Т. Н. Ер ме ко ва, Д. Ж. Рыс құл бек, Р. Н. Мұ на саева 10 ар ма н

80
семантикалық жағынан алғанда «азаматтық» (лат. 
civilis
) 
де ген ді білдіреді. 
Ғасырлар бойы қалыптасқан осы екі ұғым ның мағы на-
ла рын төмендегідей топтастыруға болады:
1. «Мәдениет» және «өркениет» сөздері – синоним дер 
(И.Гердер, Э.Б.Тайлор).
2. Өркениет – мәдениеттің ақыры, оның кәрілік ша ғы 
(Ж.Ж.Руссо, Ш.Фурье).
3. Өркениет – мәдениеттің прогресі, болашаққа бой сер ме уі, 
қоғамның парасаттылық деңгейі (Ф.Вольтер, Д.Белл).
Олай болса, мәдениет пен өркениет бір-бірімен бай ла ныс-
ты ұғымдар екен. Мәдениеттанушы Г.Чайлд тың пі кі рін ше, 
өр ке ниетке қа ла лар дың пайда болуы, жазбаша мәдениеттің 
да муы, қолөнер мен сауданың өркендеуі, азаматтық қо ғам 
мен мем ле кет тің ор на уы жатады.
Мәдениеттің өзекті бөлігі – өнер. Халықтың шығар ма-
шы лық рухынан туған сұлу дүниелерсіз, өнер әлемін сіз 
мә де ниеттің рухын сезіне алмаймыз. Шынында да, өнер – 
мә де ниеттің алтын қазынасы, адамның ұлылығын білді ре тін 
ға жап көріністердің бірі, оның әсемдікке, сұлу лық қа ұм ты -
луы.
Мәдениет – адам әлемі. Мәдениет көріністерінде адам дық 
па расат, ақыл-ой, ізгілік пен әдемілік заттандырылып, игі-
лік тер дүниесі құралған. Сонымен бірге мәдениет – адам ды 
тұл ға деңгейіне көтеретін негізгі құрал. Әл-Фараби айт қан-
дай, адам – мәдениетті жан. 
(kitaphana.kz)
7.
Сөз са па сы, сөз қолданысындағы ерекшеліктерге жур на лис тік 
зерт теу жүр гі зі ң дер. БАҚ ма те ри ал да ры нан дәй ек те ме лер кел ті-
ріп, топ та тал қы лаң дар.
8.
 
Тың да лым мә ті нін де гі не гіз гі ой ды жал ғас ты рың дар. Өз де рің күн-
де лік ті ес тіп жүр ген сөз қол да ныс та ры на мы сал кел ті рің дер.

жүктеу/скачать 10,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: