғыз ған.
Ше шен ге, ең ал ды мен, ту ма та лант, ой ға жүй рік тік, заң 
ісі мен ел дің әдет-ғұр пы на же тік тік, ту ра шыл дық си яқ ты 
қа си ет тер ке рек. Қа зақ та дау түйі нін екі ау ыз сөз бен шеш кен 
Май қы, Жи рен ше, Әйте ке , Тө ле , Қа зы бек, Бөл ті рік, Ба ла би, 
Ма лай са ры т.б. би-ше шен дер дің есім де рі аңыз ға ай нал ған. 
Ел бү тін ді гін ой лай тын, арт та ғы ға үл гі бо лар лық ата лы сөз 
қал ды ра тын ше шен нің қау ым ал дын да ғы бе де лі зор, қа дір-
қа сие ті шек сіз бол ған.
(kk.wikipedia.org)

жүктеу/скачать 10,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: