Алкандардың галогентуындылары көптеген органикалық заттарды синтездеуде маңызды рөл атқарады. Галогеналкан – көмірсутек молекуласындағы бір немесе бірнеше сутек атомдарының орнын галоген атомдарына алмастырғанда түзілетін қосылыстар.
Галогеналкандар
Аталуы және изомерленуі
Бағалау критерийлері
Халықаралық атаулар жүйесі бойынша галогеналкандарды атау үшін көмірсутек тізбегі галоген жақын орналасқан жағынан бастап нөмірленеді. Галоген байланысып тұрған көміртектің нөмірі, галоген және көмірсутек аталады. Рационалды атау бойынша галогеналкилдердің аты көмірсутек радикалы мен галогеннен тұрады.
Галогенді алкандардың физикалық қасиеттерінің өзгеру заңдылықтары алкандардың физикалық қасиеттерінің заңдарына ұқсас. Алкил радикалдары мен галогендердің массасы артқан сайын галоалкилдердің қайнау температурасы жоғарылайды.
Галогеналкандардың бастапқы мүшелері газ тәрізді, ал орталары сұйық. Оларға тән тәтті иіс бар. Галоалкилдер суда және органикалық еріткіштерде нашар ериді.
Алкендерге галогенсутектердің қосылуы Марковников ережесі бойынша жүреді- сутегі атомы ең көп гидрленген көміртек атомына,ал галоген атомы ең аз гидрленген көміртек атомына қосылады.
Пропен-1
2-бромпропан
3. Басқа топтарды галогендермен алмастыру.
Спирттердегі гидроксил тобын галогенге ауыстыру арқылы
алады.Ол үшін спирт пен хлорсутектің буларын қыздырылған катализатор үстінен өткізеді.
