2HNO3(конц)+Ag=AgNO3+NO2+H2O 6HNO3(конц.)+S= H2SO4+6NO2 +2H2O Сұйылтылған азот қышқылына(HNO3)үшін мысалдар: 8HNO3(сұйыт.)+3Cu=3Cu(NO3)2+ 2NO2 +4H2O Өте сұйылтылған азот қышқылы HNO3 үшін мысалдар: 10HNO3 (өте сұйыл) + 4Zn = NH4NO3 + 4Zn(NO3)2+3Н2О 30HNO3 (өте сұйыл) + 8 А1 = 8 A1(NO3)3+3NH4NO3+9Н2О Au мен Pt-дан басқа барлық металдар азот қышқылымен реакцияға түседі. Концентрациялы азот қышқылы (HNO3)мына металдардыңA1, Co, Cr, Fe және Pb-ның белсенділігін бәсеңдетеді. Қолданылуы Азот химиялық синтезде инертті атмосфера жасау үшін пайдаланылады. Тоңазытқышта, медицинада, аммиак алу үшін қолданылады.[4] Сұйық азот салқындаткыш жүйелер саласында кеңінен қолданылады. Азот, негізінен, аммиак алуға, одан әрі азот қышкылы және азот тыңайтқыштарын алу үшін қолданылады. Азотты салғырт (инертті) атмосфералық орта жасау үшін де пайдаланады (электр лампасын толтыруға, т.б.).Азот молекуласы — берік қосылыс. Ол тотықтырғыш ретінде ерекше жағдайда металлдармен, сутекпен әрекеттеседі. Табиғатта азот бос күйінде кездеседі, ол ауаның негізгі құрам бөлігі. Селигралардың құрамында болады. Азот адам және жануарлар, өсімдіктер организмінде маңызды тіршілік процестерін жүзеге асыратын нәруыздың құрамына кіреді. Аммиа́к — NH3, сутегі нитриді, қалыпты жағдайда - өткір иісті (мүсәтір спирті иісті) түссіз газ.Аммиак ауадан шамамен алғанда екі есе жеңіл. Аммиактың суда ерігіштігі жоғары - 1000 көлем суда 1200 көлем (0 °C кезінде) немесе 700 көлем (20 °C кезінде) NH3 ериді. Тоңазытқыш техникада R717 деген атауға ие, мұндағы R — Refrigerant (хладагент), 7 — хладагент типі (бейорганикалық қосылыс), 17 — молекулалық массасы. Алынуы. Өңдеу Лабораторияда қатты аммоний хлориді NH4Cl мен сөндірілген әкті Са(ОН)2 араластырып, қыздырып, аммиак алады.Реакция теңдеуі: 2NH4Cl + Ca(OH)2 = CaCl2 + 2NH3↑ + 2H2OӨндірісте аммиакты азот пен сутектен тікелей синтездеп алады. Аммиак — түссіз, өткір иісті, ауадан екі еседей жеңіл, тұншықтырғыш газ. Балқу температурасы -77,8°С, қайнау температурасы -33,4°С.Аммиак суда өте ерімтал, 1 көлем суда 700 көлем аммиак ериді. Аммиак суда ерігенде аммиак гидратын NH3·H2O түзеді. Аммиактың судағы ерітіндісі аммиак суы немесе мусәтір спирті деген атпен дәріханада сатылады.
Азот оксидтері
Тұз түзбейтін оксид - «күлдіргіш газ» Жағымды иісі мен дәмі бар түссіз жанбайтын газ. Тұз түзбейтін оксид, түссіз газ, суда нашар ериді. Ликерлер нашар; сұйық және қатты күйінде ол көк болады. Қышқыл оксиді, түссіз газ (қалыпты жағдайда) қатты күйінде - көкшіл түсті. -4 ° C-тан төмен температурада ғана тұрақты, қышқыл оксиді, «түлкінің құйрығы» қоңыр, өте улы газ қышқыл оксиді. Түссіз, өте құбылмалы кристалдар. Өте тұрақсыз
Азот қышқылы
Азот қышқылы Азот қышқылы - ауада түтін шығаратын түссіз сұйықтық, балқу температурасы - 41,59 ° С, қайнау температурасы +82,6 ° С. Азот қышқылының суда ерігіштігі шексіз
HNO3
HNO3 Химиялық қасиеттері
Азот қышқылының химиялық қасиеттері Типтік қасиеттері: а) негіздік және амфотерлі оксидтермен: CuO + 2HNO3 = Cu (NO3) 2 + H2O ZnO + 2HNO3 = Cu (NO3) 2 + H2O b) негіздерімен: KOH + HNO3 = KNO3 + H2O c ) әлсіз қышқылдарды тұздарынан ығыстырады: CaCO3 + 2HNO3 = Ca (NO3) 2 + H2O + CO2 ↑ Қайнаған кезде немесе жарықтың әсерінен азот қышқылы ішінара ыдырайды: 4HNO3 = 2H2O + 4NO2 ↑ + O2 ↑
Азот қышқылының химиялық қасиеттері
Сұйылтылған
Концентрлі
Н дейінгі металдармен
3Zn+8HNO3=3Zn(NO3)2+4H2O+2NO↑
Н кейінгі металдармен
3Cu+8HNO3=3Cu(NO3)2+4H2O+2NO↑
Бейметалдармен
S+2HNO3= H2SO4+2NO↑ 4.
Н дейінгі металдармен
Zn+4HNO3=Zn(NO3)2+2H2O+2NO↑
Н кейінгі металдармен
Cu+4HNO3=Cu(NO3)2+2H2O+2NO2↑
Бейметалдармен
S+6HNO3= H2SO4+6NO2↑+2H2O
Достарыңызбен бөлісу: |