Т. Н. Ер ме ко ва, Г. Б. Тоқтыбаева, Н.Ә. Дүсіпова 10 ар ма н

58
§3.
 
Қа ра кө мір
1.
Үш топқа бөлініңдер. Суреттердегі ақпарат туралы екі сұрақ 
жазып, келесі топқа беріңдер. Өз тобыңа келген сұрақтарға жа уап 
беріңдер.
2.
Мә тін ді оқып, өткен сабақтағы оқылым мәтінімен салыстыра тал-
даңдар. Стилін анықтаңдар.
«Тұлпар-Тальго» мәтіні
«Қара көмір» мәтіні
Тақырыбы 
Мақсатты аудиторияға сәйкес қызметі
Тілдік ерекшелігі 
Стилі
...Шах та ның іші не түс сең де сол қа раң ғы лық. Қо лы ңа ұс-
тат қан ке ро син фо нарь мен тар шах та ны бой лап жүр ген де, ал-
дың нан адам итер ген кө мір тиеу лі ва го нет ка лар кез де се тін... 
Кө мір ді қол қай ла мен шау ып жат қан дар ға бар саң, екі ұшы 
да сүй ір қай ла мен жыл тыл да ған кө мір плас та сын да мыл сыз 
ұр ған шах тер дің өнім сіз ең бе гі не жа ның аши тын.
Ен ді ше? Ен ді шах та ға электр лиф ті мен тү се сің. Оның та-
за лы ғы да, жыл дам ды лы ғы да қо нақ үй лер де гі лиф ті лер ге 
ұқ сай ды.
АР
МА
Н
-
ПВ
 
ба
сп
ас
ы

59
Шах та ның іші не түс сең, ол да электр лен ген бір са рай. Тіз-
бек тел ген ва го нет ка лар кө мір ді қа зір электр кү ші мен ға на та-
си ды. Көл бей жа сал ған шах та лар дан тіз бек те ліп өз де рі шы-
ғып жа та ды, тік шах та лар да ма ши на лар кө те ріп жа та ды. 
Кө мір дің қы за рып жат қан же рі не бар саң – бү кіл де не сі-
мен тұ та са қи мыл дап жат қан ком байн дар. Олар кө мір ді қа-
зып жат қан си яқ ты емес. «Кө мір» ата ла тын жер дің өзе гін 
үз дік сіз жә не мол тар та со рып жат қан си яқ ты. Со ған қа рап 
тұ рып, тап қыш адам ой ының кө мір ге ар нап шы ғар ған бұл
қу аты на қай ран қа ла сың да, тұ ра сың!
(С.Мұ қа новтың жолжазбаларынан)
3.
Ғылыми-көпшілік стильдің жанрлық және стильдік ерек ше лік-
те ріне сай тілдік құралдарды орынды қолданып, журналист пен 
көмір өндіруші шахтердің сұхбатын жазыңдар.

жүктеу/скачать 7,23 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: